Rezerwat Helskie Wydmy

Rezerwat przyrody Helskie Wydmy – florystyczny rezerwat przyrody na obszarze Nadmorskiego Parku Krajobrazowego na Mierzei Helskiej, utworzony w 2006 roku, o powierzchni 108,48 ha. Rezerwat znajduje się w części cyplowej mierzei na obszarze gminy miejskiej Hel. Ochronie rezerwatu podlegają specyficzne stanowiska roślinności wydmowej, ekosystemy murawowe, wrzosowiskowe i leśne, w szczególności bogate stanowiska porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego, fragment wydmowego brzegu morskiego i znajdujący się tu las iglasty.

Rezerwat przyrody Helskie Wydmy – florystyczny rezerwat przyrody na obszarze Nadmorskiego Parku Krajobrazowego na Mierzei Helskiej, utworzony w 2006 roku, o powierzchni 108,48 ha. Rezerwat znajduje się w części cyplowej mierzei na obszarze gminy miejskiej Hel. Ochronie rezerwatu podlegają specyficzne stanowiska roślinności wydmowej, ekosystemy murawowe, wrzosowiskowe i leśne, w szczególności bogate stanowiska porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego, fragment wydmowego brzegu morskiego i znajdujący się tu las iglasty.

Utworzenie rezerwatu

Rezerwat został utworzony rozporządzeniem Nr 91/06 Wojewody Pomorskiego z dnia 5 grudnia 2006 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Helskie Wydmy”, Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego Nr 128 poz. 2665.

Położenie i charakterystyka

Powierzchnia rezerwatu „Helskie Wydmy” wynosi 104,74 hektara. Obejmuje on stosunkowo wąski pas terenu o kształcie zbliżonym do trapezu, szerokości od ok. 380 do ok. 480 metrów i długości około 2300 metrów, położony dłuższymi bokami na kierunku południowy wschód-północny zachód. Są to tereny Skarbu Państwa, zarządzane przez Nadleśnictwo Wejherowo oraz Urząd Morski w Gdyni. Rozporządzenie tworzące rezerwat wyznaczyło także otulinę rezerwatu, którą jest obszar plaży o powierzchni 7,62 hektara, położony pomiędzy linią brzegową a podnóżem wydm przednich wyznaczających granicę rezerwatu od strony morza, czyli wzdłuż jego północno-wschodniej granicy, w celu zabezpieczenia rezerwatu przed zagrożeniami ze strony działalności ludzi. Zostało to uzasadnione tym, że z pozostałych stron rezerwat sąsiaduje z gruntami pod zarządem Nadleśnictwa Wejherowo oraz zamkniętą jednostką wojskową. Wzdłuż południowo-zachodniej granicy rezerwatu biegnie trasa linii kolejowej nr 213.

Rodzaj rezerwatu został określony jako florystyczny (Fl).

Ze względu na dominujący przedmiot ochrony jest to rezerwat typu biocenotycznego i fizjocenotycznego (PBf), podtyp biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp). Ze względu na główny typ ekosystemu w rezerwacie jest to typ wydmowy (EWd), podtyp wydm nadmorskich (wn).

Ochrona

Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie ekosystemów murawowych, wrzosowiskowych i leśnych, w szczególności bardzo bogatych biot porostów i grzybów naporostowych, charakterystycznych dla naturalnego nadmorskiego krajobrazu wydmowego.

Na terenie rezerwatu występuje unikalny w Polsce naturalny krajobraz wydmowy, a obecność gatunków roślin i grzybów chronionych, rzadkich i zagrożonych nadają mu wybitne walory przyrodnicze.

Do najwartościowszych populacji roślin i grzybów występujących na „Helskich Wydmach” należą:

• 5 gatunków roślin naczyniowych podlegających ścisłej ochronie prawnej i 3 gatunki podlegające ochronie częściowej, wśród nich kruszczyk rdzawoczerwony, mikołajek nadmorski i tajęża jednostronna,
• 9 gatunków roślin naczyniowych zagrożonych w regionie, m.in. kostrzewa poleska, groszek nadmorski i rukwiel nadmorska,
• 4 gatunki roślin naczyniowych zamieszczonych w „Polskiej Czerwonej Księdze Roślin”, m.in. lnica wonna i solanka kolczysta. Ta pierwsza jest umieszczona także na liście Dyrektywy Rady EWG gatunków szczególnie cennych przyrodniczo,
• 12 gatunków porostów objętych ochroną ścisłą, 9 taksonów objętych ochroną częściową (10 z nich jest zagrożonych w skali Polski),
• 3 bardzo rzadkie w skali świata gatunki grzybów naporostowych: Clypeococcum cetrariae, Lichenoconium lichenicola i mający tu jedno z trzech znanych na świecie stanowisk – Taeniolella trapeliopseos.

W rezerwacie występuje 5 typów siedlisk przyrodniczych wymienionych w Dyrektywie Siedliskowej UE, w tym 2 siedliska o znaczeniu priorytetowym: wydmy szare oraz wydmy bezwapienne z bażyną czarną.

Występują także populacje chronionych gatunków zwierząt, w tym obecnych na liście Dyrektywy Ptasiej UE.