Kamienica Augusta Mentzla

Kamienica Augusta Mentzla w Bydgoszczy – kamienica położona w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 5.

Kamienica Augusta Mentzla w Bydgoszczy – kamienica położona w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 5.

Położenie

Budynek stoi w zachodniej pierzei ul. Gdańskiej, naprzeciw galerii handlowej „Drukarnia”.

Historia

Budynek

Pierwotny budynek, którego właścicielem był aptekarz Constantin August Mentzel, powstał w 1853 roku. Wtedy to wzniesiono zespół zabudowań zaprojektowanych przez mistrza ciesielskiego Heinricha Mautza. W jego skład wchodził dom frontowy ze skrzydłem i zabudowania gospodarcze. Po północnej stronie domu, przy ulicy usytuowany był ogród. Od 1863 roku CA Mentzel prowadził tu aptekę homeopatyczną. Z ogródka pochodziły zioła wykorzystywane do produkcji leków i maści sprzedawanych w aptece.

Swój obecny wygląd budynek zawdzięcza gruntownej przebudowie w 1909 roku. przeprowadzonej z inicjatywy kolejnego właściciela, również aptekarza Alfreda Jacoba. Projekt wykonał architekt Rudolf Kern. Kamienicę rozbudowano o północne skrzydło i tym samym przeniesiono ogród na tył posesji. Zmieniono także aranżację fasady.

Obecnie na parterze budynku mieści się Apteka „Pod Łabędziem”, a od 2003 r. również Muzeum Farmacji. W 2006 r. odzyskano rzeźbę Złotego Łabędzia, który zdobi elewację budynku, podobnie jak w XIX i w I połowie XX wieku.

Apteka „Pod Łabędziem”

Apteka powstała 27 grudnia 1853 r. jako trzecia w mieście, po aptece „Pod Czarnym Orłem” oraz „Pod Złotym Orłem". W ówczesnej Europie aptekom nadawano wielokrotnie nazwy dumnych zwierząt. Dlatego też Mentzel nazwał swoją aptekę „Pod Łabędziem", gdyż ptak ten jest związany z głęboką symboliką oraz był charakterystycznym i łatwym do zapamiętania znakiem. Po II wojnie światowej apteka została upaństwowiona. Nadano jej jednocześnie miano Apteki Społecznej nr 39. W II połowie lat 70. aptece przywrócono tradycyjną nazwę. Dzięki przemianom ustrojowym, w 1990 r. znalazła się znów w rękach prywatnych.

Złoty łabędź

Figura łabędzia odlana ze stopu metali złota pełniła funkcję aptecznego godła prawdopodobnie od czasu otwarcia apteki. Pierwsze fotografie łabędzia pochodzą z przełomu XIX i XX wieku, co potwierdzają widokówki z tego okresu. Figura stała na belce wystającej ze ściany nad głównym wejściem apteki.

Rzeźba wisiała nad wejściem do 1959 r., kiedy dr Stanisław Proń z Muzeum Farmacji CM UJ w Krakowie, otrzymawszy pozwolenie z Ministerstwa Zdrowia, jeździł po Polsce, zbierając ciekawe starocie apteczne w celu zasilenia nimi zbiorów krakowskiego muzeum. Dr Proń dotarł również do Bydgoszczy, a zobaczywszy łabędzia wywiózł go do Krakowa.

W 2003 r. na zapleczu apteki otwarto Muzeum Farmacji Apteki „Pod Łabędziem". Prace badawcze podjęte przez tę placówkę doprowadziły do odnalezienia łabędzia w magazynie Muzeum Farmacji CM UJ. Krakowianie przekazali figurę bydgoskiemu Muzeum Farmacji w lipcu 2006 r. Bogusław Czerwiński, artysta plastyk wykonał z żywicy epoksydowej wierną kopię zabytkowej figury, którą uroczyście odsłonięto 27 grudnia 2006 r. i umieszczono nad wejściem do apteki, podczas gdy oryginał rzeźby znajduje się w Muzeum Farmacji Apteki „Pod Łabędziem".

Architektura

Kamienica posiada secesyjną dekorację elewacji, w której znajdują się stylizowane motywy łabędzi. Na uwagę zasługuje również wystrój Apteki „Pod Łabędziem".