Jezioro Gopło

0

Gopło – jezioro na Pojezierzu Gnieźnieńskim, leży na Kujawach, położone w woj. kujawsko-pomorskim, niedaleko Inowrocławia. Przez Gopło przepływa Noteć, a nad jego północnym brzegiem leży Kruszwica. Jest ono połączone Kanałem Ślesińskim z Wartą. Natomiast Noteć zapewnia połączenie wodne z Wisłą i Odrą. Jest to największe jezioro województwa kujawsko-pomorskiego i regionu Kujaw.

W latach 1975-1998 jezioro należało do województwa bydgoskiego.

Jest to jezioro rynnowe, pochodzenia polodowcowego, o południkowym przebiegu i rozwidlonym południowym końcu. Linia brzegowa jest niska, urozmaicona, z licznymi zatokami i półwyspami, w niektórych miejscach brzegi zabagnione; liczne są też wyspy. Nad Gopłem znajduje się rezerwat ornitologiczny. Jezioro zamieszkuje sum europejski – największa słodkowodna ryba Europy. Nazwa jeziora wiązana jest ze słowiańskim plemieniem Goplan oraz z legendami o Popielu i Goplanie.

Czytaj dalej

Gopło – jezioro na Pojezierzu Gnieźnieńskim, leży na Kujawach, położone w woj. kujawsko-pomorskim, niedaleko Inowrocławia. Przez Gopło przepływa Noteć, a nad jego północnym brzegiem leży Kruszwica. Jest ono połączone Kanałem Ślesińskim z Wartą. Natomiast Noteć zapewnia połączenie wodne z Wisłą i Odrą. Jest to największe jezioro województwa kujawsko-pomorskiego i regionu Kujaw.

W latach 1975-1998 jezioro należało do województwa bydgoskiego.

Jest to jezioro rynnowe, pochodzenia polodowcowego, o południkowym przebiegu i rozwidlonym południowym końcu. Linia brzegowa jest niska, urozmaicona, z licznymi zatokami i półwyspami, w niektórych miejscach brzegi zabagnione; liczne są też wyspy. Nad Gopłem znajduje się rezerwat ornitologiczny. Jezioro zamieszkuje sum europejski – największa słodkowodna ryba Europy. Nazwa jeziora wiązana jest ze słowiańskim plemieniem Goplan oraz z legendami o Popielu i Goplanie.

Opis obszaru

Gopło wraz z przylegającym obszarem tworzy obszar Nadgopla (Ostoi Nadgoplańskiej). Najważniejszym elementem przyrodniczym obszaru jest Jezioro Gopło – dziewiąte co do wielkości jezioro w Polsce, które wraz z przepływającą przez nie Notecią stanowi główny system hydrologiczny. Bardzo dobrze rozwinięta linia brzegowa, liczne wysepki oraz płaskie brzegi sprzyjają rozwojowi szuwarów i wilgotnych łąk. Szeroka strefa szuwarów i łąk – zwłaszcza kalcyfilnych – oraz resztki wilgotnych lasów łęgowych są najcenniejszym elementem szaty roślinnej północnego Nadgopla. W tej części obszaru w strukturze użytkowania dominują grunty orne i łąki, a lasy zajmują niewielką powierzchnię. W części południowej rzeźba terenu jest o wiele bardziej urozmaicona. Jest tam więcej lasów, porastających wydmowe obszary Gopła. Ostoja obejmuje obszar, na którym zachowało się wiele cennych zabytków z czasów istnienia organizacji plemiennej Goplan oraz z okresu sztuki romańskiej.

Dane morfometryczne

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 2121,5 ha do 2154,5 ha.

Zwierciadło wody położone jest na wysokości 76,8-77,2 m n.p.m. lub 76,9 m n.p.m. Średnia głębokość jeziora wynosi 3,6 mlub 4,7 m, natomiast głębokość maksymalna jeziora to 16,6 m.

W oparciu o badania przeprowadzone w 2002 roku wody jeziora zaliczono do non klasy czystości i III kategorii podatności na degradację. W roku 1985 wody jeziora również zaliczono do wód pozaklasowych.

Status ochronny

Gopło znajduje się w sercu rezerwatu przyrody Nadgoplański Park Tysiąclecia (12638,8 ha), częściowo na terenie parku krajobrazowego oraz Goplańsko-Kujawskiego obszaru chronionego. Nadgople chronione jest programem Natura 2000 (Ostoja Nadgoplańska, kod:PLB040004), a samo jezioro wpisane zostało do listy obszarów Natura 2000 mających szczególne znaczenie dla Wspólnoty (kod:PLH040007).

Struktura własności

Jest głównie własnością Skarbu Państwa: jezioro w zarządzie gospodarstwa rybackiego w Kruszwicy, lasy nadgoplańskie w zarządzie RDLP

Zagrożenia

  • Ostatnie działania Kopalni Węgla Brunatnego Konin mogą doprowadzić do nieodwracalnej zmiany obszarów „Natura 2000”. Powstanie odkrywki węgla w Tomisławicach nieopodal Gopła może spowodować powstanie leju depresyjnego, który w następstwie doprowadzi do wyschnięcia wody w jeziorze. Przykładem niszczącej działalności kopalni może być obniżenie poziomu wody o 1,5 metra w jeziorze Ostrowskim (plaża powiększyła się o 200 m). W obronie Gopła i obszarów nadgoplańskich stanęła Gmina Kruszwica i organizacja ekologiczna Greenpeace, które połączyły siły i złożyły skargę do Komisji Europejskiej.
  • Duże zagrożenie dla wartości przyrodniczych tego obszaru stanowią liczne ośrodki wypoczynkowe i turystyczne, wykup działek rekreacyjnych od rolników i budowa domków letniskowych w południowej części Nadgopla.
  • Dużym problemem mimo wyraźnej poprawy po wybudowaniu oczyszczalni ścieków komunalno-przemysłowych dla Kruszwicy, są znaczące pokłady osadów w części północnej Jeziora Gopło pochodzące z czasów, gdy do zbiornika zrzucano bezpośrednio ścieki komunalne i przemysłowe z winiarni i zakładów tłuszczowych. Mimo spadku ilości nawozów mineralnych w otoczeniu, jezioro nadal zagrożone jest eutrofizacją. Czynnikiem pogarszającym bytowanie wielu gatunków roślin i ptaków jest prawie całkowite zaprzestanie wypasu oraz koszenia łąk.

Ciekawostki

  • Kruszwica i Gopło były jednym z najczęstszych motywów w utworach literackich polskiego romantyzmu, a w utworach tych Gopło nazywano „słowiańską wodą pamięci”.
  • W styczniu 2011 poziom wody w Gople został przekroczony o ponad metr, doszło wtedy do podtopienia miejscowości Ostrówek, zalania Półwyspu Rzępowskiego i kilku kruszwickich ulic.

Jezioro Gopło - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.