Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w trakcie tworzenia) – mieści się przy ul. Długiej 81/83 w Gdańsku.

1 września 2008 roku premier Donald Tusk powołał prof. dr hab. Pawła Machcewicza na stanowisko pełnomocnika do spraw Muzeum II Wojny Światowej. W skład zespołu pełnomocnika ds. muzeum weszli także dr hab. Piotr M. Majewski – historyk z Uniwersytetu Warszawskiego i dr Janusz Marszalec, który w latach 2000-2007 pełnił funkcję naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.

Celem Zespołu Pełnomocnika ds. Muzeum II Wojny Światowej było m.in. wypracowanie koncepcji programowej Muzeum II Wojny Światowej, która została zaprezentowana na forum publicznym 6 października 2008 roku w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Warszawie podczas dyskusji z udziałem historyków i muzealników. Tekst koncepcji oraz zapis dyskusji został ogłoszony drukiem w „Przeglądzie Politycznym” nr 91/92 z 2008 roku, jest także dostępny online na stronie internetowej Muzeum.

26 listopada 2008 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przemianował państwową instytucję kultury Muzeum Westerplatte w Gdańsku, powołaną do życia 1 września 2008 roku, na Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (Zarządzenie MKiDN nr 41 z dn. 26 listopada 2008 r.). Jednocześnie określił zakres zadań nowej placówki, stwierdzając że „Przedmiotem działalności Muzeum jest gromadzenie zbiorów dotyczących historii II wojny światowej, ich ochrona oraz udostępnianie poprzez prowadzenie w szczególności działalności wystawienniczej, popularyzatorskiej, edukacyjnej i wydawniczej.”

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w trakcie tworzenia) – mieści się przy ul. Długiej 81/83 w Gdańsku.

1 września 2008 roku premier Donald Tusk powołał prof. dr hab. Pawła Machcewicza na stanowisko pełnomocnika do spraw Muzeum II Wojny Światowej. W skład zespołu pełnomocnika ds. muzeum weszli także dr hab. Piotr M. Majewski – historyk z Uniwersytetu Warszawskiego i dr Janusz Marszalec, który w latach 2000-2007 pełnił funkcję naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.

Celem Zespołu Pełnomocnika ds. Muzeum II Wojny Światowej było m.in. wypracowanie koncepcji programowej Muzeum II Wojny Światowej, która została zaprezentowana na forum publicznym 6 października 2008 roku w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Warszawie podczas dyskusji z udziałem historyków i muzealników. Tekst koncepcji oraz zapis dyskusji został ogłoszony drukiem w „Przeglądzie Politycznym” nr 91/92 z 2008 roku, jest także dostępny online na stronie internetowej Muzeum.

26 listopada 2008 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przemianował państwową instytucję kultury Muzeum Westerplatte w Gdańsku, powołaną do życia 1 września 2008 roku, na Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (Zarządzenie MKiDN nr 41 z dn. 26 listopada 2008 r.). Jednocześnie określił zakres zadań nowej placówki, stwierdzając że „Przedmiotem działalności Muzeum jest gromadzenie zbiorów dotyczących historii II wojny światowej, ich ochrona oraz udostępnianie poprzez prowadzenie w szczególności działalności wystawienniczej, popularyzatorskiej, edukacyjnej i wydawniczej.”

Struktura organizacyjna

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku kieruje dyrektor powoływany i odwoływany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od 28 listopada 2008 roku funkcję tę sprawował prof. dr hab. Paweł Machcewicz. Dyrektor kieruje Muzeum przy pomocy dwóch zastępców i głównego księgowego. Od początku grudnia 2008 roku zastępcą dyrektora był dr Janusz Marszalec, drugim zastępcą dyrektora (od 1 czerwca 2009 roku) dr hab. Piotr M. Majewski.

Muzeum składa się z następujących działów:

• Dział Wystawienniczy
• Dział Edukacyjny
• Dział Naukowy – kierownik dr Tomasz Chinciński
• Dział Biblioteki i Archiwum
• Dział Informacji i Promocji
• Dział Księgowości
• Dział Administracyjny
• Dział Inwestycyjny
• Oddział Muzeum w Warszawie wraz z wyodrębnionym Samodzielnym Stanowiskiem ds. Kierowania Zespołem Zadaniowym ds. Historii ZSRR pod Okupacją Niemiecką, Kresów Wschodnich oraz Antyniemieckiej i Antysowieckiej Konspiracji Polskiej 1939-1945

Siedziba muzeum

Od początku lutego 2009 roku siedziba Muzeum II Wojny Światowej mieściła się w ciągu kamienic przy ul. Długiej 81/83 w Gdańsku. Siedziba ta miała charakter tymczasowy i pełniła swoją funkcję do roku 2014, kiedy to planowane było oddanie do użytku nowoczesnego budynku muzealnego, który ma stanąć przy ul. Wałowej, na terenie byłej pętli autobusowej. Jest to bardzo korzystna lokalizacja u zbiegu Kanału Raduni i Motławy, w pobliżu historycznego budynku Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku – jednego z miejsc, w którym rozpoczęła się II wojna światowa.

W 2009 roku, w wyniku konkursu stworzono wizualizację wystawy głównej, zgodną z założeniami teoretycznymi koncepcji programowej. Nagroda główna w konkursie wyniosła 50 tys. euro, przy czym ogólna pula nagród wyniosła łącznie 100 tys. euro. Następnym etapem tworzenia Muzeum II Wojny Światowej było przeprowadzenie konkursu architektonicznego na budynek muzealny przy ul. Wałowej dostosowany funkcjonalnie do potrzeb ekspozycji głównej, wystaw czasowych oraz funkcji edukacyjnych i archiwalnych muzeum.

Na terenie przeznaczonym dla muzeum przeprowadzone zostały prace archeologiczne na powierzchni 1,7 ha.

Rada Muzeum

Zgodnie z art. 11 Ustawy o muzeach z dnia 21 listopada 1996 roku przy Muzeum II Wojny Światowej działa Rada Muzeum, która liczy 9 członków. W myśl przywołanego wyżej artykułu 11, pkt 1 cytowanej ustawy, Rada Muzeum „sprawuje nadzór nad wypełnianiem przez muzeum jego powinności wobec zbiorów i społeczeństwa, w szczególności nad realizacją celów określonych w art. 1”. Art. 1, pkt 1 cyt. ustawy stanowi z kolei, że „Muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów”. Ponadto art. 11, pkt 2 określa dalsze kompetencje Rady Muzeum, która „ocenia, na podstawie przedłożonego przez dyrektora muzeum sprawozdania rocznego z działalności, działalność muzeum oraz opiniuje przedłożony przez dyrektora roczny plan działalności”. Kadencja Rady Muzeum trwa 4 lata, jej członków powołuje i odwołuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Inauguracyjne posiedzenie Rady Muzeum II Wojny Światowej odbyło się 30 kwietnia 2009 roku w budynku Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie. Kolejne posiedzenie będą odbywać się na przemian w Warszawie i Gdańsku.

Członkowie Rady Muzeum II Wojny Światowej I kadencji (2009-2013) to:

• Dr hab. Bogdan Chrzanowski – prof. Uniwersytetu Gdańskiego, pracownik naukowy Państwowego Muzeum Stutthof w Sztutowie, 8 grudnia 2010 r. wybrany na Przewodniczącego Rady Muzeum. Zastąpił on na tym miejscu śp. Andrzeja Przewoźnika,
• Dr Jarosław Krawczyk – redaktor naczelny Magazynu Historycznego „Mówią Wieki”,
• Prof. dr hab. Krzysztof Mikulski – prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego,
• Prof. dr hab. Zdzisław Najder – historyk literatury, opozycjonista w czasach PRL, były dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa,
• Dr Piotr Cywiński – dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau,
• Jacek Taylor – adwokat, obrońca w procesach politycznych,
• Dorota Zawacka-Wakarecy – Prezes Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek” w Toruniu.
• Prof. Jack Lohman – historyk sztuki, architekt, dyrektor Museum of London. Powołany na członka Rady Muzeum w listopadzie 2010 r.,
• ppłk. Tadeusz Filipkowski – filolog polski, publicysta, były żołnierz AK. Powołany na członka Rady Muzeum w listopadzie 2010 r.

Członkami rady byli także Czesław Cywiński oraz Andrzej Przewoźnik, którzy zginęli tragicznie 10 kwietnia 2010 w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem jako członkowie oficjalnej delegacji władz Rzeczypospolitej Polskiej, która udawała się na obchody upamiętniające 70. rocznicę Zbrodni Katyńskiej.

• Czesław Cywiński – prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK
• Andrzej Przewoźnik – historyk, sekretarz generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, pełnił funkcję przewodniczącego Rady Muzeum II Wojny Światowej.

Dane adresowe

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w organizacji)
ul. Długa 81/83, 80-831 Gdańsk
tel. +48 58 323-75-20, fax +48 58 323-75-30
NIP 5833049286, REGON 220710576
sekretariat@muzeum1939.pl