Centralne Muzeum Morskie

Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku – narodowa instytucja kultury, muzeum przyjmujące za swoje posłannictwo ochronę dziedzictwa nautologicznego, poprzez gromadzenie i zabezpieczanie zabytków związanych z żeglugą, szkutnictwem, okrętownictwem, rybołówstwem oraz upowszechniające wiedzę o nich, a także o morskiej historii Polski i jej gospodarce.

Muzeum realizuje swoją misję poprzez prace badawcze, konserwację zabytków, organizację wystaw i uczestnictwo w stowarzyszeniach muzealniczych. Muzeum stara się skupić wokół siebie ludzi, instytucje, urzędy i firmy związane z gospodarką morską, tak aby móc przy ich wsparciu realizować swoje cele i wypełniać wyznaczoną misję.

Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku – narodowa instytucja kultury, muzeum przyjmujące za swoje posłannictwo ochronę dziedzictwa nautologicznego, poprzez gromadzenie i zabezpieczanie zabytków związanych z żeglugą, szkutnictwem, okrętownictwem, rybołówstwem oraz upowszechniające wiedzę o nich, a także o morskiej historii Polski i jej gospodarce.

Muzeum realizuje swoją misję poprzez prace badawcze, konserwację zabytków, organizację wystaw i uczestnictwo w stowarzyszeniach muzealniczych. Muzeum stara się skupić wokół siebie ludzi, instytucje, urzędy i firmy związane z gospodarką morską, tak aby móc przy ich wsparciu realizować swoje cele i wypełniać wyznaczoną misję.

Historia

Początki Centralnego Muzeum Morskiego sięgają 1958 roku, w którym to zawiązało się Towarzystwo Przyjaciół Muzeum. Z inicjatywy Towarzystwa i późniejszego Dyrektora Muzeum – dr hab. Przemysława Smolarka, w Dworze Artusa została otwarta wystawa pt. "Od wiosła do napędu atomowego".

Dwa lata później (1 października 1960 roku) udało się powołać do życia przy gdańskim Muzeum Pomorskim (obecnie Muzeum Narodowe) autonomiczny oddział pod nazwą "Dział Morski".

1 stycznia 1962 roku wyodrębnił się on i przekształcił w samodzielną instytucję, której główna siedziba znajdowała się w Żurawiu. 1 października 1972 roku Minister Kultury i Sztuki nadał jej rangę i status instytucji narodowej pod nazwą Centralne Muzeum Morskie. Aktualnie Muzeum podlega bezpośrednio Ministerstwu Kultury, które je finansuje i nadzoruje.

Muzeum powstawało z niczego. W zamyśle założycieli miało być kompleksem portowo-muzealnym, wkomponowanym w samo serce starego portu gdańskiego, tworzącym zespół typowych obiektów portowych takich jak Żuraw, spichlerze na Ołowiance, nabrzeża, jednostki pływające. Jednak 45 lat temu Ołowianka straszyła ruinami, tylko Żuraw został odbudowany po zniszczeniach wojennych. Dlatego właśnie tam ulokowano główną siedzibę muzeum. Równolegle muzeum realizowało koncepcję rozwoju instytucji poprzez pozyskiwanie kolejnych obiektów.

W czerwcu 1963 roku utworzony został pierwszy oddział – Muzeum Latarnictwa w latarni morskiej na Rozewiu (od 1964 roku w gestii Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Morskiego), a w kolejnych latach następne: w 1972 roku Muzeum Rybołówstwa w Helu, w 1984 roku Muzeum Wisły w Tczewie oraz dawny żaglowiec szkolny Dar Pomorza w Gdyni.

W 1988 roku udostępniono zwiedzającym sale ekspozycyjne w spichrzach "Panna", "Miedź" i "Oliwski" na wyspie Ołowiance, gdzie od 2000 roku po odbudowaniu kolejnych spichrzów "Mała" i "Duża Dąbrowa" mieści się główna siedziba Centralnego Muzeum Morskiego. Latem 1989 roku przy nabrzeżu Ołowianki zacumował, jako statek-muzeum, SS Sołdek, pierwszy pełnomorski statek zbudowany w Stoczni Gdańskiej po II wojnie światowej.

Pierwszym dyrektorem a zarazem jednym z pomysłodawców i twórców Centralnego Muzeum Morskiego był dr hab. Przemysław Smolarek, który sprawował swoją funkcję od 1960 r. aż do śmierci w 1991 roku. Kolejnym dyrektorem był doc. dr hab. Andrzej Zbierski, który odszedł na emeryturę w 2001 roku. Aktualnie funkcję dyrektora sprawuje dr inż. Jerzy Litwin, który w 2001 roku objął stanowisko po wygranym konkursie.