Święta Góra

Święta Góra (701 m n.p.m.) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w Górach Kamiennych, w Górach Kruczych.

Święta Góra (701 m n.p.m.) – wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w Górach Kamiennych, w Górach Kruczych.

Położenie

Wzniesienie położone jest w środkowo-zachodniej części Gór Kruczych, na wschód od centrum miejscowości Lubawka.

Fizjografia

Wzniesienie o podkreślonym kopulastym kształcie wyraźnie góruje nad Lubawką. Wznosi się w niewielkiej odległości na północny-zachód od wzniesienia Sołtysia, jako najwyższa kulminacja w północnej części Gór Kruczych. Wzniesienie zwieńcza krótkie ramie, odchodzące od głównego grzbietu w kierunku południowo-zachodnim, od którego oddzielone jest Przełęczą Pośródka. Wzniesienie ma kształt kopuły o stromo opadających zboczach i mniej stromym i wydłużonym wschodnim zboczu, które opada w stronę Przełęczy Pośródka. Położenie góry na południowo-zachodnim skraju części północnej Gór Kruczych, po wschodniej stronie Lubawki oraz kształt i wyraźna część szczytowa z masztem nadajnika czynią górę rozpoznawalną w terenie.

Góra zbudowana z odpornych, dolnopermskich skał wulkanicznych, głównie z trachybazaltów i trachyandezytów, oraz skał kwaśnych, ryolitów i brekcji ryolitowwych, w otoczeniu skał osadowych czerwonego spągowca. Wszystkie te utwory należą do zachodniego skrzydła niecki śródsudeckiej.

Cały szczyt i zbocza porasta rozległy las świerkowy regla dolnego, z domieszką innych gatunków drzew liściastych.

Całą górę oplata gęsta sieć dróg i ścieżek, z których część związana jest z kultowym charakterem terenu. Jedna ze stromych ścieżek pątniczych prowadzi z Lubawki na szczyt północno-zachodnim zboczem. Przy ścieżce znajduje się wiele zdewastowanych figur i kapliczek z XVII i XIX wieku. Największa kaplica znajduje się pod szczytem góry.

Inne

• Szczyt góry stanowi punkt widokowy z panoramą na Bramę Lubawską, Karkonosze, okoliczne wzniesienia i najbliższą okolicę.
• W przeszłości góra nosiła nazwę Heiligerberg, Heiligen Berge.
• Zespół kapliczek i rzeźb świętych przy ścieżce nazwany jest Kalwarią.
• Na jednym ze zboczy znajduje się jeden z ostatnich funkcjonujących wyciągów orczykowych produkcji FMP Fampa Cieplice Śl. 
• W części szczytowej wznosi się maszt przekaźnika RTV.

Ciekawostki

• Na szczycie Świętej Góry w ostatnich latach XIX wieku zbudowano drewnianą wieżę widokową z pośrednimi galeriami o wysokości 16 m. Wieża uległa zniszczeniu w 1937 roku.
• Wzniesienie oraz okoliczne tereny łącznie z Lubawką, w przeszłości były pod władaniem opactwa cysterskiego w Krzeszowie. W okresie kontrreformacji w latach sześćdziesiątych XVI wieku rozpoczęła się rekatolicyzacja, która miała utrwalić katolicyzm na terenach, gdzie panowała inna wiara. W okresie tym wiejskie drogi, rynki miast i miasteczek zapełniały się kapliczkami i figurami świętych, powstawało wiele miejsc kultowych i pątniczych z kalwariami łącznie, jedna z nich dzięki cystersom z Krzeszowa powstała w XVII wieku na Świętej Górze.
• Na zachodnich zboczach Świętej Góry w kilku nieczynnych kamieniołomach występują typowe ryolity masywne. Są to skały o barwie szaro-różowej lub różowo-fioletowej o skrytokrystalicznym lub bardzo drobnoziarnistym tle skalnym, na którym widoczne są liczne, nieregularnie rozsiane tabliczkowe prakryształy skaleni: sanidynu i albitu.

Turystyka

Podnóżem szczytu prowadzą szlaki turystyczne: pieszy, rowerowy i narciarski:

zielony – wschodnim podnóżem przechodzi fragment szlaku z Lubawki do Krzeszowa prowadzący przez środkową część Gór Kruczych

czerwony – rowerowy prowadzący przez środkową część Gór Kruczych, który zaczyna się w Lubawce

zielony – szlak narciarski prowadzi po leśnych drogach, trawersujących zbocza Świętej Góry. Początek i koniec przy dolnej stacji wyciągu orczykowego

• Na północno-wschodnim zboczu Świętej Góry znajduje się wyciąg narciarski o długości 650 m oraz trzy narciarskie trasy zjazdowe o długości: 650,1560 i 810 m.