Pomnik św. Jana Nepomucena

Pomnik św. Jana Nepomucena – nepomuk położony w pobliżu katedry w Bydgoszczy.

Jedna z najstarszych wolno stojących rzeźb św. Jana Nepomucena w północnej Polsce.

Pomnik św. Jana Nepomucena – nepomuk położony w pobliżu katedry w Bydgoszczy.

Jedna z najstarszych wolno stojących rzeźb św. Jana Nepomucena w północnej Polsce.

Historia

Nie są znane dokładnie wczesne dzieje figury. Jej istnienie po raz pierwszy wzmiankuje wizytacja parafii bydgoskiej w 1745 r., a zatem wykonanie posągu można odnosić do pierwszych lat po kanonizacji kapłana, dokonanej w 1729 r. Pierwotnie figura była umieszczona po południowej stronie prezbiterium kościoła farnego, na czynnym do początku XIX wieku cmentarzu parafialnym. Stała na ceglanym słupie o wysokości 3 metrów. Głowę świętego wieńczyła aureola z pięcioma gwiazdami. W 1762 r. władze Bydgoszczy ufundowały „lampę do świętego Jana Nepomucena”, co świadczy o tym, że jeszcze w XVIII wieku figura była iluminowana.

Przeniesienie pomnika nad brzeg Brdy wiąże się z działaniami konserwatorskimi, przeprowadzanymi w latach 50. XX w. przez proboszcza fary ks. Franciszka Ksawerego Hanelta. Niwelacja gruntu w 1954 r. spowodowała konieczność rozbiórki ceglanego słupa, na którym stała figura. Podczas przenosin na granitowy postument usunięto gwieździstą aureolę posągu.

Opis

Posąg znajduje się na skwerze, po północnej stronie katedry św. Marcina i Mikołaja, nad brzegiem Brdy, w sąsiedztwie Jazu Farnego. Figura jest wykuta z piaskowca i mierzy 1,4 m wysokości. Znajduje się na granitowym postumencie o wysokości 1,63 m.

Postać świętego odziana jest w szaty kapłańskie skrojone na barokową modłę. Na szaty składa się sutanna, komża w typie zastrzeżonym dla prałatów i kanoników, humerał, rzymski kołnierz oraz biret na głowie. W obu rękach trzyma krucyfiks, do którego przywiązany był odpust zupełny pod pewnymi warunkami, możliwy do uzyskania w godzinie śmierci.

Nie jest znany twórca dzieła, a zdradza ono rękę wytrawnego artysty.

Inne wizerunki św. Jana Nepomucena w Bydgoszczy

Z wizytacji kanonicznej kościoła mariackiego Karmelitów (1816) wiadomo, że wizerunek św. Jana Nepomucena zdobił ołtarz Przemienienia Pańskiego w tej świątyni. Obraz ten, datowany na początek XIX wieku, został w 1817 r. przeniesiony do bocznego ołtarza pokarmelickiego kościoła w Kcyni, z powodu kasacji bydgoskiego klasztoru karmelitów.