Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku

Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku – muzeum i skansen w Jaworzynie Śląskiej w województwie dolnośląskim, eksponujące głównie zabytkowy tabor kolejowy.

Działająca od 1895 w Jaworzynie Śląskiej parowozownia została w 1991 zamknięta i przekształcona w Skansen Lokomotyw Parowych – filię Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Od 2004 funkcjonuje jako Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku.

Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku – muzeum i skansen w Jaworzynie Śląskiej w województwie dolnośląskim, eksponujące głównie zabytkowy tabor kolejowy.

Działająca od 1895 w Jaworzynie Śląskiej parowozownia została w 1991 zamknięta i przekształcona w Skansen Lokomotyw Parowych – filię Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Od 2004 funkcjonuje jako Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku.

Historia

Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku rozpoczęło swoją działalność w 2004 roku na terenie historycznej lokomotywowni w Jaworzynie Śląskiej. Po ponad rocznych staraniach zmierzających do ratowania kolekcji parowozów i lokomotyw zgromadzonych w Jaworzynie Śląskiej, Muzeum wydzierżawiło teren wraz z eksponatami od Gminy Jaworzyna Śląska. Od 2005 roku Muzeum jest już działającą pod nadzorem Ministerstwa Kultury organizacją pożytku publicznego zajmującą ochroną dziedzictwa kultury technicznej Śląska.

Zbiór eksponatów przejęty od PKP składał się z 34 lokomotyw, 41 wagonów i 8 maszyn warsztatowych. Wszystkie te obiekty były niesprawne technicznie, a niektóre w stanie całkowitej ruiny. Stan zabudowań biurowych, warsztatu oraz hali parowozowni okazał się również zły. Podczas pierwszego etapu działalności Muzeum wykonano szereg prac porządkowych i zabezpieczających. W wyremontowanych pomieszczeniach urządzono biura oraz nowe pomieszczenia ekspozycyjne.

Zorganizowana została również baza noclegowa w specjalnie zakupionym do tego celu wagonie sypialnym. Baza noclegowa jest czynna poza sezonem grzewczym, ponieważ wagony są nieogrzewane.

Po niezbędnych naprawach infrastruktury przystąpiono do renowacji zgromadzonego taboru kolejowego oraz zakupów nowych eksponatów.

Ekspozycje

Obecnie Muzeum udostępnia ekspozycję obejmującą zabytkowy tabor kolejowy normalnotorowy od roku 1890 do lat 70. XX w. Zbiór składa się z ponad 50 lokomotyw (pochodzenia polskiego, niemieckiego, austriackiego, angielskiego i amerykańskiego), około 50 wagonów oraz żurawi kolejowych i pługu odśnieżnego. Cały zbiór ustawiony jest w wachlarzowej hali z 19 stanowiskami oraz na 1,5 km torów.

Poza taborem kolejowym do Muzeum przybyła także unikatowa kolekcja motocykli Harley-Davidson i Indian. Modele z lat 1924-1978 zostały pieczołowicie odrestaurowane i obecnie są sprawne technicznie.

W zabytkowych pomieszczeniach dawnej parowozowni zorganizowano szereg tematycznych ekspozycji poświęconych historii techniki i przemysłu. Do zwiedzana udostępnione są wystawy maszyn i urządzeń przemysłowych, rolniczych i stolarskich, komputer ODRA z 1974 roku, maszyny poligraficzne, urządzenia rzemieślnicze, urządzenia gospodarstwa domowego rodowodem ze Śląska.

Turyści mogą również zwiedzić wystawę poświęconą historii komunikacji, którą tworzą zabytkowe radioodbiorniki, dalekopis, telefony i centralki telefoniczne. Ciekawą propozycją dla dzieci i młodzieży jest Muzeum Zabawkarstwa Samochodowego.

W dwóch historycznych pociągach została otwarta wystawa poświęcona „Roli kolei w przesiedleniach po II wojnie światowej”, obrazująca migracje i losy ludności na terenie Śląska po II wojnie.

Uruchomiona została makieta kolejowa w skali H0 sterowana autentycznymi urządzeniami zabezpieczenia ruchu kolejowego. Dla turystów udostępniona jest również drezyna do jazd rekreacyjnych na torach Muzeum.

Wybrane eksponaty

• parowóz TKh2-12 firmy Union Giesserei z 1890
• parowóz TKi3-23 firmy Hohenzollern z 1903
• parowóz Ok1-325 firmy Henschel und Sohn Kassel z 1921
• Lokomotywa ET22 przebudowana z prototypu EP23. Numer tejże ET22 pochodzi od lokomotywy tej samej serii wcześniej zezłomowanej.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa muzeum
• Kolekcja zdjęć jaworzyńskich parowozów