Stara Synagoga w Oleśnicy – synagoga znajdująca się w Oleśnicy, przy obecnej ulicy Łużyckiej. Jest obecnie jednym z najstarszych budynków w Polsce, który w przeszłości pełnił funkcje synagogi.
Synagoga została zbudowana pod koniec XIV wieku. Kiedy wypędzono Żydów z miasta w 1535 roku, budynek zmieniono na magazyn, następnie na arsenał. W 1695 roku synagogę przebudowano na zbór kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Zbawiciela.
W 1730 roku budynek spłonął i został odbudowany po czterech latach. W 1968 roku ponownie wyremontowany. Obecnie stanowi filię wrocławskiej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej oraz zbór Kościoła Zielonoświątkowego.
Murowany, dwunawowy budynek synagogi wzniesiono w stylu gotyckim. Od południa do budowli, pomiędzy przyporami środkowymi dobudowano przybudówkę mieszczącą babiniec.
Po 1730 roku po pożarze, przebudowana w stylu późnobarokowym. Zburzono wtedy filary, założono drewniane sklepienie kolebkowe, istniejące do dzisiaj oraz nakryto wieżę dachem, naśladującym chińską pagodę. Pierwotnie była to budowla dwunawowa i halowa o sześciu polach sklepiennych. |