Dom Wagi Miejskiej
Czytaj dalej
Dom Wagi Miejskiej (niem. Waagehaus Kämmereigebäude) – zabytkowy budynek przy ulicy Sukienniczej, w bloku kamienic śródrynkowych w Nysie. HistoriaW miejscu, gdzie stoi obecny budynek, w średniowieczu istniały sukiennice z 24 kramami i składem towarów. Dom Wagi Miejskiej wybudowano w latach 1602-1604, ufundowany został przez biskupa Jana Sitscha. Mieściła się tu siedziba zarządu administracyjnego księstwa biskupiego oraz izba miar i wag. Z czasem budowla ta stała się symbolem kwitnącego w Nysie handlu. W dwuarkadowym podcieniu znajdowała się urzędowa waga towarowa, przechowywano tu także wzorzec miary łokcia. W czasie wojen napoleońskich w 1807 roku Dom Wagi uległ zniszczeniu. Pamiątką po tych czasach jest wmurowana w elewację południową kamienna kula armatnia. Kosztowną odbudowę podjęto dopiero po kilkudziesięciu latach. Prace konserwatorskie przy renowacji zatartych przez zniszczenia wojenne i upływ czasu polichromiach przeprowadził w latach 1888-1890 Heinrich Irmann. Elewacje zewnętrzne zostały wówczas przemalowane i uzupełnione, a cały budynek gruntownie odnowiony i częściowo wewnątrz przebudowany. W 1945 roku Dom Wagi Miejskiej został prawdopodobnie spalony, a następnie wysadzony przez Armię Czerwoną po zdobyciu Nysy. Zawaliły się podcienie, dwie górne kondygnacje elewacji frontowej oraz szczyt. W latach 1947-1948 dokonano pospiesznej, niepełnej rekonstrukcji, bez odtworzenia zniszczonych rzeźb i malowideł. Od 1955 roku mieści się tutaj Miejsko-Gminna. W 2011 roku dokonano renowacji elewacji, zachowanych fresków oraz rekonstrukcji wystroju rzeźbiarskiego przywracając obeliski nad lukarnami oraz obeliski i rzeźby na szczycie. Biblioteka Publiczna. ArchitekturaDom wzniesiony w stylu renesansu północnego (niderlandzkiego). Zalicza się go do najwspanialszych dzieł świeckiej architektury mieszczańskiej w czasach nowożytnych. Elewacje budynku zdobiły niegdyś liczne rzeźby i niezwykle bogate malowidła. Do dziś zachowała się jedynie figura Iustitii oraz niewielkie fragmenty dawnej polichromii. Dekoracje elewacji Domu Wagi Miejskiej powstawały w dwóch etapach. W XVII wieku ukształtował się pierwotny program ideowy tej budowli, głoszący pochwałę cnót moralnych i religijnych, połączoną z apoteozą prawa i porządku społecznego rozumianego jako ład Boży. W niszach na fasadzie budowli umieszczono wówczas figury przedstawiające alegorie trzech cnót teologicznych, zgodnych z nauką biblijną:
Druga grupa rzeźb przedstawiała alegorie cnót moralnych wywodzących się z tradycji antycznej. Były to:
Na zwieńczeniu ściany szczytowej umieszczono kamienną figurę Archanioła Michała w zbroi rycerskiej, trzymającego lancę i tarczę. Rzeźba ta miała symbolizować zwycięstwo dobra nad złem. Całość uzupełniały dwie płaskorzeźby, przedstawiające:
Około 1700 roku zadecydowano o wzbogaceniu tego renesansowego wystroju o nowe treści polityczne i religijne. Inicjatorem przedsięwzięcia był prawdopodobnie bardzo wpływowy wówczas w mieście zakon jezuitów. Uzupełniająca dekoracja malarska obejmowała kilka wątków ideowych. Apoteozę władzy wyrażały umieszczone w medalionach portrety:
Ukazaniu majestatu władzy wynikającego z jej religijnego pochodzenia służyły portrety biblijnych proroków i władców – Abrahama, Izraela, Judy, Mojżesza, Jozuego,Gedeona, Jefty, Samsona i Dawida. Namalowany w górnej części fasady herb Nysy z przedstawieniem towarzyszących mu bóstw morskich, syren i trytonów tworzył kolejny wątek, poświęcony apoteozie miasta. W zwieńczeniu umieszczono wizerunek Matki Bożej jako Królowej Nieba, z Dzieciątkiem Jezus, siedzącej na tronie, z półksiężycem u stóp. Po bokach znajdowały się przedstawienia knechtów symbolizujących prawo i władzę. Dopełnienie nowego programu ideowego stanowiły namalowane na elewacjach herby:
Obie nałożone na siebie dekoracje – renesansowa i barokowa - odznaczały się bardzo wysokim poziomem artystycznym. Nie zachowały się jednak żadne informacje o ich autorach. |
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz
- 525 odsłon