Zamek Homole

Zamek Homole – ruiny zamku na wzniesieniu Gomoła (733 m n.p.m.) na Wzgórzach Lewińskich, ponad przełęczą Polskie Wrota (ziemia kłodzka, Sudety Wschodnie).

Zamek składał się z kamiennego stołpu ok. 30-metrowej wysokości o cylindrycznym kształcie, otoczonego murem obwodowym. Mur wydzielał dziedziniec o nieregularnych, zbliżonych do prostokąta granicach, długości ok. 45, szerokości ok. 18 m; wieża umieszczona była w jego centrum. Do obecnych czasów zachował się jedynie fragment wieży i kilkumetrowej długości odcinek muru zewnętrznego.

Zamek Homole – ruiny zamku na wzniesieniu Gomoła (733 m n.p.m.) na Wzgórzach Lewińskich, ponad przełęczą Polskie Wrota (ziemia kłodzka, Sudety Wschodnie).

Zamek składał się z kamiennego stołpu ok. 30-metrowej wysokości o cylindrycznym kształcie, otoczonego murem obwodowym. Mur wydzielał dziedziniec o nieregularnych, zbliżonych do prostokąta granicach, długości ok. 45, szerokości ok. 18 m; wieża umieszczona była w jego centrum. Do obecnych czasów zachował się jedynie fragment wieży i kilkumetrowej długości odcinek muru zewnętrznego.

Historia

Już w pierwszych wiekach n.e. przez przełęcz Polskie Wrota prowadził wariant szlaku bursztynowego, a we wczesnym średniowieczu była to uczęszczana droga handlowa łącząca Śląsk z Czechami. W XI w. istniał tam drewniany gródek strzegący traktu. W końcu XIII w. wzniesiono murowany zamek, który stał się centrum państewka von Pannwitzów. Zdobyty przez husytów w 1428 r. stał się ich główną siedzibą na ziemi kłodzkiej. W 1434 r. został zdobyty przez najemników z Wrocławia i Świdnicy lub też ze Strzelina.

Do 1477 r. zamek kilkukrotnie zmieniał właścicieli, drogą sprzedaży bądź dziedziczenia, by w końcu zostać odsprzedanym Hildebrandowi von Kauffungowi z Łużyc i odłączonym od korony czeskiej. Zamek stał się tym samym stolicą niewielkiego państewka (tzw. państewka homolskiego) obejmującego Duszniki-Zdrój, Lewin Kłodzki i 21 okolicznych wsi.

Potomkowie Kauffunga stali się z czasem rycerzami-rabusiami, co spowodowało, że ich suwerenność przestała być tolerowana: w 1534 r. wojska cesarskie zdobyły zamek, który następnie skonfiskowano, a ostatniego właściciela stracono w Wiedniu. Od 1560 r. zamek stał opuszczony, powoli popadając w ruinę.

W zamku dwukrotnie prowadzono prace archeologiczne – w 1810 i 1962 r. Odnaleziono fragmenty ceramiki.

Turystyka

W końcu XVIII w. na fali wzrostu zainteresowania Dusznikami-Zdrojem jako kurortem zaczęli docierać tu kuracjusze. Zbudowano dla nich w ruinach aleję, altanę, ustawiono ławki. Przypuszczalnie okolice zamku odwiedził 4 lipca 1778 przyszły król pruski Fryderyk Wilhelm II (źródła pisane mówią o tablicy pamiątkowej, która nie zachowała się do obecnych czasów).

Przy ruinach zaczyna się turystyczny szlak

Zamek Homole - Bukowy Stawek - Ludowe - Przełęcz Polskie Wrota - Lewin Kłodzki - Przełęcz Lewińska

U północnego podnóża góry przebiega Główny Szlak Sudecki:

Kudowa-Zdrój – Dańczów – Przełęcz Lewińska – Przełęcz w Grodźcu - Bukowy Stawek - Ludowe – Duszniki-Zdrój – Jamrozowa Polana - Kozia Hala – Podgórze PL/CZ - Sołtysia Kopa - Zieleniec – Lasówka – Schronisko PTTK „Jagodna” (Przełęcz Spalona) – Ponikwa – Długopole-Zdrój

• Około 2004 w zachodniej części dziedzińca zamkowego postawiono drewnianą wiatę, w 2016 r. zawalona.