Dom pod Atlasem

0

Kamienica przy ul. Kazimierza Wielkiego 6 w Sanoku, także Dom pod Atlasem – budynek położony w Sanoku.

Kamienica została wybudowana przez Karola Gerardisa na początku XX wieku w 1906. Pierwotnie budynek był własnością rodziny Gerardisów, Karola i jego żony Róży (zwanej „Panią Żyrardową”), których córka Stefania wyszła za mąż za Zygmunta Kruszelnickiego (sędzia sądu okręgowego, działacz sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 aresztowany przez Niemców i wywieziony do III Rzeszy, gdzie poniósł śmierć 9 marca 1940). Obecnie budynek należy do spadkobierców – rodziny Kruszelnickich, która w latach 90 XX wieku odzyskała własność do kamienicy.

Od początku 1919 w budynku urzędował adwokat i obrońca wojskowy dr Efraim Weidman. W okresie II Rzeczypospolitej w najmowanym mieszkaniu na piętrze kamienicy zamieszkiwała rodzina Kosinów, w tym Jan Maciej i jego żona Paulina (wówczas kamienica była pod numerem 8), skąd zostali wysiedleni przez Niemców po wybuchu II wojny światowej.

Budynek jest określany także jako kamienica bądź dom „pod Atlasem”, „Dom pod Atlasem” lub „Pod Atlantem” z uwagi na rzeźbę Atlasa na rogu elewacji, której autorem jest Stanisław Piątkiewicz (ojciec Stanisława Jana Piątkiewicza).

Budynek jest dwufasadowy, dwukondygnacyjny. Fasada zawiera dekoracje secesyjne. W korytarza wnętrza kamienicy znajdują się zdobienia i malowidła ścienne. W ścianie przy schodach została umieszczona figura Matki Boskiej.

W sąsiedztwie kamienicy znajduje się Gimnazjum nr 2 im. Królowej Zofii w Sanoku. Od 1900, wobec braków wystarczających pomieszczeń w działalności ówczesnego Państwowego Gimnazjum, zostały najęte do tych celów powierzchnie kamienicy Władysława Beksińskiego – dwie sale (ponadto analogicznie także kamienicy przy ul. Sobieskiego 8 i 10 należącej do Władysława Beksińskiego). Po wybuchu I wojny światowej wobec zajęcia budynku szkoły przez wojska najeźdźce (utworzono w nim szpital dla zakaźnie chorych), nauka była szczątkowo wznowiona od 1915 m.in. w w budynku kamienicy K. Gerardisa (oraz W. Beksińskiego).

Po II wojnie światowej był to tzw. budynek kwaterunkowy pod zarządem miasta. Budynek został odremontowany i odrestaurowany w 1974 roku. W okresie PRL na parterze mieściła się Poradnia dla dzieci.

Od 1990 roku trwa sukcesywna odnowa kamienicy (zainstalowano nowe zadaszenie, przewody kominowe, instalacje, w tym grzewcze, części okienne). Od 1991 roku budynek znajduje się na liście obiektów zabytkowych.

Na przełomie 2012/2013 wykonano gruntowną renowację elewacji budynku (nadano jej nową kolorystykę, która nawiązuje do pierwotnych barw). Prace przebiegały pod nadzorem konserwatora zabytków. Ponadto zostały wykonany okna na poddaszach z giętego dębu oraz odnowiona balustrada w klatce schodowej.

Obecnie w pomieszczeniach parterowych znajdują się obiekty handlowo-usługowe, zaś na piętrach mieszkania.

Dom pod Atlasem - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.