Trzonolinowiec

Trzonolinowiec, czasem nazywany też „wisielcem” – modernistyczny budynek we Wrocławiu przy ul. Tadeusza Kościuszki 72 (róg ul. Dworcowej), zbudowany w latach 1961-1967. Trzonolinowiec ma 11 kondygnacji, na których mieszczą się 44 mieszkania.

Budynek powstał na podstawie projektu Andrzeja Skorupy i Jacka Burzyńskiego. Jest to jeden z niewielu tego typu budynków w Europie, podstawą jego konstrukcji jest żelbetowy trzon, przenoszący pionowe obciążenia ściskające na podstawę budynku. Na nim osadzone są stropy w postaci kwadratowych platform zawieszonych (w początkowej konfiguracji) na dwunastu stalowych linach. Liny – elementy rozciągane zamocowane są do szczytu trzonu i przenoszą na niego ciężar stropów, są także zakotwione na poziomie parteru dla usztywnienia konstrukcji. Najniższe piętro zawieszone jest nad niezabudowaną przestrzenią wokół trzonu. W przeciwieństwie do tradycyjnych budynków, które budowane są od dołu, trzonolinowiec budowany był od najwyższego piętra. Poszczególne kondygnacje, zbudowane na poziomie parteru z gotowych prefabrykatów, podnoszone były przez siłowniki hydrauliczne.

Budynek wywołuje mieszane wrażenia estetyczne, budzi kontrowersje i obrasta legendami. Jego sympatycy podkreślają unikalność i niezwykłość konstrukcji, wrażenie „zawisania” w powietrzu. Przeciwnicy krytykują elewację budynku oraz niestaranne wykończenie. Bezpośrednie otoczenie budynku jest obecnie (2012) mocno zaniedbane.

Wisząca na linach konstrukcja, ku oburzeniu konstruktora, została w roku 1974 usztywniona (projekt wzmocnienia trzonolinowca powstał na Politechnice Wrocławskiej). Liny obudowano betonem, a na parterze wzmocnione stalowymi słupami. Wymienione zostały również ściany osłonowe i wewnętrzne. Obecnie nie jest to już więc budynek wiszący, a de facto szkieletowy.

Daleki od wygody i pełen usterek, budynek ten zyskał jednak tytuł Domu Roku 1967. Przedwczesna śmierć współtwórcy budynku, Jacka Burzyńskiego (zginął na polowaniu) dała początek pogłosce, jakoby popełnił on w związku z nim samobójstwo. W trzonolinowcu lokowano artystów wrocławskich scen. W początkach swej kariery mieszkali tu m.in. Bogusław Linda i Krzysztof Globisz. Dziś mieszkają w nim głównie przyjezdni studenci .

Trzonolinowiec, czasem nazywany też „wisielcem” – modernistyczny budynek we Wrocławiu przy ul. Tadeusza Kościuszki 72 (róg ul. Dworcowej), zbudowany w latach 1961-1967. Trzonolinowiec ma 11 kondygnacji, na których mieszczą się 44 mieszkania.

Budynek powstał na podstawie projektu Andrzeja Skorupy i Jacka Burzyńskiego. Jest to jeden z niewielu tego typu budynków w Europie, podstawą jego konstrukcji jest żelbetowy trzon, przenoszący pionowe obciążenia ściskające na podstawę budynku. Na nim osadzone są stropy w postaci kwadratowych platform zawieszonych (w początkowej konfiguracji) na dwunastu stalowych linach. Liny – elementy rozciągane zamocowane są do szczytu trzonu i przenoszą na niego ciężar stropów, są także zakotwione na poziomie parteru dla usztywnienia konstrukcji. Najniższe piętro zawieszone jest nad niezabudowaną przestrzenią wokół trzonu. W przeciwieństwie do tradycyjnych budynków, które budowane są od dołu, trzonolinowiec budowany był od najwyższego piętra. Poszczególne kondygnacje, zbudowane na poziomie parteru z gotowych prefabrykatów, podnoszone były przez siłowniki hydrauliczne.

Budynek wywołuje mieszane wrażenia estetyczne, budzi kontrowersje i obrasta legendami. Jego sympatycy podkreślają unikalność i niezwykłość konstrukcji, wrażenie „zawisania” w powietrzu. Przeciwnicy krytykują elewację budynku oraz niestaranne wykończenie. Bezpośrednie otoczenie budynku jest obecnie (2012) mocno zaniedbane.

Wisząca na linach konstrukcja, ku oburzeniu konstruktora, została w roku 1974 usztywniona (projekt wzmocnienia trzonolinowca powstał na Politechnice Wrocławskiej). Liny obudowano betonem, a na parterze wzmocnione stalowymi słupami. Wymienione zostały również ściany osłonowe i wewnętrzne. Obecnie nie jest to już więc budynek wiszący, a de facto szkieletowy.

Daleki od wygody i pełen usterek, budynek ten zyskał jednak tytuł Domu Roku 1967. Przedwczesna śmierć współtwórcy budynku, Jacka Burzyńskiego (zginął na polowaniu) dała początek pogłosce, jakoby popełnił on w związku z nim samobójstwo. W trzonolinowcu lokowano artystów wrocławskich scen. W początkach swej kariery mieszkali tu m.in. Bogusław Linda i Krzysztof Globisz. Dziś mieszkają w nim głównie przyjezdni studenci .

Inne budynki o podobnej konstrukcji

• Katowice: Stalexport (wieżowce)
• Johannesburg: Standard Bank Centre
• Londyn (budynki zostały już rozebrane): 122 Leadenhall St oraz 20 Fenchurch Street