Most im. Ernesta Malinowskiego

Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu – most kolejowy na rzece Wiśle w Toruniu, w ciągu linii kolejowej Poznań – Olsztyn – Skandawa (GP). Most znajduje się między stacjami Toruń Główny i Toruń Miasto. Całkowita długość mostu wynosi 977 m. Pięć przęseł znajdujących się nad głównym nurtem Wisły, ma rozpiętość 94,16 m; przęsła nad terenem zalewowym – Kępą Bazarową i Małą Wisłą – są krótsze i mają rozpiętość ok. 36 m; dziewięć z nich poprowadzonych jest po łuku o promieniu 377 m.

Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu – most kolejowy na rzece Wiśle w Toruniu, w ciągu linii kolejowej Poznań – Olsztyn – Skandawa (GP). Most znajduje się między stacjami Toruń Główny i Toruń Miasto. Całkowita długość mostu wynosi 977 m. Pięć przęseł znajdujących się nad głównym nurtem Wisły, ma rozpiętość 94,16 m; przęsła nad terenem zalewowym – Kępą Bazarową i Małą Wisłą – są krótsze i mają rozpiętość ok. 36 m; dziewięć z nich poprowadzonych jest po łuku o promieniu 377 m.

Historia

Decyzja o budowie mostu, która zapadła w 1868 r., wiązała się z budową linii kolejowej z Poznania do Olsztyna i Wystrucia. Prace budowlane rozpoczęto w 1870 r., w 1871 ukończono filary, a w 1873 zakończono montaż żelaznej konstrukcji. 15 sierpnia tego roku nastąpiło oficjalne otwarcie przeprawy, której długość wynosiła 996,78 m. W latach 1876-1877 zostały ukończone wieże ustawione na filarach brzegowych.

Pierwotnie był to most kolejowo-drogowy – miał po jednym pasie drogowym i kolejowym, konieczne więc były mijanki przed wjazdem. Na skrajnych filarach mostu, zarówno od strony miasta, jak i po przeciwnej stronie Wisły wznoszą się po dwie czworoboczne wieże, obecnie jedno-, a pierwotnie trójkondygnacyjne; druga kondygnacja posiadała w narożach nadwieszone wieżyczki, najwyższa była okrągła i zwieńczona krenelażem. W niszach wież stały posągi – od strony południowej króla pruskiego Fryderyka II i cesarza Wilhelma I, od strony miasta posągi mistrzów krzyżackich Hermana Balka i Hermanna von Salzy; poniżej posągów znajdowały się płaskorzeźby ze scenami nawiązującymi do posągów powyżej nich. Odpowiednio były to: wkroczenie wojsk pruskich do Torunia w 1793 r. pod posągiem Fryderyka Wielkiego, postępy niemieckiej kultury i cywilizacji – pod postacią Wilhelma I, założenie miasta Torunia przez Krzyżaków – pod figurą Hermanna Balka, natomiast pod rzeźbą Hermanna von Salzy – scena nawracania pogańskich Prusów.

Po 1920 r. dekoracje rzeźbiarskie uległy zniszczeniu. Posągi Fryderyka Wielkiego i Wilhelma zostały uszkodzone już w 1920 r., prawdopodobnie przez wojska polskie wkraczające do Torunia od strony Podgórza i wkrótce zdjęte w nieustalonych okolicznościach. Płaskorzeźby natomiast skuto w 1925 r. za zgodą ówczesnego konserwatora zabytków.

Przez długi czas był to jedyny most w Toruniu, obsługiwał więc jednocześnie ruch kolejowy, pieszy i kołowy. W 1934 r. otwarto nowy most drogowy (obecnie im. Józefa Piłsudskiego). Po tym czasie most kolejowy zamknięto dla ruchu kołowego i położono na nim drugi tor.

W czasie wojny był dwukrotnie wysadzany – przez Polaków w 1939 i Niemców w 1945 r. W 1948 odbudowany. Po wojnie wieżyczki mostowe obniżono o dwie kondygnacje, usuwając charakterystyczny element panoramy miasta.

Użytkowanie obecne

Most jest obecnie użytkowany wyłącznie przez kolej. Obecnie także jest oficjalnie zamknięty dla ruchu pieszego, lecz istnieje możliwość przejścia chodnikiem z krat stalowych po wschodniej stronie.

W 1999 patronem mostu został Ernest Malinowski.

Znaczek pocztowy

Most ten znalazł się na jednym z czterech znaczków pocztowych wydanych w 2008 przez Pocztę Polską w emisji „Mosty w Polsce” (obok mostu Poniatowskiego w Warszawie, mostu spawanego w Maurzycach i mostu Siekierkowskiego w Warszawie).