Jaz Opatowice

Jaz Opatowice (Jaz Opatowicki) – jaz z zamknięciem sektorowym, położony we Wrocławiu, wybudowany w ramach Stopnia Wodnego Opatowice w Bartoszowicko–Opatowickim Węźle Wodnym. Jaz piętrzy wody rzeki Odry na jej górnym odcinku, tzw. Górnej Odrze Wrocławskiej. Położony jest w 245,035 km biegu rzeki. Obecny jaz, to konstrukcja, której budowa zakończyła się w 1985 roku.

Powyżej niego, około 80 m na wschód, znajduje się stary jaz Opatowice – jaz kozłowo-iglicowy, obecnie zatopiony; ponad wodą widoczny jest zarośnięty filar tego jazu, a sam jaz (kozły) pozostaje złożony na betonowym wale, zabudowanym na dnie rzeki (jaz jest w całości widoczny w czasie niżówki). Jaz ten wybudowany był w ramach II kanalizacji Odry w 1916 roku; posiadał kozły podnoszone za pomocą ruchomej wciągarki linowej. Pojazd ten był mobilny - poruszał się po torze o szerokości 800 mm i stacjonował na terenie obecnie należącym do IMGW (gdy był potrzebny, przetaczano go po szynach przez wał przeciwpowodziowy aż do samego jazu - tam zakotwiczano o wkopane w ziemię stalowe haki i rozpoczynano procedurę podnoszenia kozłów wału - pozostałości po hakach wciąż można znaleźć w trawie przed przyczółkiem jazu). Po 1997 roku wciągarkę odremontowano i ustawiono za bramą bartoszowickiego oddziału IMGW w charakterze pomnika techniki.

Wcześniej istniał tu jaz wybudowany w 1896 roku na Przekopie Bartoszowicko–Szczytnickim wykonanym w latach 1531–1555.

Jaz reguluje stany wody, współpracując z Jazem Bartoszowice:

• stan wody górnej dla Śluzy Opatowice, oraz Śluzy Bartoszowice,
• stan wody dolnej dla Śluz Janowice

Na rzece:

• równorzędnie na Kanale Powodziowym położony jest Jaz Bartoszowice – Stopień Wodny Bartoszowice
• powyżej położony jest Jaz Janowice, wchodzący w skład poprzedniego stopnia wodnego – Stopień Wodny Janowice
• poniżej położony jest Jaz Szczytniki, wchodzący w skład następnego stopnia wodnego – Stopień Wodny Szczytniki
• na Odrze Śródmiejskiej zlokalizowane są jazy – Jaz św. Macieja i Jaz św. Klary (Piaskowy Stopień Wodny) oraz następne Jazy Mieszczańskie: Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II, tzw. Północny i Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I, tzw. Południowy (Mieszczański Stopień Wodny) .

Jaz przegradza koryto:

• na prawym brzegu tego koryta znajduje się teren osiedla Bartoszowice – przy jazie wykonano obwałowania stanowiące Groblę Szczytnicko–Bartoszowicką,
• lewy brzeg stanowi Wyspa Opatowicka, powstała w wyniku wykonania Kanału Opatowickiego, dla potrzeb żeglugi, m.in. budowy Śluzy Opatowicie.

Odra:

• poniżej jazu łączy się z Kanałem Opatowickickim
• powyżej jazu oddzielą się od głównego koryta Odry kanały: Kanał Powodziowy i niego wcześniej Kanał Żeglugowy, na prawym brzegu.

Jaz Opatowice, to jaz trójprzęsłowy, światło każdego z przęseł wynosi 32,00 m, co daje łącznie 96,00 m światła dla przepływu wody, długość całkowita konstrukcji wynosi 103,78 m. Spad wynosi 2,00 m (spad przy normalnym piętrzeniu wynosi 2,46 m). Jaz ma możliwość przeprowadzenia przepływu o wielkości 580 m3/s. Został wykonany w technologii żelbetowej. Wyposażony jest w każdym przęśle w zamknięcie sektorowe. W korpusie jazu przebiega podwodna galeria dla potrzeb jego obsługi. Jaz wyposażony jest w kilka systemów: odmrażania, wentylacyjny, odwadniania i płukania. Inne elementy jazu to budynek, w którym znajduje się sterownia jazu, przepławka dla ryb, oraz most jazowy, udostępniony do ruchu pieszego i rowerowego, zapewniający komunikację z Wyspą Opatowicką.

Jaz Opatowice (Jaz Opatowicki) – jaz z zamknięciem sektorowym, położony we Wrocławiu, wybudowany w ramach Stopnia Wodnego Opatowice w Bartoszowicko–Opatowickim Węźle Wodnym. Jaz piętrzy wody rzeki Odry na jej górnym odcinku, tzw. Górnej Odrze Wrocławskiej. Położony jest w 245,035 km biegu rzeki. Obecny jaz, to konstrukcja, której budowa zakończyła się w 1985 roku.

Powyżej niego, około 80 m na wschód, znajduje się stary jaz Opatowice – jaz kozłowo-iglicowy, obecnie zatopiony; ponad wodą widoczny jest zarośnięty filar tego jazu, a sam jaz (kozły) pozostaje złożony na betonowym wale, zabudowanym na dnie rzeki (jaz jest w całości widoczny w czasie niżówki). Jaz ten wybudowany był w ramach II kanalizacji Odry w 1916 roku; posiadał kozły podnoszone za pomocą ruchomej wciągarki linowej. Pojazd ten był mobilny - poruszał się po torze o szerokości 800 mm i stacjonował na terenie obecnie należącym do IMGW (gdy był potrzebny, przetaczano go po szynach przez wał przeciwpowodziowy aż do samego jazu - tam zakotwiczano o wkopane w ziemię stalowe haki i rozpoczynano procedurę podnoszenia kozłów wału - pozostałości po hakach wciąż można znaleźć w trawie przed przyczółkiem jazu). Po 1997 roku wciągarkę odremontowano i ustawiono za bramą bartoszowickiego oddziału IMGW w charakterze pomnika techniki.

Wcześniej istniał tu jaz wybudowany w 1896 roku na Przekopie Bartoszowicko–Szczytnickim wykonanym w latach 1531–1555.

Jaz reguluje stany wody, współpracując z Jazem Bartoszowice:

• stan wody górnej dla Śluzy Opatowice, oraz Śluzy Bartoszowice,
• stan wody dolnej dla Śluz Janowice

Na rzece:

• równorzędnie na Kanale Powodziowym położony jest Jaz Bartoszowice – Stopień Wodny Bartoszowice
• powyżej położony jest Jaz Janowice, wchodzący w skład poprzedniego stopnia wodnego – Stopień Wodny Janowice
• poniżej położony jest Jaz Szczytniki, wchodzący w skład następnego stopnia wodnego – Stopień Wodny Szczytniki
• na Odrze Śródmiejskiej zlokalizowane są jazy – Jaz św. Macieja i Jaz św. Klary (Piaskowy Stopień Wodny) oraz następne Jazy Mieszczańskie: Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II, tzw. Północny i Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I, tzw. Południowy (Mieszczański Stopień Wodny) .

Jaz przegradza koryto:

• na prawym brzegu tego koryta znajduje się teren osiedla Bartoszowice – przy jazie wykonano obwałowania stanowiące Groblę Szczytnicko–Bartoszowicką,
• lewy brzeg stanowi Wyspa Opatowicka, powstała w wyniku wykonania Kanału Opatowickiego, dla potrzeb żeglugi, m.in. budowy Śluzy Opatowicie.

Odra:

• poniżej jazu łączy się z Kanałem Opatowickickim
• powyżej jazu oddzielą się od głównego koryta Odry kanały: Kanał Powodziowy i niego wcześniej Kanał Żeglugowy, na prawym brzegu.

Jaz Opatowice, to jaz trójprzęsłowy, światło każdego z przęseł wynosi 32,00 m, co daje łącznie 96,00 m światła dla przepływu wody, długość całkowita konstrukcji wynosi 103,78 m. Spad wynosi 2,00 m (spad przy normalnym piętrzeniu wynosi 2,46 m). Jaz ma możliwość przeprowadzenia przepływu o wielkości 580 m3/s. Został wykonany w technologii żelbetowej. Wyposażony jest w każdym przęśle w zamknięcie sektorowe. W korpusie jazu przebiega podwodna galeria dla potrzeb jego obsługi. Jaz wyposażony jest w kilka systemów: odmrażania, wentylacyjny, odwadniania i płukania. Inne elementy jazu to budynek, w którym znajduje się sterownia jazu, przepławka dla ryb, oraz most jazowy, udostępniony do ruchu pieszego i rowerowego, zapewniający komunikację z Wyspą Opatowicką.

Przypisy rzeczowe

1. ↑ ścisłe powiązanie funkcjonale stopni wodnych Opatowickiego i Bartoszowickiego sprawia, że część autorów różnych publikacji wyróżnia Stopień Wodny Bartoszowicko-Opatowicki
2. ↑ Śluza Opatowice, podobnie jak Jaz Opatowice, wchodzi w skład Stopnia Wodnego Opatowice
3. ↑ Śluza Bartoszowice wchodzi w skład Stopnia Wodnego Bartoszowice
4. ↑ 4,04,1Śluzy Janowice wchodzą w skład Stopnia Wodnego Janowice, położonego przed Wrocławiem
5. ↑ obszar tzw. Wielkiej Wyspy; położony na północ od jazu
6. ↑ położona na południe od jazu
7. ↑ w lewym przyczółku jazu
8. ↑ oparty na filarach i przyczółkach jazu