Fort Grodzisko

Grodzisko (Fort Grodzisko, niem. Hagelsberg) – obszar w Gdańsku w dzielnicy Śródmieście. Zespół fortyfikacji miejskich z XIX wieku.

Grodzisko (Fort Grodzisko, niem. Hagelsberg) – obszar w Gdańsku w dzielnicy Śródmieście. Zespół fortyfikacji miejskich z XIX wieku.

Położenie

Grodzisko położone jest w północno-zachodniej części gdańskiego śródmieścia. Graniczy z osiedlami administracyjnymi Aniołki oraz Siedlce. Wewnątrz Śródmieścia graniczy od wschodu ze Starym Miastem a od południa z Nowymi Ogrodami. Nad Grodziskiem wznosi się Góra Gradowa o wysokości 46 m n.p.m.

Historia

Grodzisko przed wiekami pełniło początkowo rolę miejsca obserwacyjnego okolicznych wzniesień i lasu. Przypisywana mu była lokalizacja (w XII wieku) Zamku Książąt Pomorskich: "zamek książęcy miał być na Górze Zamkowej (Hagelsberg)" .

Fortyfikacje miejskie, od zachodniej strony miasta, postanowiono rozbudować w XVI i XVII wieku. Usypano ciąg wałów z bastionami i fosą. Były to fortyfikacje typu starowłoskiego, łączące wały ziemne z elementami murowanymi. Powstał w ten sposób zewnętrzny, zachodni ciąg fortyfikacji, których elementem było Grodzisko. Projektantami linii obronnych byli Jan i Jerzy Strakowscy. W efekcie przeprowadzonych prac, Grodzisko stało się ważnym elementem obrony Gdańska i uchroniło Gdańsk w trakcie oblężenia przez Szwedów, w czasie potopu, jak i w trakcie wojny północnej.

Grodzisko zostało przebudowane w 1807 przez Prusy, w trakcie obrony przed wojskami francuskimi.

Obecny kształt Grodzisko uzyskało w trakcie generalnej przebudowy, w latach 1867-1874. Powierzchnia zespołu pofortecznego wynosi 27 ha.

Zabytki oraz interesujące miejsca

• Punkt widokowy – Bastion Jerozolimski z 1655

• Krzyż Milenijny

• Fort

• Zabytkowy zespół poszpitalny Bożego Ciała

• Pomnik Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy

• Teren byłego cmentarza ewangelickiego pw. Bożego Ciała, czynnego w latach 1815-1956

• Pomnik z 1898, żołnierzy rosyjskich poległych podczas oblężeń Gdańska w 1734, 1807 i 1813

• Gmach dawnej szkoły wojennej, zbudowanej w latach 1891-1894 (obecnie Powiatowy Urząd Pracy)

• Fortyfikacje ziemne

• Zabytkowa Reduta Napoleońska

• Betonowa wieża obserwacyjna z II wojny światowej, służąca obronie przeciwlotniczej (na szczycie Reduty Napoleońskiej)

• Grób rodziny Klawitterów, zasłużonej dla przemysłu stoczniowego w Gdańsku

• Dawna zbrojownia (obecnie budynek mieszkalny przy ul. 3 Maja)

• Pozostałości fosy (obecnie staw), flankującej nieistniejącą Bramę Nowych Ogrodów

• Zabudowania z 1854, dawnego Sądu Kryminalnego w Gdańsku: sąd, brama, areszt i zakład karny (obecnie Areszt Śledczy Gdańsk i Sąd Apelacyjny przy ul. Nowe Ogrody 28/29)