

Kościół św. Mikołaja w Nowotańcu − świątynia rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Mikołaja w Nowotańcu. HistoriaKościół parafialny pw. św. Mikołaja jest wzmiankowany od roku 1424. Parafię założył w roku 1462 Jan I Bal, stolnik sanocki. Pierwotnie był to kościół drewniany pw. Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja. Była to drewniana świątynia o konstrukcji w typie haczowskim. W roku 1468 do parafii nowotanieckiej przyłączono za zgodą biskupa Piotra Chrząstowskiego Bukowsko. W latach 1558-1613 pod wpływem ruchów reformatorskich świątynia służyła protestantom jako zbór kalwiński. Ustalenie granic parafii nastąpiło w dekrecie biskupim w roku 1668. Według tego dokumentu parafia obejmowała miejscowości: Nowotaniec i Zagórzany, Nadolany i Wygnanka, Nagórzany, Pielnia, Bukowsko wieś i miasteczko, Bełchówka, Kamienne, Karlików, Płonna, Przybyszów, Wisłok, Moszczaniec, Darów, Puławy, Wola Sękowa, Wola Jaworowa, Radoszyce, Wolica. Podział ten obowiązywał do poł. XVIII wieku. Pożar z 1714 r. zniszczył drewniany kościół, który spłonął z całym wyposażeniem. Nowy murowany kościół w miejscu spalonej świątyni powstał dzięki fundacji rotmistrza Józefa Bukowskiego w roku 1745, konsekrowany przez biskupa Siekarowskiego. Kościół otoczony jest murem z kamienia łamanego. Dzięki staraniom fundatorów kościoła 10 lutego 1753 roku powstaje Bractwo Matki Boskiej Różańcowej skupione przy jej kaplicy, do bractwa tego należał kiedyś cech szewców. Jednak najstarszym bractwem jest założone przez Bernardynów w XVII wieku Bractwo św. Anny, do którego należeli kiedyś rzemieślnicy cechu tkaczy. Wokół kościoła znajdował się do roku 1784 cmentarz grzebalny założony jeszcze w średniowieczu. W Nagórzanach parafia Nowotaniec, urodził się Anastazy Pankiewicz – błogosławiony kościoła katolickiego. W parafii prowadzony jest jego kult: nabożeństwo, modlitwa i pieśń ku jego czci, ołtarz z wizerunkiem błogosławionego, w 2007 na chrzcielnicy umieszczono tablicę pamiątkową ustanowioną w 125. rocznicę urodzin, w 2011 ustanowiono cztery witraże z jego podobizną. Architektura i wnętrzeKościół parafialny późnobarokowy, murowany z kamienia łamanego i potynkowany. Plan kościoła oparty na rzucie krzyża łacińskiego, którego ramionami są kaplice. Nawa kościelna na rzucie prostokąta, trójprzęsłowa z kwadratowymi kaplicami przy przęśle wschodnim, od północy kaplica pw. Matki Boskiej Różańcowej, a od południa kaplica pw. św. Anny. Nawa główna połączona jest z przedsionkiem zakrystii. Chór muzyczny wsparty na czterech arkadach filarowych z pilastrami. Pod kaplicą św. Anny niedostępna krypta grobowa rotmistrza Bukowskiego. Wieże świątyni na rzucie kwadratu o silnie zaokrąglonych narożach, z lizenami na osiach ścian, zwieńczone gzymsami i baniastymi hełmami, w XX wieku obitymi blachą. Ołtarz główny z pocz. XX wieku uzupełniony późnobarokowymi ornamentami wykonanymi przez snycerzy krośnieńskich. Chrzcielnica barokowa z I poł. XVII wieku, murowana w kształcie kielicha. W świątyni znajduje się obraz św. Mikołaja z I poł. XVII wieku, gdzie w tle po prawej stronie świętego wg. tradycji widoczny jest zamek Stanów w Nowotańcu. Z zabytków sztuki drukarskiej zachował się mszał rzymski wykonany w Krakowie w roku 1805, z miedziorytami sygnowanymi przez Gottlieba Wolfganga oraz Georga Wilhelma Salomusmüllera. W latach 1906-1908 oraz 1939 świątynia była gruntownie remontowana. W latach 1944 - 1946 obiekt był dewastowany podczas działań wojennych. W roku 1946 podpalony przez UPA. W roku 1949 świątynia została wyremontowana ponownie. Dzwonnica kościelna pochodzi z XX wieku i zaopatrzona jest w dzwon z plakietkami przedstawiającymi śś. Zygmunta, Bonifacego i Matkę Boską, sygnowane Johan Sigmund Weidner, 1760. Osoby związane
|