Sanktuarium św. Józefa

Sanktuarium św. Józefa w Prudniku Lesie – zespół klasztorny wraz z kościołem pod wezwaniem św. Józefa. Klasztorny kościół w 1996 został podniesiony do godności sanktuarium w związku z internowaniem w klasztorze kardynała, prymasa Stefana Wyszyńskiego w latach 1954–55. Sanktuarium należy do Diecezji opolskiej

Kościół z klasztorem położony jest w województwie opolskim na pograniczu Prudnika, na wschodnim skraju Prudnickiego Lasu, około 4 km na południowy-zachód od centrum Prudnika.

Sanktuarium św. Józefa w Prudniku Lesie – zespół klasztorny wraz z kościołem pod wezwaniem św. Józefa. Klasztorny kościół w 1996 został podniesiony do godności sanktuarium w związku z internowaniem w klasztorze kardynała, prymasa Stefana Wyszyńskiego w latach 1954–55. Sanktuarium należy do Diecezji opolskiej

Kościół z klasztorem położony jest w województwie opolskim na pograniczu Prudnika, na wschodnim skraju Prudnickiego Lasu, około 4 km na południowy-zachód od centrum Prudnika.

Historia

Początki obecności kościoła św. Józefa w Prudnickim Lesie wiążą się z postacią zakonnika zakonu alkantarytów, o. Lotara, niegdyś alumna prowincji saksońskiej, który w odpowiedzi na propozycję arcybiskupa wrocławskiego kardynała Diepenbrockiego dotyczącą założenia na terenie diecezji konwentu zakonnego alkantarytów, przybył 21 lutego 1852 do Prudnika. Obecne złożenie klasztorne z kościołem powstało dzięki pomocy i staraniom prudnickiego proboszcza i dziekana ks. Poppe. Alkantaryści otrzymali w darze od mistrza rzeźnickiego, radnego Franciszka Schneidera, kawałek ziemi o powierzchni, 12 morgów, położony w lasku poza miastem w okolicy Koziej Góry. Zakonnicy 22 marca 1852 rozpoczęli budowę klasztoru, którą ukończono w lipcu. 9 sierpnia 1852 biskup poświęcił klasztor z kaplicą. W klasztorze poza kaplicą mieściła się zakrystia, furta, refektarz z kuchnią i 9 małych pokoi zakonnych. Alkantarystom nie układała się współpraca z nowym wrocławskim biskupem Försterem. W wyniku konfliktu z księżami diecezjalnymi w lutym 1855, alkantaryści z nakazu biskupa wrocławskiego Heinricha Förstera, opuszczają na zawsze klasztor w Prudnickim Lesie. Przez cztery lata klasztor pozostaje pusty. Do opuszczonego klasztoru w 1859 wprowadza się pustelnik Wilhelm Weber. Fundator, Franciszek Schneider oraz prudnicki proboszcz ks. Nippel 20 kwietnia 1861 zwrócili się do ks. kardynała z prośbą o przekazanie klasztoru franciszkanom. W 1863 franciszkanie ówczesnej prowincji saksońskiej przejmują klasztor wraz z kaplicę. Pierwszym przełożonym klasztoru został o. Wiktor Albers pochodzący z Westfalii. 19 marca 1866 położono kamień węgielny pod budowę nowego kościoła klasztornego pod wezwaniem św. Józefa. Uroczystego poświęcenia dokonał 17 grudnia proboszcz Nippel. 3 sierpnia 1875 władze pruskie w wyniku Sekularyzacji wydały zarządzenie zmuszające braci konwentu św. Józefa do opuszczenia klasztoru. 27 kwietnia 1887 cesarz Wilhelm I Hohenzollern zezwolił na powrót zakonników. 24 września 1887 zakonnicy powrócili do klasztoru. W 1891, w pobliżu klasztoru wybudowano Drogę Krzyżową w postaci dużych, murowanych kapliczek posadowionych na fundamentach. Po wizycie w klasztorze kardynała Koppa w 1891 rozpoczęto prace związane z rozbudową istniejącego małego klasztoru na większy murowany. Budowę ukończono 2 sierpnia 1900. W tym okresie otoczono ogród klasztorny murem. W 1903 o. Benedykt Behr zbudował kopię groty Matki Bożej z Lourdes (Grotę Lurdzką) z tufu wulkanicznego. Skała potrzebna do budowy groty została sprowadzona z Nadrenii znad Renu. Z pozostałych kamieni dokonano przebudowy 14 stacji Drogi Krzyżowej na wzór groty. Po podniesieniu rezydencji w Prudniku Lesie do rangi konwentu, zostaje wybrany gwardian, który 1 maja 1904 uroczyście poświęcił wybudowaną grotę. 2 października 1918 powstał cmentarz klasztorny a w 1921 o. Gorgoniusz dobudowuje w klasztorze drugie piętro. W 1924 zbudowano organistówkę. Zakonnicy prudnickiego konwentu pozostali w nim przez cały okres II wojny światowej. Od marca do maja 1945 leśny klasztor znajdował się na linii frontu. W tym okresie przebywali w klasztorze niemieccy uciekinierzy oraz żołnierze. 22 marca z klasztoru wycofali się żołnierze niemieccy, a już 10 minut po nich zjawili się Rosjanie. W tym czasie w budynek klasztorny trafiło 25 pocisków artyleryjskich. Ponadto cztery trafiły w dach kościoła, którego nie przebiły. W 1945 zakonnicy przystąpili do obudowy klasztoru. 1 października 1954 zarządzeniem Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 30 września 1954 klasztor przeszedł pod zarząd wojska. Zakonnicy w ciągu dwóch godzin musieli opuścili klasztor uchodząc do klasztoru w Borkach Wielkich. Po opuszczeniu klasztoru przez franciszkanów przystąpiono do prac adaptacyjnych, związanych z zamianą funkcji klasztoru na miejsce internowania ks. prymasa Wyszyńskiego. Po wywiezieniu ks. prymasa Wyszyńskiego, wojsko w kooperacji z Ministerstwem Zdrowia przystąpiło do przeprowadzenia szeregu prac adaptacyjnych, których celem było zamienienie obiektu na wojskowe prewentorium dziecięce. 29 grudnia 1956 przybyły do klasztoru komisje WRN i ministerstw i dekretem Prezydium WRN z 31 grudnia 1956 postanowiono zwrócić obiekt franciszkanom. Z polecenia o. Prowincjała Ambrożego Lubika 4 stycznia 1957 przybywają do klasztoru trzej franciszkanie, którzy przygotowali kaplicę i cele zakonne oraz postawili ołtarz. 12 maja 1957 kapituła powołała o. Oswalda Otrząska na przełożonego klasztoru, który zajął się odbudową klasztoru i odszukaniem rozgrabionego wyposażenia. Odnaleziono wszystko poza obrazem św. Józefa, ławkami kościelnymi i szafami z zakrystii, odnowiono kościół i klasztor, odbudowano ołtarz w Grocie Lurdzkiej. Po trzech latach pracy klasztor i kościół odzyskał dawny blask. Proces odnowy klasztoru trwa nadal. W 1983 ks. kardynał Józef Glemp poświęcił pomnik ku czci prymasa Tysiąclecia. W 1995 zrekonstruowano przedsionek kościoła zburzony w latach 50. XX wieku. Ze względu na rosnącą sławę miejsca oraz kult św. Józefa w 1996 biskup opolski ks. Alfons Nossol podniósł kościół św. Józefa do rangi sanktuarium. W 1998 poświęcono dzwonnicę.

Kościół św. Józefa

Pierwszy skromny kościółek św. Józefa wraz z niewielkim klasztorem został poświęcony w 1852, a jego budowniczymi byli alkantaryści – zakon należący do rodziny franciszkańskiej. Obecny kościół powstał w 1866. Zgodnie z regułą franciszkańską jest to jednonawowa budowla o skromnym w kształcie i wyposażeniu. Wewnątrz znajduje się neogotycki ołtarz główny z kopią obrazu św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus. Oryginał namalowany przez Alberta Küchlera zaginął w latach 50 XX w., w czasie kiedy klasztor zajmowany był przez wojsko. Ołtarz zwieńczony jest krzyżem, przy którym stoją figury: Matki Bożej, św. Ewangelisty, a poniżej dwóch aniołów. Obok obrazu św. Józefa znajdują się figury świętych: Jana Chrzciciela, Klary, Paschalisa i Jana Kapistrana. Do nawy przylegają dwa ołtarze boczne z figurą Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz Matki Bożej.

Inne

• W przeszłości kościół zwieńczony był niewielką wieżyczką, która została usunięta w okresie próby przebudowy budynku w latach 50 XX wieku na prewentorium.
• W pobliskim lasku można jeszcze dziś odnaleźć ślady fundamentów starych kapliczek.
• Klasztor franciszkanów wraz z kościołem został wzniesiony w nietypowym miejscu z dala od miejskich zabudowań, zwykle klasztory budowano w miastach.
• Odebranie i przekazanie w 1954 klasztoru wojsku odbyło się pod pretekstem położenia zabudowań klasztoru w strefie nadgranicznej.
• W latach 50 XX w celi klasztoru internowano kardynała Stefana Wyszyńskiego, który przebywał tu ponad rok.

Przez sanktuarium przebiega szlak turystyczny:

• Głuchołazy – szczyt Przednia Kopa – szczyt Parkowa Góra – Podlesie – Jarnołtówek – szczyt Biskupia Kopa – Przełęcz pod Kopą (Mokra) – szczyt Srebrna Kopa – Przełęcz pod Zamkową Górą – Zamkowa Góra – szczyt Szyndzielowa Kopa – Pokrzywna – Wieszczyna – góra Długota – Dębowiec – góra Kobylica – Sanktuarium św. Józefa w Prudniku-Lesie – góra Klasztorne Wzgórze – Prudnik;