Park Mużakowski

Park Mużakowski (niem. Park von Muskau, Muskauer Park lub Fürst-Pückler-Park) – największy park stylu angielskiego w Polsce i w Niemczech, zajmujący 728 ha powierzchni po obu stronach rzeki Nysy Łużyckiej, która stanowi granicę polsko-niemiecką, w województwie lubuskim, w powiecie żarskim. Po stronie polskiej znajdują się 522 ha całego założenia parkowego, a po stronie niemieckiej 206 ha. Centralna część parku z zabudowaniami rezydencjalnymi znajduje się po zachodniej stronie rzeki przy niemieckiej miejscowości Bad Muskau, polska część leży przy miejscowości Łęknica.

Park Mużakowski znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa oraz Geoparku Łuk Mużakowa. Jest to pierwszy w Polsce geopark przyjęty do Światowej Sieci Geoparków (ang. Global Network of National Geoparks).

2 lipca 2004 roku Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO na 28 sesji w chińskiej miejscowości Suzhou zdecydował jednogłośnie o wpisaniu Parku Mużakowskiego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako 12 obiekt w Polsce.

Polska część parku jest zarządzana przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie, natomiast niemiecka część zarządzana jest przez Fundację Fürst–Pückler–Park Bad Muskau z siedzibą w Oranżerii znajdującej się w Parku Mużakowskim.

Park Mużakowski (niem. Park von Muskau, Muskauer Park lub Fürst-Pückler-Park) – największy park stylu angielskiego w Polsce i w Niemczech, zajmujący 728 ha powierzchni po obu stronach rzeki Nysy Łużyckiej, która stanowi granicę polsko-niemiecką, w województwie lubuskim, w powiecie żarskim. Po stronie polskiej znajdują się 522 ha całego założenia parkowego, a po stronie niemieckiej 206 ha. Centralna część parku z zabudowaniami rezydencjalnymi znajduje się po zachodniej stronie rzeki przy niemieckiej miejscowości Bad Muskau, polska część leży przy miejscowości Łęknica.

Park Mużakowski znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa oraz Geoparku Łuk Mużakowa. Jest to pierwszy w Polsce geopark przyjęty do Światowej Sieci Geoparków (ang. Global Network of National Geoparks).

2 lipca 2004 roku Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO na 28 sesji w chińskiej miejscowości Suzhou zdecydował jednogłośnie o wpisaniu Parku Mużakowskiego na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako 12 obiekt w Polsce.

Polska część parku jest zarządzana przez Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie, natomiast niemiecka część zarządzana jest przez Fundację Fürst–Pückler–Park Bad Muskau z siedzibą w Oranżerii znajdującej się w Parku Mużakowskim.

Historia

Założycielem parku był książę Hermann Ludwig Heinrich von Pückler-Muskau (1785–1871), który po licznych podróżach w tym do Anglii zachwycił się parkami krajobrazowymi. W 1811 roku odziedziczył po zmarłym ojcu posiadłość w Muskau. Na początku XIX wieku był to zamek z otaczającym go parkiem położonym nad Nysą. W 1815 roku pierwszego maja Pückler wydał list otwarty do mieszkańców Muskau, w którym prosił o pomoc w zakładaniu parku przypałacowego w stylu angielskim. W latach 1815–1845 rezydencja rozrosła się w rozległe założenie parkowe w stylu krajobrazowym. Przemodelowano teren, wybudowano mosty przez Nysę, nasadzono tysiące drzew i krzewów. Całość została perfekcyjnie wpisana w naturalne wnętrze doliny rzeki. W realizacji tego projektu brali udział: Karl Friedrich Schinkel, August Schirmer (malarz), John Adey Repton (angielski architekt) oraz Jacob Heinrich Rehder (ogrodnik). Pogłębiający się kryzys finansowy spowodowany pracami na tak ogromną skalę oraz podróżami księcia zmusił go do sprzedaży majątku. Z koncepcji obejmującej ponad 700 ha, zrealizowano nieco ponad 250 ha. W 1845 roku książę był zmuszony sprzedać posiadłość w Muskau i przenieść się z byłą żoną Lucie do Branitz koło Chociebuża, gdzie rozpoczął tworzenie kolejnego parku. Zmarł 4 lutego 1871 roku, razem z Lucie został pochowany w usypanej piramidzie na jeziorze w parku w Branitz.

Kolejnym właścicielem Parku Mużakowskiego był książę Fryderyk Niderlandzki, który kontynuował prace związane z tworzeniem parku. Kazał przebudować i zmodernizować niektóre budowle. Powstało we wschodniej części parku Arboretum, które wykonał Eduard Petzold. Prace trwały aż do śmierci księcia w 1881 roku.

W 1883 roku posiadłość Muskau przejęła rodzina von Arnim, którzy po odratowaniu funduszy Muskau kontynuowali dzieło swoich poprzedników. W latach 1886–1888 w miejscu, które Pückler przeznaczył na wzniesienie Kaplicy Grobowej powstało Mauzoleum dla zmarłej tragicznie żony hrabiego von Arnim. W 1945 roku rodzina von Arnim została wysiedlona z Muskau.

W czasie wojny park i wiele budynków parkowych uległo zniszczeniu w tym główna rezydencja Nowy Zamek. W centralnej kompozycji parku w pierwszych latach XX wieku ustawiono pomnik ku czci jego twórcy księcia Hermana von Pücklera. Jego renowacja rozpoczęła się w 1995 roku i ma trwać do końca jesieni 2011 roku. Podczas działań frontowych na Nysie Łużyckiej zostały wysadzone dwa historyczne mosty przez rzekę: Most Podwójny odbudowany w 2003 roku oraz Most Angielski, którego odbudowa ma się zakończyć w październiku 2011 roku. Od 1991 roku trwa odnawianie osi widokowych w parku i przywracanie historycznego wyglądu parku.