Kościół Matki Odkupiciela

Parafia pw. Matki Odkupiciela w Gdańsku Wrzeszczu – cywilno-wojskowa parafia rzymskokatolicka usytuowana w Gdańsku.

Należy do dekanatu Gdańsk-Wrzeszcz w archidiecezji gdańskiej oraz do dekanatu Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego.

Obecny kościół został poświęcony 6 października 1899. Parafia została erygowana w lipcu 2009. Obecnym proboszczem parafii jest ks. ppłk. Sławomir Pałka (od lipca 2013), który został przeniesiony z parafii wojskowej pw. św. Augustyna w Złocieńcu. Do końca 2012 roku parafia należała do Dekanatu Marynarki Wojennej. Obecnie od 2013 roku na skutek reformy w Ordynariacie Polowym parafia przeszła do Dekanatu Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Pod koniec XIX w. z macierzystej parafii ewangelicko - augsburskiej Bożego Ciała w Gdańsku uzyskano działkę na budowę kościoła. Do 1945 roku świątynia przy obecnej ul. Słowackiego służyła niemieckiemu garnizonowi, a przed I wojną światową dla pułku elitarnej cesarskiej kawalerii pruskiej.

Świątynię zaprojektował meklemburski architekt Moeckel. Kościół ten jako jeden z niewielu gdańskich kościołów "przeżył" działania wojenne. Po wojnie świątynia została przekazana Wojsku Polskiemu. W wyniku przemian roku 1989 roku biskup polowy w roku 1991 ustanowił parafię wojskową pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, a 30 czerwca 2009 roku powstała parafia Wojskowo – Cywilna pw. Matki Odkupiciela wydzielona z parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Gdańsku Wrzeszczu. Pierwszym proboszczem parafii Wojskowo - Cywilnej przy kościele garnizonowym został ks. ppłk. Krzysztof Karpiński (do 2010).

Parafia pw. Matki Odkupiciela w Gdańsku Wrzeszczu – cywilno-wojskowa parafia rzymskokatolicka usytuowana w Gdańsku.

Należy do dekanatu Gdańsk-Wrzeszcz w archidiecezji gdańskiej oraz do dekanatu Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego.

Obecny kościół został poświęcony 6 października 1899. Parafia została erygowana w lipcu 2009. Obecnym proboszczem parafii jest ks. ppłk. Sławomir Pałka (od lipca 2013), który został przeniesiony z parafii wojskowej pw. św. Augustyna w Złocieńcu. Do końca 2012 roku parafia należała do Dekanatu Marynarki Wojennej. Obecnie od 2013 roku na skutek reformy w Ordynariacie Polowym parafia przeszła do Dekanatu Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Pod koniec XIX w. z macierzystej parafii ewangelicko - augsburskiej Bożego Ciała w Gdańsku uzyskano działkę na budowę kościoła. Do 1945 roku świątynia przy obecnej ul. Słowackiego służyła niemieckiemu garnizonowi, a przed I wojną światową dla pułku elitarnej cesarskiej kawalerii pruskiej.

Świątynię zaprojektował meklemburski architekt Moeckel. Kościół ten jako jeden z niewielu gdańskich kościołów "przeżył" działania wojenne. Po wojnie świątynia została przekazana Wojsku Polskiemu. W wyniku przemian roku 1989 roku biskup polowy w roku 1991 ustanowił parafię wojskową pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, a 30 czerwca 2009 roku powstała parafia Wojskowo – Cywilna pw. Matki Odkupiciela wydzielona z parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Gdańsku Wrzeszczu. Pierwszym proboszczem parafii Wojskowo - Cywilnej przy kościele garnizonowym został ks. ppłk. Krzysztof Karpiński (do 2010).

Historia

Świątynię zbudowano dla nowej parafii ewangelickiej pod wezwaniem Lutra (niem. Lutherkirche) dla mieszkańców Wrzeszcza, należących wcześniej do parafii Bożego Ciała oraz dla żołnierzy koszar huzarów wyznania luterańskiego. Pierwszym pastorem, od 31 V 1896 roku, był Johannes Eduard Karl Lutze (25 III 1867 Berlin – 15 VIII 1940 Lange Brücke, Niemcy, po studiach teologicznych w Berlinie, święcenia otrzymał 30 VIII 1895, na emeryturze od 1 XI 1912, wyjechał z Gdańska). Jego staraniem wybudowano nowy kościół (Lutherkirche), poświęcony 6 X 1899, w stylu neogotyckim, według projektu Gotthilfa Ludwiga Möckela. Od strony południowej zbudował plebanię. Bryła kościoła ma dwie niesymetryczne nawy oraz krótkie, zamknięte prosto prezbiterium, obok którego zlokalizowano zakrystię w prostokątnym aneksie. W narożniku północno-zachodnim znajduje się wieża zegarowa na rzucie kwadratu z istniejącą przed II wojną światową kaplicą chrzcielną w przyziemiu, w narożu północno-wschodnim dwie cylindryczne klatki schodowe, prowadzące na emporę muzyczną. Nawa główna kryta jest dachem dwuspadowym, nad boczną znajdują się dachy dwuspadowe, poprzeczne. Fasada z portalem i wielką rozetą zwieńczono trójkątnym szczytem ożywionym ostrołukowymi blendami. Wieża o trzech kondygnacjach, ujęta w części dolnej skarpami, powyżej elewacje z trójdzielnymi, zamkniętymi półkoliście, przezroczami, ostatnia kondygnacja ażurowa. Wnętrze sklepione o charakterze salowym z emporą nad nawą boczną. Na wieży trzy dzwony (dwa zarekwirowano w czasie I wojny światowej, później odtworzone). Fasada z posągami patronów kościoła. Witraże w ścianie prezbiterium, przedstawiające sceny z życia Chrystusa, ufundowała cesarzowa Augusta Wiktoria, małżonka Wilhelma II. Od zachodu nawa boczna z umieszczoną nad nią emporą. Na chórze organy pneumatyczne elbląskiej firmy Terleckiego. Nie poniósł większych strat w roku 1945, przejęty i konsekrowany przez Kościół katolicki, z podtrzymaniem funkcji świątyni garnizonowej, ale już pod wezwaniem św. Piotra i Pawła (od figur obu świętych istniejących od początku nad głównym portalem). Stopniowo zmieniał się wystrój wewnętrzny. W kruchcie dawnej kaplicy chrzcielnej umieszczono obrazy Matki Bożej Królowej Aniołów i Najświętszego Serca Jezusowego, a także tablice upamiętniające ważne wydarzenia z historii Polski. W ołtarzu nawy bocznej obrazy o tematyce maryjnej. Do 1991 roku znajdował się na terenie parafii kościoła Najświętszego Serca Jezusowego we Wrzeszczu. Po 1993 personalna parafia wojskowa (w latach 1995–1998 proboszczem był ks. Franciszek Cybula, były kapelan prezydenta Lecha Wałęsy). 1 VII 2009 utworzono (nie zmieniając wezwania świątyni) parafię wojskowo-cywilną pw. Matki Odkupiciela.