Gruba Kaśka na Tłomackiem – popularna nazwa klasycystycznej studni pochodzącej z XVIII wieku, zlokalizowanej w Warszawie pośrodku pasa jezdni al. „Solidarności” u zbiegu z placem Bankowym i ulicą Andersa.
Wzniesiona w 1787 według projektu Szymona Bogumiła Zuga na placu Tłomackim, w centrum jurydyki Tłumackie. Budynek ma kształt walca. Jest ozdobiony płycinami z boniowaniem i zwieńczony schodkowym daszkiem z pozłacaną kulą. Studnia była jednym z kilku ujęć wody wzniesionych w tym czasie w Warszawie.
Pomimo m.in. poszerzenia ulicy Leszno podczas II wojny światowej oraz walk toczonych podczas powstania warszawskiego studnia przetrwała wojnę i w niemal niezmienionej formie stoi do dziś. Zmieniło się natomiast jej otoczenie m.in. maju 1943 Niemcy wysadzili w powietrze znajdującą się naprzeciwko Wielką Synagogę (nie została odbudowana), a po przeprowadzeniu w latach 1947–1949 Trasy W-Z wodozbiór znalazł się pomiędzy jezdniami al. „Solidarności”.
Podczas remontu w 2004 odtworzono jej pierwotny wygląd m.in. odsłaniając zamurowane okienka i wzmacniając fundamenty. |