Zdrój Królewski

Zdrój królewski – położony jest na terenie Park im. Romualda Traugutta przy ulicy Zakroczymskiej w Warszawie. Zdrój został wybudowany w XVIII w., budowa rozpoczęła się w 1770 roku. Studnia nazywana jest także Zdrojem króla Stanisława Augusta. W XVIII w. zabytek cieszył się wielką popularnością, w wyniku czego korzystali z niego nie tylko podróżni, ale również okoliczni mieszkańcy Nowej Warszawy. Niestety za wodę pitną trzeba było płacić.

Zdrój królewski – położony jest na terenie Park im. Romualda Traugutta przy ulicy Zakroczymskiej w Warszawie. Zdrój został wybudowany w XVIII w., budowa rozpoczęła się w 1770 roku. Studnia nazywana jest także Zdrojem króla Stanisława Augusta. W XVIII w. zabytek cieszył się wielką popularnością, w wyniku czego korzystali z niego nie tylko podróżni, ale również okoliczni mieszkańcy Nowej Warszawy. Niestety za wodę pitną trzeba było płacić.

Architektura i styl

Zabytek zasypany został przy budowie Cytadeli w roku 1832 roku. Odkryto i odkopano go 100 lat później oraz przywrócono mu jego pierwotną obudowę i kształt. W latach 1834–1836 przy owej studni rozpoczęto prace inżynieryjne pod okiem Edwarda Klopmanna, gdzie osadzeniem rur i skrzyń zajął się Matys, zaś robotami grabarskimi Wagner. Razem przy budowie wodo-zbioru pracowało ponad 30 ludzi. Zdrój przebudowany został przez H. Marconiego w stylu neogotyckim, Same wejścia zostały zamknięte charakterystycznymi dla tego stylu ostrołukami, a ściany wewnętrzne jak i zewnętrzne zostały pokryte typową, czerwoną cegłą. Natomiast dach zabytku otoczony został ozdobnymi wazami.

W I połowie XVIII w. Zdrój królewski otrzymał drewnianą konstrukcję, zaś w latach 1770-1772 została zamurowana. Budowlę sfinansował król Stanisław August Poniatowski(1732-1798), przeznaczył na budowę Źródła 50 dukatów. Studnia była przez dłuższy czas utrzymywana w stylu wczesnego antyku. Jej elewację zdobiło dekoracyjne pasowe boniowanie. Ostatecznie cały remont przeprowadzono dopiero w latach 1931–1933. Projektantami byli Stanisław Płoski i Andrzej Węgrzecki. Dodali oni elementy, których wcześniej nie było: na przykład dach zwieńczyła krenelażowa attyka. W roku 1959 zadecydowano o braku dachu namiotowego.

Na frontowej stronie budowli umieszczono tablicę z łacińskim napisem: „STANISLAUS AUGUSTUS PROSPICIENDO PUBLICAE SALUBRITATI HUNC FONTEM RESTAURARI JUSSIT. ANNO MDCCLXXI”- „Stanisław August w trosce o zdrowie publiczne rozkazał źródło odnowić w roku 1771.” Kopię z tym samym napisem wmurowano na jednej z części, od strony południowej. Wykonawcą tablicy był Michał Dollinger – współpracownik J. Fontany.