Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii (zwany też Kościołem Przesuwanym) znajduje się przy al. Solidarności 80 (dawniej ul. Leszno 32) w Warszawie w dzielnicy Śródmieście przy Trasie W-Z.

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii (zwany też Kościołem Przesuwanym) znajduje się przy al. Solidarności 80 (dawniej ul. Leszno 32) w Warszawie w dzielnicy Śródmieście przy Trasie W-Z.

Historia kościoła

Kościół zbudowany w latach 1682-1732 jako kościół przylegający do klasztoru karmelitów trzewiczkowych.

Prowincjał polsko-litewski zakonu karmelitów trzewiczkowych ks. Marcin Charzewicz, za pośrednictwem ks. dr teologii Marcina Behma rejenta generalnego prowincji, nabył od ppłk Jana Weretyckiego i jego żony posiadłość w miasteczku Leszno pod Warszawą za kwotę 2 000 ówczesnych złotych. Biskup poznański Stefan Wierzbowski 2 września 1682 w liście do prowincjała zakonu zezwolił karmelitom podnieść krzyż i odprawiać nabożeństwa, co było równoznaczne z pozwoleniem na budowę kościoła i klasztoru. Zgodę na budowę wyrazili również bracia Leszczyńscy, właściciele Leszna, Bogusław – opat czerwiński i proboszcz płocki oraz Rafał – ojciec późniejszego króla Stanisława Leszczyńskiego.

Pierwsze nabożeństwo odbyło się 8 września 1682 w kaplicy urządzonej w nabytej posiadłości, „przed cudownym obrazem w srebrnych ramach, nieznanego autora a przedstawiającym Matkę Boską”. Obraz ten został potem umieszczony w ołtarzu głównym kościoła.

Julian Bartoszewicz tak opisuje erygowanie kościoła (pisownia oryginalna z pominięciem akcentów é):

Wyżej jest mowa o Marcinie Oborskim – marszałku sejmu w latach 1666 i 1672.

Kościół został poświęcony 27 kwietnia 1732 r. przez legata papieskiego w Polsce Camillo Paolucci. Cztery ołtarze boczne poświęcono świętym: Józefowi, Wojciechowi, Eliaszowi i Magdalenie de' Pazzi. Obrazy do tych ołtarzy namalował Szymon Czechowicz.

W czasie wojny północnej klasztor został zajęty przez Szwedów, skąd 28 lipca 1704 wyruszyło ich poselstwo do przybywającego w tym czasie do Warszawy nowo wybranego króla Stanisława Leszczyńskiego.

Odrestaurowany w 1853; wtedy też dobudowano kaplicę i zegar na wieży. Koszt odnowy wyniósł przeszło 22 000 złp. (rubli srebrnych 3 315 kop. 20), z czego rząd przeznaczył na ten cel 500 rubli srebrnych.

Po zniszczeniach II wojny światowej odbudowany w latach 1951-1956.

W związku z budową trasy W-Z i poszerzaniem ulicy Leszno (w tym czasie Al. gen. K. Świerczewskiego), w nocy z 30 listopada na 1 grudnia 1962 kościół został przesunięty o 21 metrów do tyłu. Samego klasztoru nie odbudowano, w jego miejscu pozostawiając tylko piętrowy aneks.

W latach 1984-1985 przy kościele wzniesiono plebanię.

W kościele wisi kopia obrazu Matki Boskiej Białynickiej z Białynicz, której oryginał znajdował się na zamku w Lachowiczach podczas trzymiesięcznej obrony przed wojskami moskiewskimi w 1660, porównywanej do obrony Jasnej Góry 1655. W 1968 r. zbudowano 25-głosowe organy.

W 2009 przeszedł częściowy remont elewacji. Przy okazji remontu odtworzono barokową kolorystykę frontu kościoła, który jest obecnie purpurowy.

4 kwietnia 2012 r. skradziona została zabytkowa, barokowa suknia Matki Bożej (która przetrwała nawet czas Powstania Warszawskiego), a na drugi dzień skradziono obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

Historia klasztoru

Klasztor wzniesiony został w tym samym czasie co kościół. W 1786 w klasztorze przebywał ks. Marek Jandołowicz. W 1818 częściowo przejęty przez władze i przeznaczony na więzienie. W 1822 zostali tu osadzeni m.in. Walerian Łukasiński i inni członkowie Towarzystwa Patriotycznego. Więziony tu był również Ignacy Prądzyński i Piotr Wysocki. Od 1864 po kasacie klasztoru cały budynek zamieniono na więzienie.

Budynek ucierpiał w czasie II wojny światowej, lecz choć początkowo go zabezpieczono, to jednak w 1962 został wyburzony w związku z poszerzaniem ówczesnej ul. Świerczewskiego.

Ciekawostki

W 1860 po raz pierwszy wykonano publicznie w kościele pieśń "Boże, coś Polskę" w wersji poprawionej przez Antoniego Goreckiego z okazji mszy za duszę śp. Adama, Juliusza i Zygmunta (tak przed cenzurą carską zakamuflowano Trzech Wieszczów).

W powieści Marii Dąbrowskiej Noce i dnie Bogumił i Barbara w tym kościele biorą ślub.