Stara Ochronka

Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki „Stara Ochronka” w Bydgoszczy - samorządowa instytucja kultury utworzona w 1956 roku. Nazwa nawiązuje do historycznej funkcji zabytkowego budynku, w którym mieści się obecna siedziba ośrodka.

Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki „Stara Ochronka” w Bydgoszczy - samorządowa instytucja kultury utworzona w 1956 roku. Nazwa nawiązuje do historycznej funkcji zabytkowego budynku, w którym mieści się obecna siedziba ośrodka.

Charakterystyka

WOKiS jest placówką upowszechniania kultury, która swoją działalnością obejmuje obszar województwa kujawsko-pomorskiego. Wypełniając swoje zadania statutowe podejmuje szereg działań z zakresu animacji kulturalnej: wspiera amatorski ruch artystyczny, prowadzi działalność edukacyjną i instrukcyjno-metodyczną, współpracuje z placówkami kultury, środowiskami twórczymi, stowarzyszeniami kulturalnymi.

Ośrodek realizuje projekty o znaczeniu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym – festiwale, przeglądy, konkursy, wystawy, koncerty, konferencje naukowe, warsztaty, imprezy plenerowe. WOKiS prowadzi także działalność wydawniczą (m.in. „Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu”, „Kwartalnik Artystyczny - Kujawy i Pomorze”). Specjalnością WOKiS jest Infolinia Kulturalna oferująca informacje o wydarzeniach kulturalnych regionu. Przy WOKiS działa też Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej.

Ośrodek organizuje na terenie Bydgoszczy i całego regionu kujawsko-pomorskiego szereg przeglądów i festiwali kulturalnych. Do najbardziej znanych należą m.in. Bydgoszcz Buskers Festiwal - Międzynarodowe Spotkania Artystów Ulicznych, Bydgoski Blues & Folk Festiwal, Ogólnopolskie Konfrontacje Zespołów Tanecznych i wiele innych.

Historia

Placówka powstała w styczniu 1955 r. pod nazwą Wojewódzki Dom Kultury Związków Zawodowych z siedzibą w gmachu przy ul. Toruńskiej 30 w Bydgoszczy. Już w grudniu 1956 roku na bazie powyższej placówki związkowej powołano Wojewódzki Dom Kultury, którego działalność koncentrowała się wokół zagadnień instrukcyjno-metodycznych. Do czasu otwarcia w 1974 r. Pałacu Młodzieży, WDK był najważniejszą placówką wychowania pozaszkolnego w Bydgoszczy, prowadził jednocześnie działalność środowiskową, zwłaszcza dla mieszkańców osiedla Szwederowo.

Od 1963 r. WDK stał się instytucją nadrzędną, nadzorującą pracę merytoryczną placówek kulturalno-oświatowych ówczesnego województwa bydgoskiego, co wyrażało się w inspirowaniu poczynań kulturalnych, szkoleniu pracowników i działaczy kultury. W okresie tym WDK mógł poszczycić się również szeroką ofertą programową skierowaną do środowiska bydgoskiego. Organizował i współorganizował takie imprezy jak: Zjazd Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych, Festiwal "Sztuka Faktu", Ogólnopolska Giełda Pomysłów, Ogólnopolski Przegląd Amatorskiego Ruchu Seniora "ARS", szereg cykli edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, i innych inicjatyw z których część realizowana jest do dnia dzisiejszego. W 1975 r. WDK skupiał 9 kół zainteresowań, m.in.: teatralne, muzyczne, filmowe i fotograficzne, plastyczne, hobbystyczne, oświatowe, seniora.

W lipcu 1982 r. nastąpiła zmiana nazwy instytucji na Wojewódzki Ośrodek Kultury przy zachowaniu dotychczasowego zakresu działań. Kolejna zmiana - tak w układzie merytorycznym jak i organizacyjnym - nastąpiła w roku 1990 roku w związku z wprowadzeniem Ustawy o Samorządzie Terytorialnym. Wówczas to uległa likwidacji cała sfera nadzoru, zmieniając relacje WOK-u z mniejszymi placówkami regionu w układ partnerski. W 2001 r. WOK otrzymał nową siedzibę przy Pl. Kościeleckich 6; w maju 2009 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy instytucji, która obecnie brzmi: Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki "Stara Ochronka" w Bydgoszczy. Człon "Stara Ochronka" nawiązuje do zabytkowej siedziby budynku, w której aż do początku lat 50. XX w. mieściło się schronisko dla niemowląt.

Historia siedziby WOKiS przy Pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy

Budynek został wzniesiony w latach 1908–1909 r. z inicjatywy Ojczyźnianego Związku Kobiet jako zakład leczniczy dla niemowląt. Bardzo duża śmiertelność wśród niemowląt (w 1908 r. w Bydgoszczy wynosiła 22%) spowodowana szczególnie przez ostre choroby zakaźne, zapalenie płuc i biegunki sprawiła pilną potrzebę usprawnienia opieki medycznej. Cesarzowa niemiecka Augusta Wiktoria wystąpiła z apelem o budowanie w większych miastach specjalnych żłobków dla niemowląt (niem. Säulingsheime). W Bydgoszczy szybko powstała specjalna fundacja, która postawiła sobie za cel budowę szpitalnego żłobka połączonego z kuchnią ludową dla ubogich. Magistrat przekazał nieodpłatnie działkę budowlaną przy obecnym pl. Kościeleckich (niem. Hann von Weyhern Platz), obok istniejącej już szkoły i fary ewangelickiej. Do pisemnego nadania tejże działki dołączony był projekt budowlany rzeczonego zakładu, sporządzony przez miejskiego radcę budowlanego Carla Meyera. Środki na budowę w wysokości 60 tys. marek przekazał bogaty rentier bydgoski Julius Berger i na jego osobiste życzenie zakład ów nazwano imieniem cesarzowej – Auguste-Viktoria-Heim. Na parterze budynku znalazła miejsce kuchnia dla ubogich, z jadalnią dla 100 osób. Piętro zajmował ośrodek dla niemowląt będący niewielkim, 25 łóżkowym szpitalem z 3 salami chorych, oszkloną werandą, tarasem, kuchnią, łazienką, mieszkaniem dla siostry przełożonej i piastunek. Na poddaszu zlokalizowano pralnię, suszarnię oraz pokój dla personelu pomocniczego.

Uroczyste poświęcenie budynku odbyło się 2 kwietnia 1909 r., a 1 lipca szpital rozpoczął swoją działalność. Do szpitala, który rychło zaczęto zwać kliniką dla małych dzieci (niem. Kleinkinder Klinik), przyjmowano chore niemowlęta z ubogich rodzin nie tylko z Bydgoszczy, ale także z dalszych regionów, np. z Prus Zachodnich, Śląska czy Brandenburgii. Rocznie opieką obejmowano około 130 małych pacjentów, a przy ośrodku utworzono także poradnię dla samotnych, niedoświadczonych matek. Podczas I wojny światowej w szpitalu organizowano także kursy pielęgniarskie, a wśród pracujących tu lekarzy znaleźli się dr Elimar Schendell i dr Hermann Dietz.

Po I wojnie światowej istnienie odrębnego ośrodka szpitalnego dla niemowląt nie było już konieczne, jego rolę przejął oddział dziecięcy w szpitalu św. Floriana. Pilną była natomiast potrzeba stworzenia schroniska dla porzuconych, nieślubnych dzieci, wydzierżawiono więc obiekt od Niemieckiego Stowarzyszenia Kobiet (niem. Deutscher Frauenverein) i zorganizowano tu schronisko dla niemowląt do 2 roku życia. Zatrudniano 6 sióstr miłosierdzia, 5 służących, 2 uczennice i palacza, później również mamki do karmienia piersią. Rocznie przebywało tu około 140 dzieci. W 1939 r. Niemcy przywrócili w budynku ośrodek dla niemowląt, a po II wojnie światowej obiekt nadal służył lecznictwu: w latach 1945–1946 mieściła się tu Stacja Opieki nad Matką i Dzieckiem. Potem na krótki czas zmieniono jego funkcję - budynek przez kilka miesięcy zajmowało wojsko, a przez następne kilka lat służył celom mieszkalnym. W latach 1951–2000 znajdowała się tu Specjalistyczna Poradnia Dziecięca działająca w ramach Centralnej Wojewódzkiej Poradni Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka. W 2000 r. budynek zmienił funkcję, obecnie mieści się tu siedziba Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Sztuki „Stara Ochronka” w Bydgoszczy.

Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS

Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Sztuki „Stara Ochronka” w Bydgoszczy działa od 1991 roku. Jej siedziba znajduje się na bydgoskim Starym Rynku. W Galerii można obejrzeć i zakupić unikalne dzieła twórców ludowych i nieprofesjonalnych z zakresu rzeźby, malarstwa, haftu, garncarstwa, zabawkarstwa, plecionkarstwa i innych form sztuki. Ponadto zadaniem Galerii jest opieka nad amatorskim ruchem artystycznym i popularyzacja folkloru poprzez organizację wystaw, konkursów, pokazów i warsztatów, imprez (w tym plenerowych) z udziałem twórców i zespołów ludowych. Galeria utrzymuje stały kontakt z instytucjami, placówkami i stowarzyszeniami zajmującymi się sztuką ludową i nieprofesjonalną w całym kraju, współpracuje z indywidualnymi twórcami ludowymi. Galeria jest organizatorem dwóch ogólnopolskich imprez: Ogólnopolskiego Konkursu Malarskiego im. Teofila Ociepki oraz Ogólnopolskiego Przeglądu Amatorskiej Tkaniny Unikatowej.