Park Karola Marcinkowskiego

Park Karola Marcinkowskiego (dawniej: Park Schillera, niem. Schillerpark) – zabytkowy park zlokalizowany w Poznaniu przy alei Niepodległości i ul. Towarowej. Obecna nazwa nadana została w 1919.

Park Karola Marcinkowskiego (dawniej: Park Schillera, niem. Schillerpark) – zabytkowy park zlokalizowany w Poznaniu przy alei Niepodległości i ul. Towarowej. Obecna nazwa nadana została w 1919.

Historia

Zaaranżowany w latach 1905-1906 (część północna – starsza) w miejscu zlikwidowanych fortyfikacji Twierdzy Poznań, jako południowe zwieńczenie Dzielnicy Cesarskiej. Początkowo nosił nazwę Parku Schillera. Poszerzony dwukrotnie po II wojnie światowej:

• w latach 1946-1948 o tereny zlikwidowanego cmentarza ewangelickiego św. Krzyża,
• w latach 1957-1958 o tereny zlikwidowanego cmentarza katolickiego św. Marcina z kwaterą greckokatolicką z 1857 (na cmentarzu tym znajdował się w latach 1911-1923 grób Karola Marcinkowskiego – patrona terenu).

28 marca 2011 północna część parku (zawarta w trójkącie ulic Składowej i Towarowej oraz alei Niepodległości) została wydzielona jako Park Romana Maciejewskiego.

Fontanny

Na terenie parku, w jego centrum, znajduje się staw z okresu budowy parku z fontanną. Również w północnej części (obecnie w Parku Romana Maciejewskiego) założenia istnieje zabytkowy, murowany basen fontannowy z 1913, na środku którego stała ongiś figura wojownika brandenburskiego (autorem dzieła był Reinhold Felderhoff). Fontanna, zrewitalizowana w maju 2012, stanowi element Forum Academicum, tryskając na wysokość dwóch metrów.

Pomniki i pozostałości forteczne

Przed 1918 w parku znajdowało się popiersie Friedricha Schillera autorstwa Paula Strassbergera-Reinikkendorfa. Obecnie, w pobliżu stawu, stoi popiersie Juliusza Słowackiego, autorstwa Władysława Marcinkowskiego z 1923 (biały marmur). Przetrwało ono okupację hitlerowską, zakopane w ziemi przez robotników ogrodów miejskich. Postawione zostało dla uczczenia poety, który przebywał w Poznaniu w 1848 i mieszkał przy ul. Piekary. Przy alei Niepodległości stoi natomiast modernistyczna rzeźba Paw, autorstwa Anny Krzymańskiej. Park zdobiła też kiedyś rzeźba Antoniego Malczewskiego – autora powieści poetyckiej Maria.

Pozostałością dawnej twierdzy jest Bastion Colomb – dawny blokhauz przeciwskarpy bastionu IV. Do 1998 znajdował się on pod ziemią. Po odkopaniu i osuszeniu dolnej kondygnacji, która była całkowicie zalana, oddano go do użytku komercyjnego. W chwili obecnej mieści się w nim Pub Fort Colomb. Budowla jest jedyną pozostałością lewobrzeżnego ciągu umocnień. W pobliżu przystanku autobusowego od strony alei Niepodległości zachowane są natomiast mury oporowe prawego placu broni oraz przekopu w stoku bojowym dla bocznicy kolejowej. Łączyła ona od lat 60. XIX wieku dworzec Główny z magazynami artyleryjskimi w obrębie umocnień twierdzy.

Przyroda

Na uwagę zasługuje grupa wierzb o prawie trzymetrowym obwodzie. W latach 50. XX wieku w parku zamieszkiwała para grubodziobów. Przed II wojną gniazdowały tutaj aż 24 gatunki ptaków. W latach 50. było ich już tylko 14. Zniszczenia wojenne w parku były bardzo znaczące, zarówno w obszarze flory, jak i fauny. Obecnie skład flory jest przede wszystkim oparty na: platanach klonolistnych, klonach, kasztanowcach białych, dębach (w tym szypułkowych), wiązach, topolach kanadyjskich, wierzbach, jesionach wyniosłych, wierzbach kruchych oraz rzadszych – bożodrzewach gruczołkowatych i orzechach tureckich.

Otoczenie

Przy granicach parku stoi wiele znaczących poznańskich budowli: Izba Rzemieślnicza, Collegium Novum UAM, Dyrekcja Kolei, Uniwersytet Ekonomiczny, biurowiec Delta i dworzec PKS. Kontynuacją ciągu parków na południe jest Park Izabeli i Jarogniewa Drwęskich, a na północ Park Romana Maciejewskiego.