Dawna Szkoła Wojewódzka

0

I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu – najstarsze liceum ogólnokształcące w Kaliszu założone w 1773 przez Komisję Edukacji Narodowej jako Szkoła Wojewódzka Podwydziałowa KEN. Szkoła jest jedną z najstarszych szkół średnich w województwie wielkopolskim i w Polsce. Część historyków uważa szkołę za spadkobierczynię i kontynuatorkę tradycji szkoły kolegiackiej założonej przy kolegiacie św. Pawła Apostoła w Kaliszu w 1160, choć wspomniana kolegiata została ostatecznie zniszczona już w 1331 roku. Od 1923 r. szkoła nosi imię swego wychowanka Adama Asnyka.

Od 1773 szkoła nosiła następujące nazwy:

  • 1773–1783 Szkoła Wojewódzka Podwydziałowa Komisji Edukacji Narodowej w Kaliszu
  • 1783–1807 Szkoła Akademicka Okręgowa w Kaliszu
  • 1807–1812 Królewskie Gimnazjum Kaliskie
  • 1812–1819 Szkoła Departamentowa w Kaliszu
  • 1819–1827 Szkoła Wojewódzka Kaliska
  • 1827–1833 Szkoła Wydziałowa w Kaliszu
  • 1833–1842 Obwodowa Szkoła Filologiczna w Kaliszu
  • 1842–1845 Szkoła Powiatowa w Kaliszu
  • 1845–1862 Wyższa Szkoła Realna w Kaliszu
  • 1862–1866 Gimnazjum Filologiczne w Kaliszu
  • 1866–1914 Męskie Gimnazjum Klasyczne w Kaliszu
  • 1916–1923 Miejskie Gimnazjum Filologiczne Męskie w Kaliszu
  • 1923–1932 Państwowe Gimnazjum Humanistyczne im. Adama Asnyka w Kaliszu
  • 1932–1939 Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu
  • 1945–1948 Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu
  • 1948–        I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu
Czytaj dalej

I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu – najstarsze liceum ogólnokształcące w Kaliszu założone w 1773 przez Komisję Edukacji Narodowej jako Szkoła Wojewódzka Podwydziałowa KEN. Szkoła jest jedną z najstarszych szkół średnich w województwie wielkopolskim i w Polsce. Część historyków uważa szkołę za spadkobierczynię i kontynuatorkę tradycji szkoły kolegiackiej założonej przy kolegiacie św. Pawła Apostoła w Kaliszu w 1160, choć wspomniana kolegiata została ostatecznie zniszczona już w 1331 roku. Od 1923 r. szkoła nosi imię swego wychowanka Adama Asnyka.

Od 1773 szkoła nosiła następujące nazwy:

  • 1773–1783 Szkoła Wojewódzka Podwydziałowa Komisji Edukacji Narodowej w Kaliszu
  • 1783–1807 Szkoła Akademicka Okręgowa w Kaliszu
  • 1807–1812 Królewskie Gimnazjum Kaliskie
  • 1812–1819 Szkoła Departamentowa w Kaliszu
  • 1819–1827 Szkoła Wojewódzka Kaliska
  • 1827–1833 Szkoła Wydziałowa w Kaliszu
  • 1833–1842 Obwodowa Szkoła Filologiczna w Kaliszu
  • 1842–1845 Szkoła Powiatowa w Kaliszu
  • 1845–1862 Wyższa Szkoła Realna w Kaliszu
  • 1862–1866 Gimnazjum Filologiczne w Kaliszu
  • 1866–1914 Męskie Gimnazjum Klasyczne w Kaliszu
  • 1916–1923 Miejskie Gimnazjum Filologiczne Męskie w Kaliszu
  • 1923–1932 Państwowe Gimnazjum Humanistyczne im. Adama Asnyka w Kaliszu
  • 1932–1939 Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu
  • 1945–1948 Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu
  • 1948–        I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Kaliszu

Kalendarium 1819-2007

Do powstania listopadowego

  • 1819 – w pobliżu fundamentów dawnego zamku starościńskiego ukończono budowę w stylu klasycystycznym obecnego gmachu szkoły, według projektu młodego architekta, Sylwestra Szpilowskiego.
  • 1819 – rozpoczęcie roku szkolnego przez 16 nauczycieli i 567 uczniów Szkoły Wojewódzkiej Kaliskiej.
  • 1819 – absolwent Szkoły Wojewódzkiej, Roman Osten, tworzy Związek Kawalerów Narcyza – tajną organizację młodzieżową o charakterze samokształceniowym i narodowym.
  • 1826 – założenie "Złotej Księgi" do której wpisywano wyróżniających się uczniów.
  • 1826 – Feliks Łączkowski wraz z 12 kolegami z IV klasy utworzyli nielegalne Towarzystwo Literackie "Auska". Po ujawnieniu działalności towarzystwa przez rektora, Antoniego Wolickiego, jego członkowie zostali oskarżeni o działalność antypaństwową i ukarani karą chłosty lub przeniesieniem do klasy niższej. W ramach represji Szkołę Wojewódzką władze oświatowe przeniosły w 1827 r. do Piotrkowa, a w obecnym budynku utworzono czteroklasową Kaliską Szkołę Wydziałową.
  • 1 września 1832 – zawieszenie zajęć w Szkole Wydziałowej z powodu zaangażowania się w działalność powstańczą wielu uczniów i nauczycieli.

Pierwsze represje rosyjskie

  • 1833 – utworzenie czteroklasowej Obwodowej Szkoły Filologicznej.
  • 16 listopada 1833 – rozstrzelanie przez Rosjan Antoniego Winnickiego, absolwenta szkoły, emisariusza emigracyjnej organizacji Zemsta Ludu i organizatora oddziałów uczestniczących w partyzantce Józefa Zaliwskiego. Stracony został również Artur Zawisza (26 lub 15 listopada).
  • 1842 – powstanie Szkoły Powiatowej.
  • 1845 – utworzenie Wyższej Szkoły Realnej.
  • 1848 – w szkole urządzone zostało laboratorium chemiczne.
  • 8 kwietnia 1848 – zamknięcie szkoły (do 17 października 1849 r.) z powodu powstania w Wielkopolsce.
  • 1849 – do szkoły został przyjęty Adam Asnyk. W 1850 r. zostanie wpisany do "Złotej Księgi", a w 1853 r. zda egzamin dojrzałości i uzyska tzw. patent.
  • 22 kwietnia 1861 – "wskutek nieporządków" zamknięcie szkoły, a następnie usunięcie z niej 23 najaktywniejszych uczestników protestów przeciwko władzom. Pozostali byli ponownie wpisani na listę uczniów, jeśli władze szkolne uznały, iż sprawowali się dobrze i zdali wyznaczony egzamin.
  • 8 stycznia 1862 – wznowienie zajęć szkolnych.
  • 1 października 1862 – utworzenie siedmioklasowego Gimnazjum Filologicznego.

Czasy rusyfikacji

  • styczeń 1863 – uczniowie złapani na próbie dotarcia do powstańczych oddziałów, po odsiedzeniu 3 dni w gimnazjalnym karcerze, otrzymali karę chłosty w szkolnej auli w obecności innych uczniów. Przy wejściu na salę, koledzy niedoszłych powstańców demonstracyjnie, po wojskowemu salutowali ukaranym. W następstwie tych wydarzeń szkoła zostaje zamknięta do stycznia 1864 r.
  • 1866 – powstanie siedmioklasowego (od 1874 r. ośmioklasowego) Męskiego Gimnazjum Klasycznego.
  • 1867 – według przeprowadzonego spisu majątek szkoły wynosił 12140 rubli, bo taka była wartość wyposażenia gabinetu fizycznego, mebli szkolnych i kancelaryjnych, biblioteki liczącej 3332 książek, 39 atlasów, map, wzorów do rysowania oraz czasopism.
  • 1874 – utworzenie w szkole internatu z sypialniami na parterze i I piętrze.
  • 1879 – początek tradycji zjazdów wychowanków szkoły – w Warszawie spotkało się 123 absolwentów Szkoły Wyższej Realnej i Gimnazjum Filologicznego, by uczcić 65 rocznicę urodzin i 43 rocznicę rozpoczęcia pracy nauczycielskiej Jana Kluczewicza, byłego inspektora (dyrektora) szkoły.
  • 1888 – szkołę ukończył Stanisław Wojciechowski, późniejszy prezydent RP.
  • 1891 – pierwsze nielegalne spotkanie młodych socjalistów w mieszkaniu Bronisława Szperlinga. Następne spotkania odbywały się m.in. w mieszkaniu naczelnika więzienia i w kancelarii parafialnej zboru ewangelickiego. Dzieła Marksa, Engelsa, Kautskyego i Kropotkina przywozili studenci z uczelni warszawskich, a wśród nich student medycyny Pióro, syn dyrygenta orkiestry kaliskiej.
  • styczeń 1905 – utworzenie szkolnego komitetu strajkowego złożonego z przedstawicieli gimnazjum męskiego i żeńskiego oraz szkoły realnej, na czele ze Sławomirem Czerwińskim, późniejszym ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
  • 31 stycznia 1905 – wiec młodzieży kaliskiej na cmentarzu tynieckim, na którym podjęto decyzję o rozpoczęciu strajku szkolnego.
  • 1 lutego 1905 – podczas drugiej lekcji dzwonkiem wiszącym na budynku szkolnym dano znak rozpoczęcia strajku w szkołach kaliskich. Pomimo protestów nauczycieli i pedli, uczniowie gwałtownie, wybijając szyby wybiegli na dziedziniec, a następnie udali się na plac cerkiewny i do gimnazjum żeńskiego. Pochód uczniów i uczennic na ul. Warszawskiej został rozpędzony przez oddział carskich dragonów.
  • 7 lutego 1905 – wręczenie dyrektorowi tekstu petycji przygotowanej przez komitet strajkowy, z żądaniem nauczania w języku polskim, zniesienia systemu policyjnego, prawa zakładania kółek koleżeńskich, dania uczniom prawa głosu w sprawach ich dotyczących, nieusuwania ze szkoły za poglądy polityczne i kontroli społecznej nad szkołą. Konsekwencją strajku było wydalenie wielu uczniów ze szkoły, w tym kilku z tzw. "wilczym biletem" oraz zamknięcie szkoły do 1906 r.
  • 3 sierpnia 1914 – ulokowanie się w gmachu gimnazjum niemieckich władz wojskowych pod dowództwem majora Hermana Preuskera.

Pierwsza okupacja niemiecka (1914-18)

  • 1916 – utworzenie Miejskiego Gimnazjum Filologicznego.
  • wrzesień 1917 – zorganizowanie przez uczniów tzw. ofiary wstrzemięźliwości na rzecz legionistów internowanych w Szczypiornie (łącznie ze wszystkich klas zebrano 153 marki, 56 fenigów, 20 rubli i 8 kopiejek), a w szkolnej auli zwanej salą kolumnową, wystawiono prace malarskie legionisty, Mariana Jankowskiego.
  • marzec 1918 – wywieszenie na budynku szkoły czarnej chorągwi, na znak protestu i żałoby z powodu oderwania Chełmszczyzny od Królestwa. Za ten czyn dyrektor Pacholski, pomimo protestu nauczycieli zastosował wobec młodzieży kary dyscyplinarne.

W Polsce niepodległej

  • listopad 1918 – uczniowie najstarszych klas ochotniczo zgłaszają się do Sztabu Wojskowego Ziemi Kaliskiej, na czele którego stoi wychowanek szkoły kpt Juliusz Ulrych, by po otrzymaniu broni rozbrajać Niemców i pełnić służbę wartowniczą. W grudniu 1918 r. dyrektor zamieszcza w prasie apel wzywający ich do podjęcia przerwanej nauki pod groźbą wykreślenia z listy uczniów. Podobny apel pojawi się w Gazecie Kaliskiej w roku 1920.
  • luty 1919 – Kurier Powszechny pisze: "Uczniowie VI-tej kl. kaliskiego męskiego gimnazjum z okazji imienin prof. W. Szwedy na obronę kresów wschodnich złożyli 16 mk i 50 f w Administracji naszego pisma".
  • 8 września – 9 września 1923 – I Zjazd Wychowańców Szkół Kaliskich. Obecny był prezydent RP i wychowanek szkoły, Stanisław Wojciechowski, wśród gości był również inny wychowanek szkoły, wówczas rektor Uniwersytetu Wileńskiego, Alfons Parczewski. Przewodniczącym Zjazdu był Tadeusz Miłobędzki, komitetem organizacyjnym kierował Kazimierz Arnold. Z tej okazji wydano Pamiętnik Zjazdu Wychowańców Szkół Kaliskich 8-9 września 1923.
  • 1 listopada 1923 – z inicjatywy wychowanków szkoły – prezydenta RP, Stanisława Wojciechowskiego i Sławomira Czerwińskiego gimnazjum zostało upaństwowione otrzymując nazwę: Państwowe Gimnazjum Humanistyczne im. Adama Asnyka. Treść aktu była następująca: "W imieniu Magistratu miasta Kalisza wyżej wymienieni przedstawiciele oświadczają, iż oddają Państwu Polskiemu na własność Gimnazjum Miejskie istniejące od 1916 r. mieszczące się w gmachu szkolnym państwowym przy ul.Grodzkiej. Kuratorium ze swej strony szkołę tę przyjmuje, tak że na mocy tego aktu staje się ona od dnia 1 listopada 1923 r. Państwowym Gimnazjum im. Adama Asnyka".
  • W szkolnej auli odsłonięto również tablicę pamiątkową następującej treści: " Z posiewu krwi waszej Ojczyzna róść będzie. Pamięci uczniów tej szkoły poległych w obronie Ojczyzny w latach 1918 – 20; Dąbkowskiemu Wacławowi, Gryczyńskiemu Cyrylowi, Kozłowskiemu Januszowi, Michalskiemu Janowi, Sawickiemu Antoniemu, Szalowi Franciszkowi – Koledzy, Kalisz 1 listopada 1923 roku". Tablica została zniszczona w okresie okupacji hitlerowskiej. Odtworzono ją i odsłonięto ponownie w 1991 r. staraniem Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka.
  • 1927 – wybudowanie sali gimnastycznej.
  • 1928 – II Zjazd zorganizowany przy pomocy Towarzystwa Wzajemnej Pomocy b. Wychowańców Szkół Kaliskich.
  • 1928 – wprowadzenie obowiązku noszenia granatowych szkolnych mundurków. Ze względu na bordowe prostokąty na kołnierzach, bordowy kolor lampasów na spodniach i otoków na czapkach, "asnykowców" nazywano w mieście "burakami'.
  • 1930 – "Bratnia Pomoc" została przekształcona w "Samopomoc" (w 1935 r. przemianowanej na "Samorząd Uczniów").
  • 1930 – zjazd wychowanków kaliskich szkół średnich z okazji 25-lecia strajku szkolnego.
  • 1931 – dyrektor Stanisław Pacholski służbowo przeniesiony do Płocka, ponieważ wbrew poleceniu kuratora nie ukarał uczniów uczestniczących w rozruchach ulicznych (zginie w 1945 r. spalony żywcem w łódzkim Radogoszczu).
  • 1931 – Koło Literacko-Naukowe "Kalina" rozpoczęło edycję szkolnego pisma Sztubak (w 1933 r. pismo połączy się ze Świtem wydawanym przez uczniów Gimnazjum im. T. Kościuszki, tworząc dwumiesięcznik Czyn i Słowo pod redakcją Józefa Garlińskiego). W szkole ukazywało się również pismo Latawiec, redagowane przez uczniów klasy piątej.
  • listopad 1931 – w sali Teatru Popularnego uczniowie wystawili "Mazepę" Słowackiego, w reżyserii polonisty, Zygmunta Dzierżyńskiego.
  • 1932 – wprowadzenie reformy jędrzejewiczowskiej polegającej na zastąpieniu ośmioletniego gimnazjum dwustopniową szkołą średnią, której niższym stopniem było czteroletnie gimnazjum (tzw. mała matura), a wyższym dwuletnie liceum (duża matura). Szkoła zmienia nazwę na Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka i wprowadza dwie specjalizacje licealne: humanistyczną i przyrodniczą.
  • 9 grudnia 1933 – III Zjazd, podczas którego m.in. uczniowie przedstawili Ilustracje sceniczne – sceny z życia szkolnego w okresie zaborów i w wolnej Polsce.
  • 1933 – najmniejsza liczba uczniów w całym okresie międzywojennym – 276. Wcześniej i później było ich w szkole najczęściej ponad 400. Średnio świadectwo dojrzałości rocznie uzyskiwało dwudziestu kilku absolwentów, a do klas pierwszych przyjmowano 80 uczniów.
  • wrzesień 1935 – Towarzystwo Wychowańców Szkół Kaliskich organizuje spotkanie wychowanków, podczas którego odsłonięto na dziedzińcu szkoły tablicę pamiątkową poświęconą Alfonsowi Parczewskiemu.
  • 1935 – szkołę wizytuje Wacław Jędrzejewicz, minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
  • 10 września – 11 września 1938 – IV Zjazd połączony z obchodami setnej rocznicy urodzin patrona szkoły. Odsłonięto tablicę pamiątkową na kamienicy Aleksandra Ulrycha stojącej w miejscu rodzinnego domu poety (ul. Warszawska 14, ob. Zamkowa 14) oraz wręczono nagrodę literacką ufundowaną przez Radę Miejską Stefanowi Otwinowskiemu.
  • 24 sierpnia 1939 – szkoła zamieniona na koszary 73 Batalionu Wartowniczo-Etapowego.
  • 1 września 1939 – wielu wychowanków walczy w kampanii wrześniowej wchodząc w skład 25 Kaliskiej Dywizji Piechoty pod dowództwem generała Franciszka Altera.

Druga okupacja niemiecka (1939-45)

  • 4 września 1939 – zajęcie szkoły przez niemieckich żołnierzy. Salę gimnastyczną przeznaczono na stajnię.
  • wrzesień 1939 – utworzenie w budynku szkoły obozu dla Niemców bałtyckich, sprowadzonych na osiedlenie. To właśnie oni rozgrabili i zniszczyli pomoce naukowe, a dokumenty szkolne i książki z biblioteki spalili lub wyrzucili (woźnemu F. Adamiakowi udało się jednak uratować znaczną część protokołów egzaminów maturalnych z lat międzywojennych).
  • wiosna 1940 – szkołę zajmuje żandarmeria niemiecka. Wewnątrz budynku dokonano przebudowy przystosowując go do celów biurowych i aresztanckich. Rozebrano salę gimnastyczną, zlikwidowano balkon w auli, wycięto rosnące wokół szkoły kasztany i zasypano m.in. książkami kanał miejski znajdujący się ok. 60 m od szkoły, tworząc pas zieleni. W prawej części budynku, na parterze znajdował się gabinet komendanta, majora Krausego, obok utworzono centralę telefoniczną, piwnice zamieniono na cele. Przy wejściu do szkoły pojawił się napis: "Eintritt verboten!" (Wstęp wzbroniony!).

Pod tzw."władzą ludową"

  • 23 stycznia 1945 – gmach szkoły zajmuje Urząd Bezpieczeństwa. W budynku Gimnazjum im. Anny Jagiellonki umieszczono trzy gimnazja: A. Asnyka, T. Kościuszki i A. Jagiellonki. "Asnyk", przez 125 lat szkoła męska, jest przejściowo uczelnią koedukacyjną.
  • 3 marca 1945 – pierwsze w nowych warunkach posiedzenie Rady Pedagogicznej Gimnazjum i Liceum im. A. Asnyka.
  • 8 marca 1945 – egzaminy do liceum, 12 marca do gimnazjum.
  • 5 kwietnia 1945 – po nabożeństwie w kościele Franciszkanów, uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego.
  • 5 lipca – 11 lipca 1945 – egzaminy maturalne, 28 lipca – zakończenie roku szkolnego.
  • 25 listopada 1946 – UB opuszcza budynek przy ul. Grodzkiej 1.
  • 11 stycznia 1947 – uroczysty powrót "asnykowców" do dawnej siedziby. Program uroczystości zawierał m.in. nabożeństwo w kościele św. Mikołaja, akademię w szkolnej auli i zabawę.
  • 25 maja – 26 maja 1947 – V Zjazd Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka.Wśród uczestników zorganizowano zbiórkę pieniędzy na prace remontowe i wyposażenie szkoły w pomoce naukowe oraz wydano Jednodniówkę Zjazdu Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. A. Asnyka pod redakcją Tadeusza Pniewskiego.
  • październik 1947 – usunięcie ze szkoły nauczyciela za antysemickie wypowiedzi. 6 uczniom udzielono surowej nagany i obniżono ocenę ze sprawowania do nieodpowiedniej za wypowiedzi i kolportowanie antysemickiej kartki "o treści uwłaczającej godności narodowej".
  • 29 lutego 1948 – utworzony przez Marka Kiersnowskiego w 1943 r. w Warszawie Związek Słowiański, zmienia nazwę na Hufce Wolnej Słowiańszczyzny i przechodzi do konspiracji. Po wydanej 24 czerwca odezwie protestującej przeciwko "faszyzmowi", "kapitalizmowi" i "stalinizmowi" nastąpiła dekonspiracja i aresztowania. M. Kiersnowski otrzymał karę 6 lat więzienia, a czterech jego kolegów z "Asnyka" po 1,5 roku.
  • 1 września 1948 – powstanie I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka.
  • 1950 – "frontalna" wizytacja szkoły, która wykazała, że na lekcjach nie omawiano zasad materializmu dialektycznego, osiągnięć Łysenki, marksistowskiej teorii walki klasowej, nauczyciele nie znają osiągnięć pedagogiki radzieckiej i przemówień towarzysza Bieruta. W bibliotece szkolnej znajdują się książki "powojennego wydania angielskiego i amerykańskiego". Komisja frontalna zwróciła uwagę na niezbyt dobrą strukturę socjalną szkoły : "trochę za dużo elementu mało wartościowego, drobnomieszczańskiego". Faktycznie, ok. 90% uczniów pochodzi z tzw. "inteligencji pracującej", ok. 8% z rodzin chłopskich z okolic miasta i tylko znikomy procent z rodzin rzemieślniczych i robotniczych, głównie "dynastii" rzemieślniczych i robotniczych ze starych rodzin kaliskich.
  • 1951 – za ważne zadanie wychowawcze dyrektor uznaje zlikwidowanie uczniów "dzikich", tj. nie należących do żadnej organizacji.
  • 1952 – przewodniczący Zarządu Szkolnego ZMP, J. Ściesiek założył nielegalną organizację "Orzeł". Urząd Bezpieczeństwa zatrzymał 5 najbardziej aktywnych członków organizacji, którzy następnie otrzymali kary więzienia od 2 do 6 lat. Dyrektor Antoni Fiala został odwołany ze swojej funkcji za "brak czujności".
  • 26 października 1953 – "prawdopodobnie podczas drugiej lekcji, pojawiły się na ścianach korytarzy i klatki schodowej 4 napisy wrogie naszemu ustrojowi". UB wszczęło śledztwo, ale sprawców nie wykryto. Podobne przypadki zdarzą się jeszcze kilkakrotnie do 1956 r.
  • 1953 – w celu zachęcenia okolicznych rolników do wykonania obowiązkowych dostaw, utworzenie "ekipy wyjazdowej" z odpowiednim programem artystycznym, składającej się z uczniów i nauczycieli. W tym samym roku zapoczątkowano tradycję wyjazdów do pobliskich PGR-ów na wykopki ziemniaków.
  • 1954 – wizytacja komisji frontalnej KW PZPR. Stwierdzono brak pomocy dla ZMP ze strony grona pedagogicznego oraz niski poziom ideologiczny szkolnych apeli (polegały na odśpiewaniu paru hymnów komunistycznych, po czym w klasach, po zakończeniu apelu, spokojnie odmawiało się modlitwę poranną, a po lekcjach dziękczynną) i ZMP nie orientującego się w celach II Zjazdu PZPR i wytycznych IX Plenum. Bezskuteczna próba władz państwowych usunięcia krzyży z sal klasowych, po paromiesięcznym rozgorączkowaniu kończy się na tym, że krzyże pozostają, ale już nie nad tablicą i portretami dostojników partii i państwa (wówczas: Bieruta, Cyrankiewicza i Rokossowskiego), lecz nad drzwiami wejściowymi do klas. Jeszcze przez długie lata nauka religii należała (ze stopniem na świadectwie) do programu szkolnego, udzielano nauk religii wszystkim trzem grupom wyznaniowym – największej katolickiej i mniejszym luterańskiej i prawosławnej.
  • 1956 – uczniowie "Asnyka" biorą czynny udział w zbiórce pieniędzy i żywności na ulicach miasta dla ludności węgierskiej po interwencji sowieckiej w tym kraju.
  • Uczniowie klasy Xb ("angielskiej") grożą strajkiem przeciwko graniczącym z sadyzmem metodom nauczania profesora matematyki Zygmunta P. Klasy Xa ("łacińska") i Xc ("niemiecka") solidaryzują się z nimi. Zygmunt P. zostaje zawieszony w funkcji wykładowcy, półtora roku później opuszcza szkołę na zawsze.
  • 1957, wiosna – ZMP zostaje rozwiązane. Ani jeden uczeń z rocznika maturalnego (65 osób) nie wstępuje do Związku Młodzieży Socjalistycznej mimo agitacji byłych funkcjonariuszy powiatowego ZMP.
  • 8 września – 9 września 1957 – VI Zjazd, podczas którego wychowankowie ufundowali szkole sztandar oraz 2 tablice pamiątkowe: jedną poświęconą nauczycielom i wychowankom, poległym, pomordowanym i zmarłym podczas II wojny światowej, drugą upamiętniającą pobyt w szkole A. Asnyka. Odsłonięto także ufundowaną przez miasto nową tablicę pamiątkową na domu Ulrychów w miejscu zniszczonej przez hitlerowców tablicy z 1938 roku.
  • 22 lipca – 24 lipca 1960 – VII Zjazd (nadzwyczajny) z okazji obchodów jubileuszu XVIII wieków Kalisza. Odsłonięto pomnik A. Asnyka autorstwa Jerzego Jarnuszkiewicza.
  • 1961 – inspektor zwraca uwagę Radzie Pedagogicznej, że: "młodzież sterczy przed szkołą, wchodzi do szkoły oknami, przez okna wyrzuca tarcze, marynarki itd. Temu wszystkiemu przypatruje się ludność".
  • 1962 – 3 uczniów z klasy X i XI zainstalowało podsłuch w pokoju konferencyjnym na czas obrad Rady Pedagogicznej. Winnych ukarano naganą w obecności wszystkich uczniów, a główny organizator przedsięwzięcia musiał dodatkowo zdawać egzamin z fizyki z całego materiału klasy XI-tej.
  • 1965 – nieskuteczna próba nakłonienia młodzieży do podpisania się pod protestem przeciwko listowi biskupów polskich do biskupów niemieckich.
  • 1 września 1967 – "Asnyk" staje się szkołą koedukacyjną.
  • 16 września – 17 września 1967 – VIII Zjazd. Pieniądze ze składek uczestników przeznaczono na budowę sali gimnastycznej.
  • 1970 – szkolna aula została przebudowana na cele dydaktyczne.
  • 1972 – pierwsze ślubowanie młodzieży klas maturalnych na Sztandar Szkoły.
  • 1972 – ukończenie budowy sali gimnastycznej.
  • 22 września – 24 września 1973 – IX Zjazd (nadzwyczajny) dla uczczenia 200 rocznicy powstania KEN i 50 rocznicy nadania szkole imienia Adama Asnyka. Z tej okazji odsłonięto tablicę pamiątkową na budynku szkoły.
  • 1973 – początek tradycji ślubowania klas pierwszych w Dniu Patrona Szkoły.
  • 1976 – uruchomienie szkolnego radiowęzła.
  • 16 września – 17 września 1978 – X Zjazd z udziałem ok. 800 wychowanków. Odsłonięto medalion z popiersiem A. Asnyka i wydano Zarys historii najstarszej szkoły kaliskiej (I LO im. A. Asnyka), napisany przez Jana Marcinkiewicza.
  • 24 października 1978 – w ramach Towarzystwa Miłośników Kalisza powstaje Koło Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka. Prezesem wybrano Bogdana Bladowskiego, późniejszego sędziego Sądu Najwyższego.
  • 13 grudnia 1981 – 4 stycznia 1982 – zawieszenie zajęć szkolnych z powodu wprowadzenia stanu wojennego.
  • 17 września – 18 września 1983 – XI Zjazd z okazji którego ukazały się wspomnienia wychowanków pt. Nasi profesorowie z "Asnyka", a wystawę swoich prac pokazał artysta plastyk Krzysztof Oleksiak.
  • 9 września – 11 września 1988 – XII Zjazd. Ukazała się książka Tadeusza Pniewskiego Kalisz z oddali, w dużej części opisująca szkolne lata autora.

W III Rzeczypospolitej

  • 22 lutego 1990 – utworzenie Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu z Jerzym Borowiakiem jako prezesem na czele.
  • marzec 1990 – ukazał się pierwszy numer szkolnego czasopisma Adam.
  • 1992 – początek kontaktów ze szkołą partnerską w Hamm.
  • 10 września – 12 września 1993 – XIII Zjazd, który przyczynił się do powstania najpełniejszej jak dotąd monografii szkoły: Szkoła Kaliska. Dzieje I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Kaliszu pod redakcją Edwarda Polanowskiego.
  • 8 kwietnia 1995 – ukazuje się pierwszy numer czasopisma Asnykowiec. Biuletyn Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu pod redakcją Adama Borowiaka.
  • 11 września – 13 września 1998 – XIV Zjazd. Wydanie drugiego tomu monografii Szkoła Kaliska. Nauczyciele i wychowankowie. Obok historycznego dzwonka, który w 1905 r. dał sygnał do rozpoczęcia strajku szkolnego, odsłonięto 2 tablice pamiątkowe. Józef Garliński ufundował tablicę o historii szkoły, natomiast Zenon Sroczyński tablicę poświęconą Stanisławowi Wojciechowskiemu.
  • 1999 – odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej ofiarom UB więzionym w szkolnych piwnicach w latach 1945- 1946.
  • 1999 – Paweł Szyld (uczeń Ireny Magnuszewskiej) zdobywa brązowy medal w międzynarodowej olimpiadzie biologicznej, która odbyła się w Szwecji.
  • 12 września – 14 września 2003 – XV Zjazd. Wśród okolicznościowych wydawnictw album Krzysztofa Oleksiaka i Adama Borowiaka pt. Kaliszanie.
  • 11 czerwca 2005 – na dziedzińcu szkoły uroczyste otwarcie wystawy "Wiatr w literaturze i sztuce" zorganizowanej wspólnie przez Akademię Letnią i Seminarium Kształcenia Nauczycieli z Hamm, studentów Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i uczniów z klasy II d.
  • 2005 – 52 miejsce szkoły (3 w Wielkopolsce) w rankingu Perspektyw.
  • 15 września 2006 – utworzenie chóru szkolnego.
  • 2007 – udział Michała Kowary w zawodach centralnych 3 olimpiad przedmiotowych: fizycznej, chemicznej i biologicznej (w tej ostatniej został laureatem II stopnia).
  • 2007 – remont generalny szkoły i przywrócenie dawnej auli.

Dyrektorzy szkoły

  • Ignacy Przybylski 1818 – 1825
  • Jan Holewiński 1825 – 1826
  • Antoni Michał Wolicki 1826 – 1827
  • Maciej Majewski 1827 – 1830
  • Jan Szumkowski 1830 – 1831
  • Jan Borowicz 1831 – 1845
  • Karol Beithel 1845 – 1855
  • Aleksander Sawin 1855 – 1862
  • Józef Herbich 1862
  • Piotr Żebrowski 1862 – 1864
  • Jan Kluczewicz 1864 – 1867
  • Danił Ponomariew 1867 – ?
  • Mitrofan Stiepanowicz ?
  • Aleksander Sawicki 1873 – 1882
  • Antoni Siemienowicz 1882 – 1900
  • Teodor Władymirow 1900 – 1901
  • Siemion Anisimow 1901 – 1905
  • Aleksandrowski 1906 – ?
  • Modin ?
  • Iwan Płaksin ? – 1914
  • Stanisław Pacholski 1916 – 1931
  • Jan Wojtaszewski 1931 – 1932
  • Leopold Badzian 1932 – 1933
  • Ludomir Fabrycy 1933 – 1939, 1945 – 1950
  • Antoni Fiala 1950 – 1953
  • Marian Stawicki 1953 – 1967
  • Józef Dzikowski 1967 – 1969
  • Józef Goliński 1969
  • Józef Szambelan 1969 – 1971
  • Józef Dzikowski 1971 – 1990
  • Franciszek Podgórny 1990 – 2005
  • Andrzej Urbaniak 2005 – 2010
  • Elżbieta Karpisiewicz 2010 –

Wychowankowie i absolwenci

Wychowankami i absolwentami szkoły, w całym okresie jej istnienia, byli m.in.:

  • Adam Asnyk (1838-1897) – poeta
  • Zdzisław Balicki (1930-1995) – dziennikarz, działacz PZPR
  • Cezary Biernacki (1827-1896) – pisarz, historyk, bibliofil
  • Tomasz Broda (ur. 1967) – artysta plastyk, karykaturzysta
  • Adam Chodyński (1832-1902) – prawnik, najwybitniejszy kaliski historyk XIX wieku
  • Stanisław Chodyński (1836-1919) – historyk Kościoła katolickiego, ksiądz
  • Ryszard Cieślak (1937-1990) – aktor i reżyser teatralny
  • Jan Czarny (1918-1985) – poeta
  • Sławomir Czerwiński (1885-1931) – działacz państwowy, pedagog
  • Henryk Dobrzycki (1843-1914) – lekarz
  • Dariusz Filar (ur. 1950) – profesor ekonomii, członek Rady Polityki Pieniężnej
  • Edward Fiszer (1916-1972) – poeta, autor tekstów piosenek, librecista
  • Marian Leon Fulman (1866-1945) – biskup, pierwszy wielki kanclerz KUL
  • Józef Garliński (1913-2005) – pisarz, historyk, działacz emigracyjny
  • Agaton Giller (1831-1887) – dziennikarz, działacz niepodległościowy
  • Stefan Giller (1834-1918) – powieściopisarz, dramaturg, poeta, tłumacz
  • Stanisław Iwankiewicz (1920-2012) – lekarz, rektor AM we Wrocławiu
  • Ewa Iżykowska (ur. 1955) – śpiewaczka, aktorka
  • Jacek Kałucki (ur.1953) - aktor
  • Jerzy Kaulbersz (1891-1986) – lekarz, fizjolog
  • Jerzy Kmita (1931-2012) – filozof
  • Mieczysław Kościelniak (1912-1993) – malarz i grafik
  • Alfred Kowalski-Wierusz (1849-1915) – malarz
  • Jerzy Kryszak (ur. 1950) – aktor, satyryk
  • Waldemar Kuczyński (ur. 1939) – polityk, ekonomista, dziennikarz
  • Bł. ks. prefekt Józef Kurzawa (1910-1940) – polski duchowny katolicki, błogosławiony Kościoła katolickiego
  • Leopold Leon Lewandowski (1831-1896) – kompozytor, skrzypek, humorysta
  • Hieronim Łopaciński (1860-1906) – językoznawca i etnograf
  • Jan Marcinkiewicz (ur. 1948) – szachista, arcymistrz w grze korespondencyjnej
  • Stanisław Masłowski (1853-1926) – malarz, wybitny realista
  • Wojciech Matuszewski (1932-2009) – burmistrz Kłodzka (1990-1991)
  • Mieczysław Mąkosza (ur. 1934) – chemik organik
  • Henryk Melcer-Szczawiński (1869-1928) – kompozytor, pianista, dyrygent i nauczyciel
  • Bonawentura Metler (1866-1939) – ksiądz, astronom, podróżnik
  • Tadeusz Miłobędzki (1873-1959) – jeden z założycieli i rektor SGGW, profesor chemii organicznej na Politechnice Warszawskiej
  • Kazimierz Naskręcki (ur. 1938) – wioślarz, olimpijczyk (Tokio 1964)
  • Andrzej Nowak (ur. 1935) – lekarz, profesor doktor nauk medycznych
  • Michał Nowodworski (1831-1896) – biskup
  • Stefan Otwinowski (1910-1976) – pisarz, dramatopisarz i publicysta
  • Wojciech Stanisław Owczarek (1875-1938) – biskup
  • Arkadiusz Pacholski (ur. 1964) – historyk, eseista, laureat Nagrody Fundacji im.Kościelskich w 1999 r.
  • Alfons Parczewski (1849-1933) – prawnik i historyk, działacz polityczny
  • Stanisław Piątkowski (1914-1988) – lekarz ortopeda, reumatolog, profesor
  • Aleksander Pik (1873-1943) – generał brygady Wojska Polskiego, prezes Najwyższego Sądu Wojskowego (1924-1926)
  • Aleksander Rembowski (1847-1906) – prawnik i historyk, czołowy przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej
  • Kazimierz Rymarkiewicz (1861-1918) – prawnik, działacz samorządowy
  • Zygmunt Samosiuk (1939-1983) – operator filmowy
  • Jan Sikorski (ur. 1935) – duchowny katolicki
  • Bronisław Zygmunt Siwik (1876 lub 1878-1933) – prawnik, publicysta
  • Marek Skrobecki (ur. 1951) – reżyser filmów animowanych
  • Jan Sunderland (1891-1979) – prawnik, fotografik
  • Wincenty Szymborski – polityk, działacz społeczny, ojciec Wisławy
  • Juliusz Ulrych (1888-1959) – polityk, działacz POW
  • Jan Walter (1934-1995) – polski duchowny luterański, senior diecezji warszawskiej
  • Edward Wende (1936-2002) – prawnik i polityk
  • Jan Winczakiewicz (1921-2012) – poeta, tłumacz literatury hiszpańskiej, malarz
  • Stanisław Wojciechowski (1869-1953) – polityk, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
  • Andrzej Wojtyła (ur. 1955) – lekarz, polityk, poseł
  • Jan Ptaszyn Wróblewski (ur. 1936) – muzyk jazzowy i kompozytor
  • Włodzimierz Wyganowski (1867 lub 1868-1932) – prawnik, polityk, minister sprawiedliwości 1923-1924
  • Artur Zawisza (1809-1833) – działacz niepodległościowy
  • Jan Zylber (1936-1997) – muzyk jazzowy, poseł na Sejm I kadencji.

Dawna Szkoła Wojewódzka - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.