Wyżyna Śląska

Wyżyna Śląska, kraina geograficzna w południowej Polsce, o powierzchni 3929 km2.

Główne rzeki: Wisła

Dzieli się na mezoregiony: Chełm, Garb Tarnogórski, Wyżynę Katowicką, Pagóry Jaworznickie, Płaskowyż Rybnicki.

Od północy graniczy z Równiną Opolską i Wyżyną Woźnicko-Wieluńską, od wschodu z Wyżyną Krakowsko-Częstochowską, od południa z Kotliną Oświęcimską i Kotliną Ostrawską, od zachodu z Kotliną Raciborską i Pradoliną Wrocławską.

W podłożu ma platformę paleozoiczną. Jej najwyższym wzniesieniem jest Góra Świętej Anny o wysokości 407,6 m n.p.m.

Wyżynę Śląską pokrywają osady polodowcowe, przede wszystkim piaski. Na trasie przepływu Białej Przemszy znajduje się Pustynia Błędowska - największe w Europie pole luźnych piasków. Postępuje jej zarastanie w wyniku wprowadzenia tam roślin wydmowych, np. mikołajka nadmorskiego.

Gleby Wyżyny Śląskiej to głównie bielice i gleby płowe. Występują tu dość duże opady (700-800 mm rocznie). Klimat Wyżyny uległ znacznemu przeobrażeniu pod wpływem działalności człowieka. Mniejsza degradacja środowiska występuje w północnej części Wyżyny Śląskiej. Na obszarze ziemi lublinieckiej położony jest Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą oraz kilka rezerwatów przyrody

Jest to największy obszar zurbanizowany w Polsce. Występują silne zanieczyszczenia powietrza, których skutkiem jest zmniejszenie natężenia promieniowania słonecznego i zwiększenie zachmurzenia.

Przez Wyżynę Śląską przebiega główny dział wodny rozdzielający dorzecza Odry i Wisły. Sieć rzeczna jest rzadka, a wody bardzo zanieczyszczone, jest to obszar ubogi w wodę. Dużą część Wyżyny Śląskiej zaopatruje w wodę Jezioro Goczałkowickie.

Wyżyna Śląska to najsilniej uprzemysłowiona kraina geograficzna Polski. Jest to związane z występowaniem bogactw mineralnych, głównie węgla kamiennego. Najwięcej kopalń znajduje się w rejonie konurbacji górnośląskiej. Znajduje się tu wiele elektrowni, m.in. w Łaziskach Górnych, Będzinie i Jaworznie. Do niedawna wydobywano tu też rudy cynku i ołowiu: Olkusz, Jaworzno i rudy żelaza – Częstochowa. Znajduje się tu dużo fabryk przemysłowych oraz koksowni.

Pod względem historycznym zachodnia (większa) część Wyżyny Śląskiej należy do Górnego Śląska a wschodnia (mniejsza) do Małopolski.