Pagóry Jaworznickie

Pagóry Jaworznickie to region naturalny znajdujący się w południowej Polsce, południowo-wschodni fragment Wyżyny Śląskiej, dokładniej to tereny miasta Jaworzna i miejscowości położonych w jego okolicach. Łączna powierzchnia regionu 513 km2. Od otaczających je Wyżyn: Olkuskiej, Katowickiej i Garbu Tarnogórskiego, Pagóry Jaworznickie różnią się mniej zwartymi formami rzeźby terenu. Od południowego wschodu graniczą z Rowem Krzeszowickim i Garbem Tenczyńskim a od południa z Kotliną Oświęcimską.

Budujące region dolomity triasowe nie tworzą tu doskonale ciągłej i zwartej powierzchni, lecz izolowane pagóry porozdzielane różnorodnym systemem obniżeń. W obniżeniach tych osadziły się, w pokładach o znacznej miąższości, piaski lodowcowe i rzeczne, wtedy można na tych terenach budować kopalnie piasku. Najwyższym szczytem regionu jest góra Grodzisko mierząca 346 m n.p.m.

W jednym z obniżeń, o powierzchni ok. 32 km2, największy w Polsce obszar występowania piasków lotnych - Pustynia Błędowska. Z budujących podłoże skał wieku karbońskiego wydobywa się cynk, ołów oraz węgiel kamienny.

Pod względem historycznym większa część Pagórów Jaworznickich należy do Małopolski a fragmenty zachodnie do Górnego Śląska.