Pomnik Tadeusza Rejtana

0

Pomnik Tadeusza Rejtana – pomnik znajdujący się w Krakowie na skwerze u zbiegu ulic Basztowej, Dunajewskiego i Garbarskiej.

Inicjatorem powstania pomnika był prawdopodobnie Stefan Rejtan, jeden z ostatnich przedstawicieli rodu. Wykonany został pomiędzy 1856 a 1859 rokiem w fabryce Lilpop, Rau i Loewenstein w Warszawie. Na grobie Stanisława Lilpopa na warszawskich Powązkach znajduje się wierna kopia pomnika wykonana po 1866 roku. Do Krakowa pomnik trafił jako dar rodziny Rejtanów pod koniec lat 80-tych XIX wieku. Oficjalne odsłonięcie pomnika w Krakowie miało miejsce w czerwcu 1890 roku, nie wzbudziło ono większego zainteresowania mieszkańców a sam pomnik był wielokrotnie krytykowany za "cmentarny charakter", faktycznie neogotycka forma kapliczki była wówczas bardzo popularnym motywem w architekturze nagrobnej, a pierwotnie pomnik miał zostać ustawiony na grobie Reytana w Lachowiczach. W neogotyckiej kapliczce wykonanej z żeliwa znajdowało się popiersie Tadeusza Reytana sygnowane nazwiskiem mało znanego rzeźbiarza Teodora Zakrzewskiego. W lutym 1946 pomnik zniszczony przez wichurę został zdemontowany, a popiersie Rejtana trafiło do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.

W latach 90. XX wieku pojawił się pomysł powrotu pomnika na skwer, który był niegdyś częścią plant krakowskich. Pomnik odtworzono jednak dopiero w 2007. Odtworzenia pomnika podjął się Czesław Dźwigaj. Dokonano tego na podstawie pieczołowicie zgromadzonej dokumentacji, zwłaszcza archiwalnych zdjęć, a także takiego samego pomnika tyle tylko, że wykonanego w kamieniu i stojącego na grobowcu Lilpopów na warszawskich Powązkach.

Samo popiersie wykonano na podstawie zachowanego w Muzeum Narodowym w Krakowie oryginału wprowadzając jednak, co w takich wypadkach jest stałą praktyką, tzw. "błąd rzeczowy", czyli element różniący replikę od oryginału. W przypadku krakowskiego pomnika prof. Dźwigaj zdecydował, że jeden z kosmyków włosów Rejtana będzie skierowany w inną stronę.

Pomnik stoi na podstawie z granitu tworzącej dwa stopnie, każdy po 30 cm, mierzy 11 metrów wysokości i waży 6 ton. Koszt odtworzenia pomnika wyniósł 900 tysięcy złotych. Montaż pomnika miał miejsce 24 maja 2007, natomiast uroczystego odsłonięcia pomnika dokonano 9 czerwca 2007 w trakcie trwających obchodów 750-lecia lokacji miasta Krakowa.

Pomnik Tadeusza Rejtana - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.