Pałac w Żyrowej

Pałac w Żyrowej – barokowy pałac znajdujący się w miejscowości Żyrowa w województwie opolskim.

Pałac w Żyrowej – barokowy pałac znajdujący się w miejscowości Żyrowa w województwie opolskim.

Historia

Pierwotnie pałac stanowił własność księstwa opolskiego, po 1280 w dobrach kościelnych klasztoru w Jemielnicy, następnie od 1447 siedziba rodziny von Zyrowskich. W 1631 kupiony przez barona, później hrabiego Melchiora Ferdynanda von Gaschina, który rozbudował pałac w formie rezydencji. Ostatecznie obiekt znalazł się w posiadaniu rodziny v. Francken-Sierstorff (1899-1945).

W 1910 w dobrach rodziny goszczono wielkiego księcia Meklemburgii, a w roku następnym cesarza Wilhelma II.

W czasie III powstania śląskiego został zajęty przez powstańców - urządzili tutaj kwaterę, następnie doszczętnie go plądrując (powstańcy skorzystali z szaf hrabiego z Żyrowej i ubrali się w najlepsze jego szaty, zostawiając swoje brudne i podarte na podłodze).

Po II wojnie światowej mieściło się w nim sanatorium dla dzieci. Obecnie jest własnością prywatną.

Architektura

Współczesna budowla powstała zapewne pod wpływem mistrzów z północy, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszego pałacu. Pałac jest 4-skrzydłowy, z dziedzińcem wewnętrznym na prawie kwadratowym planie. Skrzydło wschodnie zbudowane zostało na planie litery L, z dziedzińcem gospodarczym. Przebudowa nastąpiła w 1781, odtworzenie wyposażenia w 1899, głównie sanacja i restauracja w 1904-11 i 1959-60. Skrzydło główne (północne), o 3 kondygnacjach, z wysokim, mansardowym dachem 4-spadowym. Reprezentacyjne, 2-kondygnacyjne skrzydło południowe, kondygnacja górna ze ślepymi arkadami zamkniętymi łukiem koszowym, symetrycznie podzielona przez usytuowanie wieży pośrodku i (wyższych) na narożnikach, te ostatnie z wysokimi barokowymi hełmami. Neobarokowe wyposażenie, stan zachowania pałacu ogólnie dobry. Od południowo-zachodniej strony pałac graniczy z kościołem. Otoczony murami, z wieżą wejściową.

Literatura

• Sławomir Brzezicki, Christine Nielsen, Grzegorz Grajewski, Dietmar Popp (red.): Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków we współpracy z Dehio-Vereinigung oraz Herder-Institut w Marburgu, 2006. ISBN 83-922906-1-5.