Krzemionki Opatowskie

Krzemionki, znane także jako Krzemionki Opatowskie – rezerwat archeologiczny, chroniący zespół neolitycznych kopalni krzemienia pasiastego. Położony jest on pomiędzy wsiami Sudół i Magonie w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim, 5 km na północny wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego.

16 września 1994 roku zarządzeniem Prezydenta RP, Krzemionki zostały uznane za pomnik historii Polski.

Krzemionki, znane także jako Krzemionki Opatowskie – rezerwat archeologiczny, chroniący zespół neolitycznych kopalni krzemienia pasiastego. Położony jest on pomiędzy wsiami Sudół i Magonie w powiecie ostrowieckim, w województwie świętokrzyskim, 5 km na północny wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego.

16 września 1994 roku zarządzeniem Prezydenta RP, Krzemionki zostały uznane za pomnik historii Polski.

Historia

Kopalnie krzemienia pasiastego, eksploatowane były w latach ok. 3900-1600 p.n.e. Kopalnia ta należała do jednej z najważniejszych w Europie. W neolicie minerał ten wydobywany był przez ludność kultury pucharów lejkowatych i kultury amfor kulistych, a w epoce brązu – przez ludność kultury mierzanowickiej. Część wydobytego tutaj krzemienia była też przetwarzana w okolicznych osadach i później rozprowadzana nawet na odległość 660 km. Najpopularniejszymi produktami były czworościenne siekiery i dłuta. W sąsiedztwie pola górniczego znajdują się rekonstrukcje domostw z końca neolitu i początków epoki brązu.

Kopalnie krzemienia w tym miejscu zostały odkryte w 1922 przez geologa Jana Samsonowicza. Zlokalizowano tu przeszło 2700 szybów połączonych siecią rozchodzących się promieniście chodników. Przeciętna głębokość szybu wynosi 5-6 m, maksymalna 9 m. Maksymalna średnica 4 – 5 m. Szerokość chodników dochodzi do 0,7, a ich wysokość waha się w granicach 0,6-1,2 m.

W chodnikach odnaleziono pozostawione filary i ślady stemplowania. Na powierzchni odkryto pozostałości pracowni, w której obrabiano wydobyty krzemień. Na ścianach chodników zachowały się nieliczne rysunki wykonane przy pomocy węgla drzewnego. Podziemia są udostępnione do zwiedzania dzięki trasie turystycznej o długości 465 m.

Po okresie eksploatacji neolitycznej tereny krzemionek przez długi czas zarastał las. Dzięki temu ślady prahistorii nie zostały zniszczone. Dopiero w 1913 roku powstała wieś Krzemionki, nastąpił wyręb lasów, a następnie odkrycie wyrobisk górniczych.

Rezerwat przyrody

Na terenie kopalni i w jego otoczneniu utworzono rezerwat przyrody Krzemionki Opatowskie, będący częścią Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej.

Turystyka

Przez rezerwat przechodzi niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic.

Do rezerwatu można dojechać autobusem komunikacji miejskiej z Ostrowca Świętokrzyskiego – linią nr 10.