Granaty

Granaty (słow. Granáty, niem. Granatenspitze, węg. Gránát-csúcsok) – masyw w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich, pomiędzy Czarnym Stawem Gąsienicowym w Dolinie Gąsienicowej a Dolinką Buczynową, odgałęziającą się od Doliny Roztoki. Masyw ma trzy wierzchołki:

• Zadni Granat (2240 m n.p.m.),
• Pośredni Granat (2234 m),
• Skrajny Granat (2225 m).

Przez wszystkie kulminacje Granatów prowadzi trasa Orlej Perci. Masyw Granatów oddzielony jest od Koziego Wierchu odcinkiem grani nazywanym Czarnymi Ścianami, Przełączką nad Dolinką Buczynową i Kozim Murem. Pomiędzy Czarnymi Ścianami a Granatami znajduje się Zadnia Sieczkowa Przełączka (2194 m). Od wschodu masyw graniczy z Orlimi Turniczkami, od których oddziela go Granacka Przełęcz.

Szczyty Granatów rozdzielają Sieczkowe Przełączki – Pośrednia Sieczkowa Przełączka (2218 m) i Skrajna Sieczkowa Przełączka (2197 m). Ze Skrajnej Sieczkowej Przełączki (nazwa przełęczy pochodzi od nazwiska przewodnika tatrzańskiego Macieja Sieczki, zdobywcy Granatów) w kierunku Hali Gąsienicowej schodzi Żleb Drège'a, który niejeden raz stawał się pułapką dla turystów próbujących nim zejść na doliny, zwabionych łatwością terenu w jego górnej części. Nazwa żlebu pochodzi od nazwiska studenta z Warszawy, który 22 sierpnia 1911 roku podczas schodzenia żlebem spadł około 100 metrów i poniósł śmierć.

Skrajny Granat jest zwornikiem dla grani Żółtej Turni (odchodzącej od niego w kierunku północnym). Z uwagi na swoje położenie Skrajny Granat uważany jest za główny wierzchołek masywu. W kolejności od zwornika w północnej grani Skrajnego Granata wyróżniają się:

• Pańszczycka Przełączka Wyżnia (2171 m),
• Pańszczyckie Czuby: Zadnia Pańszczycka Czuba (2174 m) i Skrajna Pańszczycka Czuba (2155 m), rozdzielone Pańszczycką Przełączką Pośrednią (2145 m),
• Pańszczycka Przełęcz (2115 m),
• Wierch pod Fajki (2135 m), w którym odchodzi na wschód grzęda z Przełączką pod Fajki i Pańszczycką Turnią,
• Żółta Przełęcz (2028 m),
• Żółta Turnia (2087 m).

Ściany Skrajnego Granatu (z uwagi na jego zwornikowe położenie) opadają także w kierunku doliny Pańszczycy.

Na szczyty poprowadzone są szlaki z Hali Gąsienicowej – na Skrajny Granat przez zbocza Żółtej Turni oraz na Zadni Granat. Można tam również dotrzeć z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Krzyżne bądź Kozi Wierch.

Pierwszymi udokumentowanymi zdobywcami szczytów Granatów byli ksiądz Eugeniusz Janota i Bronisław Gustawicz wraz z przewodnikiem Maciejem Sieczką podczas wyprawy 19 września 1867 r. Na szczycie Skrajnego Granata znaleźli wówczas ślady wcześniejszego pobytu człowieka. Pierwsze zimowe wejścia:

• Zadni i Pośredni Granat – Henryk Bednarski i Stanisław Zdyb 29 marca 1908 r.,
• Skrajny Granat – Mariusz Zaruski, Wacław Majewski, Władysław Pawlica i Stanisław Zdyb 9 lutego 1910 r.

Ciekawa flora. Występują tutaj m.in. mietlica alpejska, wiechlina tatrzańska i skalnica odgiętolistna – bardzo rzadkie rośliny, w Polsce znajdujące się tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach.

Granaty (słow. Granáty, niem. Granatenspitze, węg. Gránát-csúcsok) – masyw w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich, pomiędzy Czarnym Stawem Gąsienicowym w Dolinie Gąsienicowej a Dolinką Buczynową, odgałęziającą się od Doliny Roztoki. Masyw ma trzy wierzchołki:

• Zadni Granat (2240 m n.p.m.),
• Pośredni Granat (2234 m),
• Skrajny Granat (2225 m).

Przez wszystkie kulminacje Granatów prowadzi trasa Orlej Perci. Masyw Granatów oddzielony jest od Koziego Wierchu odcinkiem grani nazywanym Czarnymi Ścianami, Przełączką nad Dolinką Buczynową i Kozim Murem. Pomiędzy Czarnymi Ścianami a Granatami znajduje się Zadnia Sieczkowa Przełączka (2194 m). Od wschodu masyw graniczy z Orlimi Turniczkami, od których oddziela go Granacka Przełęcz.

Szczyty Granatów rozdzielają Sieczkowe Przełączki – Pośrednia Sieczkowa Przełączka (2218 m) i Skrajna Sieczkowa Przełączka (2197 m). Ze Skrajnej Sieczkowej Przełączki (nazwa przełęczy pochodzi od nazwiska przewodnika tatrzańskiego Macieja Sieczki, zdobywcy Granatów) w kierunku Hali Gąsienicowej schodzi Żleb Drège'a, który niejeden raz stawał się pułapką dla turystów próbujących nim zejść na doliny, zwabionych łatwością terenu w jego górnej części. Nazwa żlebu pochodzi od nazwiska studenta z Warszawy, który 22 sierpnia 1911 roku podczas schodzenia żlebem spadł około 100 metrów i poniósł śmierć.

Skrajny Granat jest zwornikiem dla grani Żółtej Turni (odchodzącej od niego w kierunku północnym). Z uwagi na swoje położenie Skrajny Granat uważany jest za główny wierzchołek masywu. W kolejności od zwornika w północnej grani Skrajnego Granata wyróżniają się:

• Pańszczycka Przełączka Wyżnia (2171 m),
• Pańszczyckie Czuby: Zadnia Pańszczycka Czuba (2174 m) i Skrajna Pańszczycka Czuba (2155 m), rozdzielone Pańszczycką Przełączką Pośrednią (2145 m),
• Pańszczycka Przełęcz (2115 m),
• Wierch pod Fajki (2135 m), w którym odchodzi na wschód grzęda z Przełączką pod Fajki i Pańszczycką Turnią,
• Żółta Przełęcz (2028 m),
• Żółta Turnia (2087 m).

Ściany Skrajnego Granatu (z uwagi na jego zwornikowe położenie) opadają także w kierunku doliny Pańszczycy.

Na szczyty poprowadzone są szlaki z Hali Gąsienicowej – na Skrajny Granat przez zbocza Żółtej Turni oraz na Zadni Granat. Można tam również dotrzeć z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Krzyżne bądź Kozi Wierch.

Pierwszymi udokumentowanymi zdobywcami szczytów Granatów byli ksiądz Eugeniusz Janota i Bronisław Gustawicz wraz z przewodnikiem Maciejem Sieczką podczas wyprawy 19 września 1867 r. Na szczycie Skrajnego Granata znaleźli wówczas ślady wcześniejszego pobytu człowieka. Pierwsze zimowe wejścia:

• Zadni i Pośredni Granat – Henryk Bednarski i Stanisław Zdyb 29 marca 1908 r.,
• Skrajny Granat – Mariusz Zaruski, Wacław Majewski, Władysław Pawlica i Stanisław Zdyb 9 lutego 1910 r.

Ciekawa flora. Występują tutaj m.in. mietlica alpejska, wiechlina tatrzańska i skalnica odgiętolistna – bardzo rzadkie rośliny, w Polsce znajdujące się tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach.

Szlaki turystyczne

– czerwony (Orla Perć) przebiegający granią główną z Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie na Krzyżne.

• Czas przejścia z Zawratu na Krzyżne: 6:40 h
• Czas przejścia z Krzyżnego na Kozi Wierch (część Zawrat – Kozi Wierch jest jednokierunkowa!): 3:35 h

– zielony szlak na Zadni Granat. Trasa prowadzi najpierw niebieskim szlakiem (Czarny Staw – Zawrat) nad Zmarzły Staw, potem Dolinką Kozią krótko żółtym (na Kozią Przełęcz) i zielonym na Zadni Granat.

• Czas przejścia znad Czarnego Stawu do początku szlaku zielonego: 45 min, ↓ 45 min
• Czas przejścia szlakiem zielonym: 1:15 h, ↓ 1:05 h

– żółty szlak znad Czarnego Stawu Gąsienicowego na Skrajny Granat. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:20 h