Cerkiew pod wezwaniem św. Dymitra w Sakach – prawosławna cerkiew parafialna. Należy do dekanatu Kleszczele diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Służy również miejscowemu monasterowi św. Dymitra.
Powstanie świątyni datuje się na koniec XVIII wieku. Miejsce, w którym stoi cerkiew – wzniesienie pokryte lasem sosnowym – przypomina św. Górę Grabarkę. U podnóża znajduje się źródło – studnia. Czynny cmentarz wokół świątyni pełen jest starych krzyży i nowych nagrobków.
Drewniana, konstrukcji zrębowej, szalowana, na planie wydłużonego prostokąta z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium. Dwie zakrystie od wschodu i kruchta z gankiem od zachodu. Posiada dwa wejścia: główne od zachodu przez kruchtę i boczne przez aneks od północy. Podwalina najstarszej części świątyni ułożona jest na kamieniach.
Stojąca oddzielnie dzwonnica konstrukcji słupowej na planie kwadratu, wybudowana w XIX w.
We wnętrzu cerkwi znajduje się ikonostas, a za nim w trójbocznym zamknięciu ołtarz z ikoną św. Dymitra. Ikony w ikonostasie rozmieszczone są według kanonu: czterech Ewangelistów (Carskie wrota), Ostatnia Wieczerza (w zwieńczeniu), Archidiakon Męczennik Stefan i Archidiakon Michał (Wrota Diakońskie), św.św. Piotr i Paweł nad nimi. W nawie na ścianach bocznych nowsze ikony św. Jana Chrzciciela i św. Proroka Eliasza.
Cerkiew, dzwonnicę i cmentarz wpisano do rejestru zabytków 7 grudnia 1994 pod nr A-97.
|