Muzeum Etnograficzne

Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu – muzeum etnograficzne w Toruniu, wojewódzka instytucja kultury, założone w 1959 jako Muzeum Etnograficzne w Toruniu, od 1999 nosi imię Marii Znamierowskiej-Prüfferowej, wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów (nr 82) w 2005; dokumentuje historię kultury ludowej na Kujawach, Pałukach, Kaszubach i ziemi chełmińskiej

Siedzibą muzeum, od jego powstania, jest dawny Arsenał artyleryjski z 1824 r. (jeden z elementów twierdzy toruńskiej). W chwili obecnej mieści się tam wystawa stała „Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950)”, którą udostępniono dla zwiedzających na początku 2010 r. Prezentuje ona życie codzienne mieszkańców kilku regionów etnograficznych m. in.: Kujaw, Pałuk, Kaszub, ziemi chełmińskiej. Jest to jedna z najnowocześniejszych ekspozycji w polskim muzealnictwie etnograficznym. Na wystawie poza obiektami zabytkowymi znajdują się różnorodne urządzenia multimedialne prezentujące archiwalne filmy, dźwięki i prezentacje. W Arsenale organizowane są również ekspozycje czasowe.

W 2012 r. kolekcja muzeum liczy ponad 60 tys. obiektów z całej Polski. Muzeum gromadzi zbiory i materiały dokumentacyjne z zakresu etnografii i etnologii oraz dziedzin pokrewnych, dotyczące:

• kultur tradycyjnych i ludowych polskich regionów etnograficznych,
• kultur mniejszości etnicznych i religijnych współegzystujących z kulturą polską w historycznych i obecnych granicach kraju,
• kultur polskich mniejszości za granicą,
• kultur popularnych i typu ludowego w Polsce.

Muzeum Etnograficzne w Toruniu, jest organizatorem nie tylko wystaw, ale także wydarzeń propagujących szeroko rozumianą kulturę ludową oraz etnologię/antropologię kulturową.

Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu – muzeum etnograficzne w Toruniu, wojewódzka instytucja kultury, założone w 1959 jako Muzeum Etnograficzne w Toruniu, od 1999 nosi imię Marii Znamierowskiej-Prüfferowej, wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów (nr 82) w 2005; dokumentuje historię kultury ludowej na Kujawach, Pałukach, Kaszubach i ziemi chełmińskiej

Siedzibą muzeum, od jego powstania, jest dawny Arsenał artyleryjski z 1824 r. (jeden z elementów twierdzy toruńskiej). W chwili obecnej mieści się tam wystawa stała „Tajemnice codzienności. Kultura ludowa i jej pogranicza od Kujaw do Bałtyku (1850-1950)”, którą udostępniono dla zwiedzających na początku 2010 r. Prezentuje ona życie codzienne mieszkańców kilku regionów etnograficznych m. in.: Kujaw, Pałuk, Kaszub, ziemi chełmińskiej. Jest to jedna z najnowocześniejszych ekspozycji w polskim muzealnictwie etnograficznym. Na wystawie poza obiektami zabytkowymi znajdują się różnorodne urządzenia multimedialne prezentujące archiwalne filmy, dźwięki i prezentacje. W Arsenale organizowane są również ekspozycje czasowe.

W 2012 r. kolekcja muzeum liczy ponad 60 tys. obiektów z całej Polski. Muzeum gromadzi zbiory i materiały dokumentacyjne z zakresu etnografii i etnologii oraz dziedzin pokrewnych, dotyczące:

• kultur tradycyjnych i ludowych polskich regionów etnograficznych,
• kultur mniejszości etnicznych i religijnych współegzystujących z kulturą polską w historycznych i obecnych granicach kraju,
• kultur polskich mniejszości za granicą,
• kultur popularnych i typu ludowego w Polsce.

Muzeum Etnograficzne w Toruniu, jest organizatorem nie tylko wystaw, ale także wydarzeń propagujących szeroko rozumianą kulturę ludową oraz etnologię/antropologię kulturową.

Historia

Muzeum rozpoczęło działalność 1 stycznia 1959. Wykształciło się z Działu Etnografii ówczesnego Muzeum Miejskiego (dziś Muzeum Okręgowe w Toruniu), który istniał od 1946. Twórczynią muzeum i jego wieloletnim dyrektorem była profesor UMK Maria Znamierowska-Prüfferowa. W ciągu 50 lat istnienia w muzeum pracowało wiele wybitnych osobowości polskiej etnologii: Roderyk Lange, Jan Rompski, Kalina Skłodowska-Antonowicz, Aleksander Błachowski, Jan Święch, Marian Pieciukiewicz.

30 kwietnia 2004 w Muzeum wybuchł pożar. Spłonęły trzy dwustuletnie drewniane chaty kryte strzechą .

Zbiory

Kolekcje obejmują wszystkie dziedziny życia i pogrupowane są w następujące działy: Gospodarki Podstawowej i Rzemiosł, Architektury i Parków Etnograficznych, Rybołówstwa i Zajęć Wodnych, Historii i Socjologii Wsi, Sztuki i Estetyki Ludowej, Folkloru. Dział Rybołówstwa i Zajęć Wodnych jest wydzielony ze względu na historię Muzeum, gdyż kolekcję tę osobiście tworzyła prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa (oczywiście później rozwijaną przez jej następców). Zob: http://etnomuzeum.pl/zbiory/

Działalność wydawnicza

Muzeum prowadzi także działalność wydawniczą. Poza wydawnictwami towarzyszącymi wystawom, publikuje teksty naukowe prezentujące wyniki badań nad kulturą typu ludowego i współczesnymi problemami kulturowymi. Od 2008 r. wydaje serię Etnografia ocalona, w której przywołuje zapomnianych badaczy, którzy tworzyli historię polskiej etnografii i etnologii. Pierwszą książką z tej serii jest Rybołówstwo Borowiaków Tucholskich, autorstwa Władysława Jagiełły, etnologa z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, napisana w 1939 roku.

Parki Etnograficzne

Przy muzeum znajduje jest Park Etnograficzny (skansen) o pow. 1,7 ha, prezentujący budownictwo wiejskie z: Kujaw, ziemi chełmińskiej, ziemi dobrzyńskiej, Borów Tucholskich, Kociewia, Kaszub. Zlokalizowane w nim obiekty to: chałupy, młyn wodny, wiatrak, budynki gospodarcze, mała architektura, a także lapidarium. Toruński skansen to jedyna tego typu ekspozycja w ścisłym centrum miasta.

Muzeum posiada oddział - Zagrodę Rybacko-Rolniczą w Kaszczorku (obecnie dzielnica Torunia), o powierzchni 8 ha, gdzie znajdują się drewniana chata i stodoła, kamienna obora oraz obiekty rybackie - wiata rybacka, szopa na sprzęt rybacki i budy – sezonowe mieszkania rybaków. Ekspozycję uzupełnia sprzęt pływający: tratwy flisacze, barki koszarki oraz prom. Zob. http://etnomuzeum.pl/parki-etnograficzne/

W planach jest powstanie kolejnego oddziału – Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce, który ma prezentować kulturę olędrów i menonitów zamieszkujących Dolinę Dolnej Wisły.

Współpraca

Muzeum współpracuje na stałe z kilkoma organizacjami pozarządowymi: Towarzystwem Przyjaciół Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Polskim Towarzystwem Ludoznawczym, Fundacją Emic, Polską Akcją Humanitarną

Ważniejsze wydarzenia odbywające się w Muzeum

• Noc Muzeów
• Cykl imprez Muzyka Ludów Europy
• Festiwal Antropologii Wizualnej ASPEKTY