Mury miejskie

0

Mury obronne w Stargardzie Szczecińskim – zespół fortyfikacji otaczających najstarsze części Stargardu Szczecińskiego. Ich budowę rozpoczęto po otrzymaniu praw miejskich, zachowana do dziś długość obwarowań wynosi ponad kilometr. Należą do najpotężniejszych i najciekawszych zespołów obwarowań w Polsce.

Czytaj dalej

Mury obronne w Stargardzie Szczecińskim – zespół fortyfikacji otaczających najstarsze części Stargardu Szczecińskiego. Ich budowę rozpoczęto po otrzymaniu praw miejskich, zachowana do dziś długość obwarowań wynosi ponad kilometr. Należą do najpotężniejszych i najciekawszych zespołów obwarowań w Polsce.

Historia

Z badań archeologicznych wynika, że gród w Stargardzie istniał z pewnością już w X wieku w rejonie dzisiejszej baszty Białogłówki. Zarówno gród jak i podgrodzie, były otoczone wałami ziemno drewnianymi. Od strony północno-wschodniej oprócz wałów dostępu do grodu dodatkowo broniła rzeka Ina.

W drugiej połowie XIII wieku na mocy lokacji zarówno magdeburskiej (1243) jak i lubeckiej (1292) obwałowania ziemno-drewniane zastąpiono kamienno ceglanymi. Mury otaczały teren obecnego Starego Miasta. Ten etap budowy murów zakończono w 1298 roku. Najlepiej zachowanymi fragmentami murów z tego okresu znajdują się w okolicy bramy Pyrzyckiej. Zbudowane są one z kamieni polnych układanych warstwami i zwieńczonych cegłą. Ich wysokość sięga do 6 m.

Od początku XV wieku do połowy XVI ze względu na zagrożenie ze strony Brandenburgii oraz wprowadzenia broni palnej stare mury wymagały modernizacji. Mury podwyższono nadbudowaniem z cegły, a niektóre odcinki całkowicie przebudowano. Łączna długość wynosiła 2260 m.

W ciągu obwarowań wzniesiono 45 czatowni (trzypoziomowe dobudówki, wystające za ciąg murów), których parter stanowił arsenał, I piętro miejsce dla załogi, II piętro przeznaczone było do obserwacji i obstrzału.

W tym samym czasie prowadzono dalszą rozbudowę bram. Dobudowano do nich przedbramia (w których skąd wchodziły: gardziel, grama środkowa i barbakan). Na zewnątrz muru dostęp do miasta uniemożliwiały głębokie fosy, wały palisadowe oraz Ina. W XVI wieku Stargard należał do najlepiej obwarowanych grodów w Księstwie Zachodniopomorskim.

W XIX wieku mury straciły charakter obronny to też rozebrano ponad 50% obwałowań (pozostawiono kilka odcinków o łącznej długości 1040 m). Wały obniżono, zasypano fosy i utworzono na nich parki.

Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 17 września 2010 mury wraz z kościołem pw. NMP zostały uznane za pomnik historii.

Baszty

W konturze murów wzniesiono 9 baszt, służących do obrony i obserwacji przedpola, wysokość ich osiągała ponad 30 m.:

  • Morze Czerwone
  • Tkaczy
  • Jeńców
  • Białogłówka
  • Rzeźnicka
  • Przy Arsenale
  • Kowalska

Bramy

Oprócz baszt wjazdu do miasta strzegły bramy:

  • Brama Świętojańska
  • Brama Pyrzycka
  • Brama Wałowa
  • Brama Młyńska która odgrywała rolę przejścia wodnego.

Furty

Dla swobodniejszego wychodzenia poza mury służyły furty:

  • Zielona
  • Rzeźnicka
  • Augustiańska
  • przy Arsenale

Prace renowacyjne

Najlepiej zachowanym fragmentem murów jest odcinek przy Bramie Pyrzyckiej. Od 2008 roku trwa renowacja Bramy Młyńskiej.

W 2009 roku pojawiła się głęboka szpara w murze nad Iną. Z tego powodu odcinek muru przy arsenale czeka na renowację.


Mury miejskie - to miejsce nie ma jeszcze przewodnika, a jego lokalizacja jest niepotwierdzona. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik i/lub wskazać lokalizację tego miejsca.