Jezioro Domowe Duże

Jezioro Długie (niem. Großer Haus-See) - jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. szczycieńskim, w całości położone w granicach administracyjnych miasta Szczytna. Jezioro leży na granicy Równiny Mazurskiej i Pojezierza Mrągowskiego.

Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Jezioro Długie. W różnych publikacjach i na mapach topograficznych jezioro to występuje pod nazwą Domowe Duże. Dawniej funkcjonowały także nazwy: Domowe k. Szczytna, Dom Duży, Szczycieńskie.

Jezioro Długie (niem. Großer Haus-See) - jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. szczycieńskim, w całości położone w granicach administracyjnych miasta Szczytna. Jezioro leży na granicy Równiny Mazurskiej i Pojezierza Mrągowskiego.

Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Jezioro Długie. W różnych publikacjach i na mapach topograficznych jezioro to występuje pod nazwą Domowe Duże. Dawniej funkcjonowały także nazwy: Domowe k. Szczytna, Dom Duży, Szczycieńskie.

Dane

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 51,0 ha do 62,1 ha. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 140 m n.p.m. Średnia głębokość jeziora wynosi 2,8 m, natomiast głębokość maksymalna 5,4 m. Długość linii brzegowej wynosi 5300 m.

Hydrologia

• Zlewnia bezpośrednia: 22,18 ha
• Zlewnia całkowita: 1310 ha
• Na zachodnim krańcu bagniste pozostałości dawnego połączenia z jeziorem Szczycionek.
• Na wschodnim krańcu 50-metrowy kanał (rów) łączy z Jeziorem Domowym Małym.

Inne dane

• jezioro silnie zeutrofizowane
• ze wschodu zabudowania miejskie i roślinność parkowa, z zachodu pola uprawne
• na jeziorze są trzy nieduże podmokłe wyspy porośnięte trzciną
• w północno-wschodniej części duży półwysep zarośnięty roślinnością
• występuje ptactwo wodne, głównie łabędzie, kaczki, perkozy i rybitwy

Rekreacja

• Na wschodnim krańcu jest piaszczysta plaża miejska, boisko do piłki plażowej, duże oświetlone molo z ławkami i stolikami.
• Jezioro na ogół uzyskuje warunkowe pozwolenie na kąpiele, wycofywane w momencie zakwitu glonów
• Na wschodnim krańcu jest przystań wodna, ośrodek sportowy, w sezonie można wypożyczać sprzęt wodny (rowery, kajaki, żaglówki).
• Wschodnia część otoczona jest parkiem i zabudową miejską, są chodniki i ścieżki rowerowe. Część zachodnia otoczona jest polami uprawnymi.

Wędkarstwo

• typ jeziora: linowo-szczupakowy
• najczęściej występujący gatunek – okoń, sandacz
• całkowity zakaz łowienia w trzcinowiskach (lęgi ptaków)
• okresowo zarybiane, np. sumem
• populacje rosnące: płoć, leszcz, karp, sum, sandacz, okoń
• populacje malejące: wzdręga, lin, karaś, amur, szczupak
• ilość wędkarzy - średnia

Degradacja

W oparciu o badania przeprowadzone w 2004 roku wody jeziora zaliczono do wód pozaklasowych.

Za czasów niemieckich jeziora były bardzo czyste i zadbane, przy Jeziorze Dużym było kąpielisko, kąpano się także w jeziorze Małym.

Jezioro wykazuje cechy zbiorników silnie zeutrofizowanych, z zakwitami glonów, odczynem przekraczającym pH 9 i zawartością chlorofilu ponad 50 mg/m³ w warstwach powierzchniowych oraz wysokim stężeniem związków organicznych i biogennych.

Jest bardzo podatne na degradację (III kategoria) i ma dość niekorzystne położenie - część zlewni jest zurbanizowana. Woda deszczowa z części miasta spłukiwana jest do jezior. Większość wody wpada Jeziora Małego, jednak kilka kolektorów burzowych ma ujścia w Domowym Dużym.

W latach PRL nie dbano o jeziora. Największy wpływ na degradację jezior miały:

• Lenpol
• Spółdzielnia Mleczarska
• Wody burzowe

Rewitalizacja

Od lat mówi się o rewitalizacji jezior. Pierwsze plany związane były z wykopaniem rowu, który połączyłby jezioro z jeziorami Szczycionek i Sasek Wielki. Kilkadziesiąt lat temu istniało połączenie ze Szczycionkiem , jednak pozostały tylko jego pozostałości.

W kolejnych latach pomysł rowu powracał, ale pojawiały się także inne:

• mechaniczne czyszczenie dna jeziora
• chemiczne czyszczenia dna
• napowietrzanie wody
• wymuszanie ruchu wody

Od 2010 roku prowadzona jest jego rekultywacja pod nadzorem naukowców Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Dzięki zabiegom związanym ze strącaniem związków fosforu udało się zahamować proces eutrofizacji. Osiągnięta już większa przezroczystość i parametry fizykochemiczne wody pozwoliły na otwarcie w 2011 roku kąpieliska, które spełnia wszystkie warunki jakie na organizatora taki obiektów narzuca polskie i unijne prawo.