

Fontanna Potop – fontanna-rzeźba istniejąca w latach 1904-1943 w Bydgoszczy. Przez cały okres istnienia, a więc 39 lat, dzieło to było jedną z atrakcji turystycznych Bydgoszczy. Od 2006 r. trwa proces rekonstrukcji rzeźby prowadzony przez Społeczny Komitet Odbudowy Bydgoskiej Fontanny Potop. OpisPomnik przedstawiał kulminacyjny moment biblijnego potopu - scenę, gdy giną zwierzęta i ludzie, którzy nie znaleźli schronienia na barce. Grupa posągowa fontanny składała się z trzech niezależnie stojących części. W centrum fontanny znajdował się mężczyzna, podtrzymujący lewym ramieniem omdlewającą kobietę. Drugą ręką usiłował wciągnąć na skałkę innego mężczyznę. U stóp skały leżała młoda matka, zmarła z wyczerpania, która zdołała jednak uratować swoje dziecko, bezradnie rozglądające się po wodnej pustyni. Obok wdrapywał się lew, nie czyniąc jednak szkody ludziom. Była to główna figura, dominująca nad pozostałymi, usytuowana w centrum niecki fontanny. Drugą figurę tworzyła samotna niedźwiedzica, z głową skierowaną na wschód i prawą łapą uniesioną, opartą o skałę. W zaciśniętej paszczy trzymała bezładne, martwe ciało małego niedźwiadka. Trzecia część rzeźby nawiązywała do mitologii greckiej. Przedstawiała scenę walki człowieka z oplatającym go wężem morskim, na wzór grupy Laokoona. Oddany został wysiłek mięśni i napięcie podczas tych zmagań. Kompozycja rzeźbiarska miała 6 metrów wysokości i wykonana została z brązu, masa całości wynosiła 9 ton. Ściany basenu zbudowano z czerwonego piaskowca, stopnie z szarego granitu śląskiego, a otaczający chodnik ułożono w mozaikę. Historia fontannyFontanna była efektem konkursu ogłoszonego w 1897 roku przez Krajową Komisję dla Popierania Sztuki Plastycznej w Poznaniu (niem. Landes Kunst Komission für Fordemung der Bildende Künste) na wodotrysk - rzeźbę w Bydgoszczy. Konkurs, na który wpłynęło 46 prac, wygrał berliński artysta - rzeźbiarz Ferdinand Lepcke (1866-1909). Prace nad wykonaniem i ustawieniem pomnika trwały 6 lat. Postawiono go w ogrodzie regencyjnym (dziś park im. Kazimierza Wielkiego). Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 23 lipca 1904 r. o godz. 11.00, lecz wodę do wodotrysku doprowadzono dopiero w 1908 r. W uroczystości która zgromadziła przedstawicieli władz z Berlina i Poznania oraz licznie przybyłych mieszkańców wziął udział także autor Ferdinand Lepcke. W 1908 r. wykonał on również statuę "Łuczniczki", która stanęła na Placu Teatralnym w 1910 roku i dziś jest najpopularniejszym symbolem grodu nad Brdą i Wisłą. Koszt całego przedsięwzięcia według różnych źródeł wahał się między 110, a 200 tys. marek. Fontanna „Potop” czytelna w swoim biblijnym przesłaniu emanowała dramatyzmem wydarzeń i budziła podziw. Ulokowana wśród zieleni w parku była obiektem częstych odwiedzin w trakcie tradycyjnych spacerów i szybko stała się stałym elementem pejzażu miasta. Bydgoszczanie szczycili się jej posiadaniem. Rzeźba przetrwała do 7 stycznia 1943 r., kiedy to decyzją okupacyjnych władz miasta rozpoczęto jej rozbiórkę, w celu pozyskania metalu na cele wojenne. Po II wojnie światowej zachował się jedynie basen, zaś rzeźba została zastąpiona czterema kamiennymi rybami tryskającymi wodą, autorstwa Józefa Makowskiego. Bydgoska fontanna "Potop" miała dwie kopie: pierwsza w rodzinnym mieście rzeźbiarza w Coburgu w Bawarii, jednak bez dwóch bocznych rzeźb, a druga w Eisleben, w Górnej Saksonii. Rzeźby z Bydgoszczy w styczniu 1943 roku i z Eisleben w grudniu 1942 roku zostały przetopione na cele wojenne. Pozostała jedynie niepełna rzeźba w Coburgu, w oparciu o którą Stowarzyszenie Odbudowy Bydgoskiej Fontanny "Potop" rekonstruuje to dzieło artystyczne. Proces rekonstrukcji zainicjowano w 2004 r. Środki finansowe zebrano ze składek społecznych, miasta Bydgoszczy, władz samorządowych województwa kujawsko-pomorskiego oraz funduszy unijnych. W kwietniu 2009 r. ustawiono przed Galerią Drukarnia pierwszy odtworzony fragment pomnika: niedźwiedzicę. W kwietniu 2010 r. przeniesiono ją do misy fontanny w parku im. Kazimierza Wielkiego, przy której na koszt miasta zrekonstruowano dawną, kolorową mozaikę w formie kręgów i fal. 30 czerwca 2010 r. do fontanny trafił drugi fragment rzeźby - człowiek walczący z wężem. Autorem rekonstrukcji tej części fontanny jest Michał Pronobis z Radoszyc koło Kielc, a jej odlew warty ponad 100 tys. złotych został wykonany przez Jacka Guzerę w Kielcach. 3 października 2012 wróciła na swoje miejsce centralna figura mężczyzny ratującego kobietę. Brązowa figura o wysokości 3 m i masie 1200 kg również została zrealizowana przez zespół Pronobis - Guzera. Ostatni element fontanny zostanie wykonany do końca 2013 roku i zamontowany w Bydgoszczy w r. 2014. |