Więzienie we Wronkach

Zakład Karny we Wronkach – zakład typu zamkniętego, przeznaczony dla recydywistów penitencjarnych, z oddziałami:

• dla skazanych odbywających karę w zakładzie karnym typu półotwartego
• terapeutyczny, dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzeniem umysłowym
• terapeutyczny, dla skazanych uzależnionych od alkoholu albo innych środków odurzających lub substancji psychotropowych

Przy zakładzie działa szkoła, gdzie odbywa się nauka w zakresie szkoły zasadniczej zawodowej i średniej technicznej.

Skazani są zatrudnieni w:

• przedsiębiorstwie przywięziennym PPM Pomet (odpłatne)
• przy pracach administracyjno-gospodarczych na terenie zakładu (odpłatne)
• na rzecz lokalnego samorządu (nieodpłatne)

Zakład Karny we Wronkach – zakład typu zamkniętego, przeznaczony dla recydywistów penitencjarnych, z oddziałami:

• dla skazanych odbywających karę w zakładzie karnym typu półotwartego
• terapeutyczny, dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzeniem umysłowym
• terapeutyczny, dla skazanych uzależnionych od alkoholu albo innych środków odurzających lub substancji psychotropowych

Przy zakładzie działa szkoła, gdzie odbywa się nauka w zakresie szkoły zasadniczej zawodowej i średniej technicznej.

Skazani są zatrudnieni w:

• przedsiębiorstwie przywięziennym PPM Pomet (odpłatne)
• przy pracach administracyjno-gospodarczych na terenie zakładu (odpłatne)
• na rzecz lokalnego samorządu (nieodpłatne)

Historia

Więzienie zbudowano pod koniec XIX wieku. Najpierw przeznaczone było na dom karny dla skazanych na dłuższe pozbawienie wolności oraz osadzonych pozostających do dyspozycji Sądu Prowincji Poznańskiej.

Więzienie było zbudowane w systemie celkowym.

Składało się z trzech pawilonów, które miały po cztery kondygnacje oraz z kompleksu budynków dla strażników więziennych. Budynki były rozmieszczone w kształcie krzyża.

Zakład był wielokrotnie rozbudowywany. Dobudowano:

• szpital
• 2 budynki gospodarcze
• dom dla dyrektora więzienia i księdza

Wybuch powstania wielkopolskiego (27 grudnia 1918) spowodował otwarcie więzienia i wypuszczenie skazanych na wolność. W 1919 roku Więzienie Wronieckie funkcjonowało jako koszary. Po zakończeniu walk odzyskało swoją dawną funkcję. W tym samym roku skierowano do więzienia pierwsze kobiety skazane w procesach politycznych oraz działaczy organizacji robotniczych i komunistycznych.

W 1921 roku więzienie włączono w system więziennictwa polskiego.

Następnie Centralne Więzienie we Wronkach zmieniło nazwę na „więzienie ciężkie”. Najczęściej izolowano tam więźniów politycznych (w latach trzydziestych ok. 500).

W czasie II wojny światowej więzienie zostało włączone w system więzień sądowych III Rzeszy w ramach Kraju Warty. Wówczas przebywali w zakładzie więźniowie skazani na karę od 6 miesięcy do 2 lat pozbawienia wolności (zarówno kobiety jak i mężczyźni).

Po wojnie nadal funkcjonował tu zakład karny. Centralne Więzienie we Wronkach zamieniło się na więzienie polityczne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (do 26 marca 1956).

Więźniami zakładu we Wronkach byli m.in.:

• Stefan Mossor
• Róża Luksemburg
• Stanisław Skalski
• Kazimierz Augustowski
• Wiesław Chrzanowski
• Witold Szaniawski
• Stanisław Tatar
• Jacek Kuroń
• Stepan Bandera
• Karol Maria Splett
• Zenon Kossak
• Eugeniusz Roland