Ulica 11 Listopada

Ulica 11 Listopada w Warszawie - główna ulica warszawskiej Nowej Pragi, biegnąca od ul. Targowej do Ronda Żaba.

Ulica 11 Listopada w Warszawie - główna ulica warszawskiej Nowej Pragi, biegnąca od ul. Targowej do Ronda Żaba.

Historia

Ulica 11 Listopada zwana początkowo Esplanadową powstała w roku 1875 po wykupieniu okolicznych parcel przez Zarząd Wojskowy Okręgu Warszawskiego jako droga rozdzielająca tereny wojskowe i grunty miasteczka Nowa Praga, które w tym czasie powiększyło się o tereny pomiędzy ulicami Czynszową i ul. Szwedzką.

Ulicę przyłączono wraz z całą okolicą do Warszawy w roku 1899; jednocześnie u zbiegu z ul. Szwedzką wybudowano Rogatki Bródnowskie; tereny położone za linią Kolei Nadwiślańskiej przyłączono do miasta w późniejszym okresie. Po roku 1875 na terenach wykupionych przez Zarząd Wojskowy Okręgu Warszawskiego powstała bocznica kolejowa oraz ogromne koszary 2 Orenburskiego Pułku Kozaków.

Po wschodniej stronie ulicy, wciąż należącej do Nowej Pragi po roku 1880 pojawiła się pierwsza zabudowa; pierwotnie drewniana, w późniejszym okresie murowana. Okres ożywienia budowlanego w tej okolicy przypadł na lata 1905-14; wzniesiono wtedy sporo dość utylitarnych kamienic czynszowych.

W roku 1908 przy okazji rozbudowy linii kolei obwodowej i budowy tzw. Drugiego Mostu Kolejowego (zwanego też Czwartym Mostem) nad ulicą 11 Listopada wybudowano kamienny wiadukt. Jednocześnie równolegle z jego wzniesieniem uporządkowano tereny dawnego cmentarza cholerycznego zwanego "nowym", mieszczącego się już pomiędzy nasypami Kolei Nadwiślańskiej i Kolei obwodowej. Kierujący całością prac rosyjski inżynier Aleksiej Lubicki zaprojektował otoczony ceglanym murem pomnik z inskrypcją upamiętniającą ofiary epidemii cholery.

W roku 1915 w pobliżu wiaduktu u zbiegu z ul. Szwedzką wybudowano ceglane zabudowania miejskiego składu kostki brukowej; od roku 1918 i odzyskania niepodległości dawne kozackie koszary przejęło Wojsko Polskie. Zespół zabudowań wojskowych rozbudowano, zaś w koszarach przy 11 Listopada siedzibę znalazł 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej.

W roku 1928 ulicą pojechał pierwszy tramwaj linii 21, jej trasa wiodła z Pelcowizny i Nowego Bródna ulicami Wysockiego, Odrowąża, 11 Listopada, Konopacką, Wileńską i dalej przez Most Kierbedzia na Cmentarz Wolski.

Lata 1930-39 przyniosły budowę kilku kolejnych kamienic przy ulicy; mimo że w latach okupacji nie odniosła ona większego uszczerbku cała zabudowa została znacznie zdewastowana w okresie powojennym.

Koszary(obiekt zabytkowy)

Po Powstaniu Styczniowym (lata 60. XIX wieku), władze carskie przejęły część terenów Nowej Pragi na potrzeby armii carskiej. Wzdłuż ulic noszących wówczas nazwy Esplanadowej i Śliwickiej, usytuowano koszary i magazyny wojskowe. Na przełomie XIX/XX wieku, do I wojny światowej, stacjonował w nich Drugi Orenburski Pułk Kozaków.

Po odzyskaniu niepodległości koszary poddano gruntownej modernizacji, a stare baraki wyburzono. W pierwszym okresie(latach) odrodzonej Polski pracował w nich Józef Piłsudski(na bocznej ścianie jednego z budynków tablica z wizerunkiem Marszałka). W tym okresie stacjonował w nich 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej.

Do lat 90 XX wieku znajdowało się w nich Dowództwo 9. DA OPK oraz 83. dd OPK. (83. dywizjon dowodzenia Obrony Powietrznej m. Warszawa - Jednostka Wojskowa 1560)

W 1993 r. budynki koszar wpisano do rejestru zabytków(pod nr 1554). Obecnie siedziba do czasu sprzedania, kilku organizacji byłych wojskowych.