Szara Kamienica

0

Szara Kamienica – jedna z największych kamienic przy Rynku Głównym w Krakowie (Rynek Główny nr 6).

Kamienica ta powstała w XIV w. z połączenia dwóch odrębnych budynków mieszkalnych. Od drugiej połowy XVI w. była w posiadaniu kolejno rodzin: Zborowskich, Zebrzydowskich, a następnie w XVIII w. w rękach rodziny Żeleńskich. W lutym 1574 Piotr i Samuel Zborowscy podejmowali tutaj po uroczystościach koronacyjnych króla Henryka Walezego. W latach 1747-1772 mieszkał tutaj Marcin Oracewicz, a w 1787 Żeleńscy wydali obiad na cześć króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Na fasadzie kamienicy znajdują się dwie pamiątkowe tablice. Jedna informuje o mieszczącym się tutaj sztabie Tadeusza Kościuszki w czasie powstania w 1794, a druga o kwaterze Rządu Narodowego w czasie powstania krakowskiego w 1846.

W 1853 właścicielem kamienicy został Stanisław Feintuch, który zmienił nazwisko na Szarski (od nazwy kamienicy) i otworzył w gotyckiej sali na parterze kamienicy od strony Rynku Głównego sklep oraz hurtownię w podwórzu. Początkowo firma miała bardzo szeroki asortyment, sprzedawano wszystko: kawę, cegły, chleb, lakiery, z czasem firma przekształciła się w znany sklep kolonialny "Szarski i Syn". Zmierzch firmy "Szarski i syn" rozpoczął się podczas II wojny światowej, gdy Niemcy usunęli ją z frontowych pomieszczeń kamienicy. Na trzy lata przed jubileuszem 100-lecia, w 1950, powojenni właściciele Jan Szarski i Stanisław Szarski zdecydowali o zamknięciu firmy z powodu narzuconych, gigantycznych, nieuzasadnionych podatków, tzw. "domiarów". Przed II Wojną Światową w kamienicy znajdował się lokal Stronnictwa Narodowego i Młodzieży Wszechpolskiej.

Na zlecenie Henryka Szarskiego w latach 1907-1913 kamienicę odnowiono i przebudowano. Wnętrze sklepu i polichromię pokrywającą sklepienie zaprojektował i wykonał Józef Mehoffer. W 2009 polichromia została poddana zabiegom konserwatorskim. Kamienica zachowała kolumnowy portal z XVII w., gotyckie krzyżowo-żebrowe polichromowane sklepienie na parterze, a na piętrach stropy drewniane kasetonowe oraz podciągi drewniane ozdobione polichromiami.

Kamienica została wpisana do Rejestru Zabytków Krakowa w 1936.

Obecnie Szara Kamienica jest własnością Fundacji "Grey House Szara Kamienica", która powstała na początku lat 90. XX w. z myślą o restauracji tego zabytkowego kompleksu. Fundacja przeprowadziła generalny remont budynku. Budynek mieści obecnie powierzchnie biurowe (np. British Council) i mieszkalne, na parterze zaś od strony Rynku znajduje się restauracja "Szara", a od strony ul. Siennej – butiki.

Szara Kamienica - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.