Śluza Miejska

Śluza Miejska – śluza na rzece Brdzie w Bydgoszczy.

Stanowi jedną z budowli hydrotechnicznych Hydrowęzła Bydgoszcz zarządzanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Jest to również śluza nr 2 międzynarodowej drogi wodnej E70 Wisła-Odra.

Śluza Miejska – śluza na rzece Brdzie w Bydgoszczy.

Stanowi jedną z budowli hydrotechnicznych Hydrowęzła Bydgoszcz zarządzanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Jest to również śluza nr 2 międzynarodowej drogi wodnej E70 Wisła-Odra.

Lokalizacja

Śluza Miejska znajduje się w centrum miasta przy ul. Karola Marcinkowskiego nieopodal mostów Solidarności.

Historia

Pierwotna śluza drewniana została zbudowana w tym miejscu wraz z oddaniem do użytku Kanału Bydgoskiego w 1774. Później była wielokrotnie przebudowywana z powodu trudnych warunków geotechnicznych oraz ograniczonej trwałości materiału z jakiej była zbudowana.

W 1788 śluza zawaliła się, wobec czego w następnych latach przeprowadzano doraźne prace naprawcze, w celu umożliwienia transportu wodnego. W 1790 rozpoczęto budowę z cegły i kamienia, jednak ostatecznie wobec trudności wykonawczych w dwa lata później oddano do użytku ponownie śluzę zbudowaną z drewna. Ta konstrukcja zawaliła się w 1803. Śluzę odbudowano ponownie dwa lata później znowu z użyciem nietrwałego drewna.

W następnych latach śluzę wielokrotnie modernizowano i naprawiano. W 1882 po licznych awariach i osunięciach rozpoczęto wznoszenie obok murowanej śluzy o nietypowym kształcie trapezowym.

Nowa konstrukcja, która dotrwała do dzisiaj, powstała w latach 1908-1912, a do użytku oddano ją w 1915 roku wraz z nowym odcinkiem Kanału Bydgoskiego dostosowanym do transportu 400-tonowych barek. W 1915 zasypano starą śluzę trapezową, której kamienne oblicowanie jest widoczne dzisiaj u zbiegu ul. Marcinkowskiego.

Charakterystyka

Śluza Miejska umożliwia pokonywanie przez jednostki pływające różnicy poziomów wody, spiętrzonej za pomocą jazów: Farnego i Ulgowego oraz ich ruch pomiędzy śluzami Czersko Polskie a Okole. W tym miejscu statki płynące w górę rzeki w kierunku Kanału Bydgoskiego i Odry podnoszone są o 3 m. Przed śluzą Miejską rzeka Brda rozdziela się na dwie odnogi: Brdę skanalizowaną, w której ciągu znajduje się komora śluzy oraz Młynówkę opływającą Wyspę Młyńską, która uchodzi do Brdy poprzez jaz Ulgowy, jaz Farny, elektrownię wodną „Kujawska”, kanał Międzywodzie i przepławkę dla ryb opodal przystani Bydgoszcz.

Jest to śluza komorowa o konstrukcji dokowej o wymiarach komory 57,4 × 9,6 m. Konstrukcja śluzy podzielona jest na sekcje dylatacyjne: głowa górna, komora i głowa dolna. Zamknięcia głowy dolnej stanowią wrota wsporne dwuskrzydłowe. Napełnianie wodą następuje przy pomocy kanałów obiegowych. Zamknięcia śluzy i kanałów obiegowych posiadają napędy elektromechaniczne oraz ręczne.

Tramwaj wodny

Na obiekcie śluzowany jest każdorazowo podczas swego rejsu Bydgoski Tramwaj Wodny (ok. 6 razy dziennie). Czas tej operacji trwa ok. 20 min.

Ciekawostka

W 1969 r. podczas kręcenia w Bydgoszczy zdjęć do serialu Czterej pancerni i pies, aby uzyskać efekt przerwanej tamy, gwałtownie spuszczono wodę ze śluzy, zalewając Rybi Rynek. Natomiast tłem dla odcinka 14. (Czerwona seria) stała się rzeka Młynówka.