Pomnik Lotnika

0

Pomnik Lotnika (oryg. nazwa "Pomnik Lotników") – pomnik znajdujący się na skrzyżowaniu ulicy Żwirki i Wigury z ulicą Wawelską w Warszawie.

Pomnik ku czci polskich lotników został został zaprojektowany w 1923 przez Edwarda Wittiga. Model pomnika był prezentowany w 1929 na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, a przedwojennego odsłonięcia dokonano 11 listopada 1932 na placu Unii Lubelskiej (na skraju Pola Mokotowskiego, gdzie wówczas znajdowało się warszawskie lotnisko). Autorem cokołu i całego otoczenia monumentu był Antoni Jawornicki. Pomnikowa postać pilota wspartego o śmigło ma twarz majora Leonarda Zbigniewa Lepszego, który pozował Wittigowi. Odlew figury lotnika został wykonany w warszawskich Zakładach Metalurgicznych L. Kranca i T. Łempickiego.

Budowa pomnika została sfinanowana ze składek społecznych oraz wpływów z imprez lotniczych. Pomnik był jednym z pierwszych w Europie monumentów poświęconych lotnictwu.

Pomnik Lotnika nie został uszkodzony we wrześniu 1939. W 1942 na jego granitowym cokole namalowano kotwice Polski Walczącej. Pierwszą z nich narysował Jan Gut, kotwicę po przeciwnej stronie Jan Bytnar "Rudy". Używając do tego specjalnie skonstruowanego przez Rudego wiecznego pióra, uzyskali bardzo trwały napis – był widoczny jeszcze przez kilka lat po wojnie.

Pomnik znajdował się na placu Unii Lubelskiej do jesieni 1944, kiedy to po upadku powstania warszawskiego został zniszczony przez Niemców. Fragmenty rzeźby odnaleziono po wojnie na terenie wolskich zakładów Lilpop, Rau i Loewenstein.

Zniszczony monument został wiernie zrekonstruowany przez Alfreda Jesiona na podstawie zachowanych materiałów Wittiga. Brązowy, 6-metrowy odlew o wadze 5 ton został wykonany w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych. Na frontowej ścianie 9-metrowego cokołu wykonanego z jasnoszarego granitu śląskiego znajduje się wyrzeźbiona lotnicza szachownica.

Ponownego odsłonięcia monumentu dokonano 9 września 1967 w nowej lokalizacji, przy głównej trasie prowadzącej do portu lotniczego Warszawa-Okręcie u zbiegu ulic Żwirki i Wigury, Wawelskiej i Raszyńskiej. Tego dnia pod pomnikiem odbyła się również uroczysta promocja oficerów szkół lotniczych, a następnie parada powietrzna i defilada wojskowa.

Szczątki oryginalnego cokołu Pomnika Lotnika zostały porzucone w Parku im. płk. Jana Szypowskiego „Leśnika” przy ul. Kwatery Głównej na Grochowie, gdzie znajdują do dziś. Fragment cokołu został również wykorzystany do budowy Pomnika Pamięci Pilotów RAF na Woli.

Pomnik Lotnika - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.