Plac Na Rozdrożu

Plac Na Rozdrożu – plac w Śródmieściu Warszawy.

Plac Na Rozdrożu – plac w Śródmieściu Warszawy.

Układ

Zbiegają się tutaj ulice:

• aleja Armii Ludowej – część Trasy Łazienkowskiej;
• Koszykowa;
• aleja Jana Christiana Szucha;
• aleja Wyzwolenia;
• Aleje Ujazdowskie.

Układ dwupoziomowego placu został podporządkowany poprowadzonej tędy Trasie Łazienkowskiej. Biegnie ona dolnym poziomem w tunelu pod placem, natomiast górnym poprowadzono al. Jana Christiana Szucha i Al. Ujazdowskie oraz pozostałe dwie ulice, mające jednak charakter w całym układzie drugorzędny. Obydwa poziomy łączy ze sobą system zjazdów, który nie jest jednak kompletny – tj. ruch nie we wszystkich kierunkach jest w obrębie placu możliwy.

W czasie modernizacji plac został wyposażony w liczne połączenia podziemne dla pieszych, w zachodniej jego części powstał również placyk z fontanną.

Plac Na Rozdrożu jest jednym z najważniejszych w Warszawie węzłów komunikacyjnych. Spotykają się tu łącznie 24 linie autobusowe, w tym 2 nocne.

Historia

Plac powstał w roku 1768 jako część Osi Stanisławowskiej i wielkiego założenia, tzw. Ujazdowskiego, w ramach którego powstać miał system gwiaździstych placów z główną osią przecinającą Zamek Ujazdowski. Plac Na Rozdrożu miał być z tego systemu placem pierwszym i w pewnym sensie najważniejszym. Autorem jego założenia był August Moszyński. Od wyznaczonego na przecięciu Traktu Królewskiego z Drogą Królewską (ob. aleja Wyzwolenia i ulica Nowowiejska) placu wytyczono cztery aleje, z których trzy przetrwały do dziś, zaś czwartą zastąpiła Trasa Łazienkowska, drastycznie zniekształcając układ placu.

W wieku XIX plac, znajdujący się poza ścisłą zabudową miejską, był wraz z placem Ujazdowskim miejscem wielu zabaw i wystaw. Pod koniec wieku wzniesiona na nim została cerkiew, służąca rosyjskiemu garnizonowi, stacjonującemu w rozległym zespole koszarowym u podnóża skarpy. Cerkiew została rozebrana w latach 20. XX wieku.

Przez pewien okres, przed wybuchem II wojny światowej, nosił nazwę Plac Wolności.

Wraz z budową w latach 1971–1974 Trasy Łazienkowskiej układ placu uległ bardzo daleko idącym zmianom i przekształceniu. Na potrzeby stworzenia nowoczesnego węzła komunikacyjnego uzyskał obecną, dwupoziomową formę wraz z placykiem z fontanną w części zachodniej. Znacznemu zatarciu w związku z tym uległa również przecinająca go historyczna oś stanisławowska.

10 listopada 2006 roku u zbiegu alei Szucha i Alei Ujazdowskich odsłonięto pomnik Romana Dmowskiego, który stał się przedmiotem protestów.

Otoczenie

Plac Na Rozdrożu jest ważnym węzłem komunikacyjnym, ale w jego otoczeniu znajduje się również wiele interesujących miejsc i obiektów. Warto zwrócić uwagę na:

• pomnik Romana Dmowskiego u zbiegu alei Szucha i Alei Ujazdowskich
• perspektywę Trasy Łazienkowskiej
• pobliskie parki:
  • Ujazdowski z bramą główną od strony placu
  • Skwer Stefana Kisielewskiego ze znajdującym się w głębi Zamkiem Ujazdowskim
  • Ogród Botaniczny
  • Park Łazienkowski
• znajdujące się w pobliżu siedziby Ministerstwa Edukacji Narodowej (al. Szucha 25) i Ministerstwa Sprawiedliwości (Al. Ujazdowskie 11)

W pobliżu placu, nad przykrytą Trasą Łazienkowską, planowana jest budowa Muzeum Historii Polski według projektu pracowni Bohdana Paczowskiego - Paczowski et Fritsch Architectes z Luksemburga.