” | Park Praski im. Żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego, w latach 1865-1916 znany jako park Aleksandryjski (Aleksandrowski), a w latach 1916-1989 jako park Praski, to park miejski zlokalizowany w warszawskiej dzielnicy Praga Północ. Obecnie obszar parku zamknięty jest ulicami: Ratuszową, Jagiellońską, al. „Solidarności” i wybrzeżem helskim nad Wisłą, o powierzchni 18,5 ha. Do parku przylega od północy Ogród Zoologiczny w Warszawie.
W okresie Księstwa Warszawskiego w związku z fortyfikowaniem na rozkaz Napoleona Bonaparte rejonu Warszawa-Serock-Modlin, na Pradze doszło do wielu wyburzeń na terenie dawnych jurydyk Praga i Skaryszew. Aby przygotować miejsce dla fortyfikacji wyburzono praktycznie znaczną część tych dwóch historycznych jurydyk, a także i Golędzinowa. Wśród rozebranych prawie 200 budynków znalazły się kościół św. Stanisława na Skaryszewie, kościół i klasztor bernardynek przy ul. Panieńskiej na Pradze, ratusz praski przy dzisiejszej Ratuszowej, a także klasztor bernardynów na Pradze, z którego ocalał jedynie Domek Loretański i wiele innych.
W 1846 roku powstał nowy plan regulacji zagospodarowania terenów fortyfikacji napoleońskich w związku z budową mostu Kierbedzia. Plan ten oparty na wcześniejszym opracowanym w 1835 przez Jakuba Łaszyńskiego pozwolił na wytyczenie obszaru parku Praskiego, a także m.in. ulic Szerokiej, Brukowej i Jagiellońskiej. 4 kwietnia 1865 r. car Aleksander II wydał specjalny ukaz, zezwalający na powstanie tu parku, a sam park został nazwany na jego cześć Parkiem Aleksandryjskim.
W latach 1865-1871 trwały tu prace nad założeniem parku projektu Jana Dobrowolskiego, kierownika Ogrodu Krasińskich, a potem Ogrodu Saskiego. Park został zaprojektowany w stylu geometryczno-krajobrazowym i otwarcie dla publiczności nastąpiło w roku 1871. Park w tym okresie posiadał wiele urządzeń służących rozrywce odwiedzających, znajdowały się tu cukiernie i kawiarenki, a od 1903 budynek Teatru Praskiego przy wejściu. Oprócz licznych cennych gatunków drzew jak platan klonolistny, miłorząb japoński, kasztany jadalne, klony, lipy i topole znalazła się tu też muszla koncertowa. W 1916 przemianowany na park Praski.
Według nagrodzonego I nagrodą na konkursie w Paryżu Planu regulacji i rozwoju miasta z 1926 r., opracowanego pod kierownictwem A. Jawornickiego i Cz. Rudnickiego, przewidywano rozszerzenie obszaru tego parku o 60 ha. W 1928 roku obszar parku powiększono i na wydzielonej powierzchni 12 ha otwarto Miejski Ogród Zoologiczny, dziś zajmujący obszar 40 ha przy 18,5 ha powierzchni parku. W okresie międzywojennym był to park znany z licznych urządzeń rozrywkowych, m.in. z lunaparku, w tym czasie przybyły tu m.in. parkowa pijka z 1936 i popiersie Elizy Orzeszkowej z 1938 roku autorstwa rzeźbiarza Henryka Kuny.
W okresie powojennym park podupadł i stracił swój rozrywkowy charakter. W samym parku pojawiły się rzeźby zwierząt: metalowej żyrafy, a także mniejsze, kamienne figury słonia i żubra. Dziczejący park na początku lat 90. XX wieku został poddany zabiegom renowacyjnym – pojawiły się m.in. nowe urządzenia na placach zabaw i uporządkowano zieleń. Na początku lat 90. spłonęła muszla koncertowa, odbudowana w 2 połowie lat 90. ze sceną o powierzchni 170 m², goszczącą nie tylko artystów, ale także i często tu widywanych szachistów.
Główna aleja parku pomiędzy Katedrą Praską a Ogrodem Zoologicznym jest jednym z charakterystycznych punktów Pragi, z drobnym handlem związanym z odwiedzającymi ZOO. Od strony al. Solidarności wizytówką ZOO i parku jest wybieg dla niedźwiedzi brunatnych. Od 1998 park nosi nazwę Park Praski im. Żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego na cześć żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego.
Park Praski wpisany jest do rejestru zabytków wraz z Ogrodem Zoologicznym nr rej.: 1434-A z dnia 3 lipca 1990 r. |
