Pałac w Żelechowie

Pałac w Żelechowie – klasycystyczny budynek pochodzący z końca XVIII wieku znajdujący się w parku krajobrazowym przy ulicy Piłsudskiego.

Pałac w Żelechowie – klasycystyczny budynek pochodzący z końca XVIII wieku znajdujący się w parku krajobrazowym przy ulicy Piłsudskiego.

Historia

Budowę pałacu rozpoczęto w 1762 roku z funduszy Jerzego Lubomirskiego. Wdowa po Lubomirskim, Joanna, dziesięć lat później zamieniła majątek żelechowski na ziemię na Podolu. Nowym właścicielem majątku został Fabian Sebastian Roman, nie doprowadził on jednak budowy do końca, z powodu hulaszczego trybu życia. Dopiero kiedy Ignacy Wyssogota Zakrzewski w 1792 roku przejął majątek w dwa lata dokończył budowę. W pierwszej ćwierci XIX wieku pałac przeszedł na krótko w ręce rodziny Danglów. Kolejnym właścicielem został Jan Ordęga, dokonał on przebudowy pałacu w 1838 roku, i urządził park w stylu angielskim. Ordęgowie przyczynili się także znacznie do wyposażenia i ozdobienia budynku. Pozostawali oni właścicielami majątku, aż do II wojny światowej, jednak w okresie międzywojennym w pałacu mieszkała rodzina Szustrów.

Wojska radzieckie po wkroczeniu do Żelechowa zdemolowały i ograbiły pałac, później budynek wraz z całym majątkiem znacjonalizowano. W okresie PRL i latach 90. pałac służył jako szkoła, później internat. Odbywały się tam także zajęcia z wychowania fizycznego. W 1960 roku pałac wraz z parkiem wpisano na listę zabytków. Budynek przez kilka lat pozostawał opuszczony, aż w 2006 roku ponownie znalazł się w prywatnych rękach. Rozpoczęto wtedy gruntowny remont i renowację obiektu . Pałac będzie służył jako hotel i centrum konferencyjno-wypoczynkowe.

Wnętrze

Główne wejście prowadzi do przedsionka, który łączy wszystkie części pałacu: m.in. znajdującą się tuż za nim klatką schodową, dalej salon i ulokowaną z tyłu lewego skrzydła salę balową. Wysokość tych pomieszczeń jest na tyle duża, że w prawym skrzydle zmieściły się dwie kondygnacje pomieszczeń mieszczących pokoje dla służby i kuchnię. Na piętrze znajdują się dwa duże pomieszczenia rozdzielone korytarzem i dwa strychy. Obecnie budynek przechodzi remont. Szczególnie wydarzenia II wojny światowej przyczyniły się do ogołocenia pałacu, do tej pory pozostało tam kilka pieców kaflowych i część ornamentów wnętrz z motywami sfinksów.

Otoczenie

Tuż obok znajduje się oficyna, ustawiona równolegle do osi pałacu, wybudowana w drugiej połowie XVIII wieku i przebudowana w pierwszej połowie XIX. Zespół budynków otoczony jest przez park o powierzchni 7,8 hektara, w którym znajduje się kilka pomników przyrody. Na północ od pałacu położone są dwa stawy o różnych poziomach lustra wody, na jednym z nich usypana została wysepka, która pierwotnie połączona była z resztą parku kładką. Dawniej w skład kompleksu wchodził także sad ulokowany na terenie dzisiejszego boiska, warsztatów i domów mieszkalnych. Za parkiem w głąb pól wychodziła aleja obsadzona grabami, zniszczona przez utworzenie w tym miejscu, przez wojska radzieckie, lotniska. Park otoczony był przez zabudowania folwarczne, w okresie PRL należące do Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Żelechowie.

Ciekawostki

• W pałacu odbyło się wesele Romualda Traugutta z Anną Pikiel.
• Jan Ordęga utworzył w parku różne symbole wolnomularskie, co miało świadczyć o tym, że był masonem.
• W pałacu znajdowała się także tablica poświęcona pamięci Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego, wmurowana z okazji 700-lecia Warszawy przez Turystyczny Klub Motorowy PTTK z Warszawy. Została skradziona w 2006 roku.