Pałac Łazienkowski

Pałac Na Wyspie, pałac Na Wodzie, pałac Łazienkowski, dawniej przed przebudową XVIII w., nazywany: Łazienką Lubomirskiego, Hippokrene – główny kompleks architektoniczny w parku Łazienkowskim. Zbudowany według projektu Tylmana z Gameren w 1683-1689 dla marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, przebudowany w 1788-1793 przez Dominika Merliniego i Jana Chrystiana Kamsetzera dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Zespół pałacowy leży na sztucznej wyspie otoczonej przez jezioro. Jest połączony z lądem dwoma mostami zwieńczonymi klasycystycznymi kolumnami. Przy jeziorze znajduje się również Teatr na Wyspie, a przed przebudową pałacu, w roku 1767, utworzono ogród francuski.

Pałac Na Wyspie, pałac Na Wodzie, pałac Łazienkowski, dawniej przed przebudową XVIII w., nazywany: Łazienką Lubomirskiego, Hippokrene – główny kompleks architektoniczny w parku Łazienkowskim. Zbudowany według projektu Tylmana z Gameren w 1683-1689 dla marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, przebudowany w 1788-1793 przez Dominika Merliniego i Jana Chrystiana Kamsetzera dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Zespół pałacowy leży na sztucznej wyspie otoczonej przez jezioro. Jest połączony z lądem dwoma mostami zwieńczonymi klasycystycznymi kolumnami. Przy jeziorze znajduje się również Teatr na Wyspie, a przed przebudową pałacu, w roku 1767, utworzono ogród francuski.

Historia

Pałac został rozbudowany na życzenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w latach 1772–1793 przez przebudowę Łazienki Lubomirskiego, zaprojektowanej i zbudowanej w latach 1680–1690 przez Tylmana van Gameren dla marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Nowo powstały pałac był od 1775-letnią rezydencją króla. Tu w lecie odbywały się organizowane przez władcę obiady czwartkowe. W latach 1788–1793 pałac rozbudowano w stylu klasycystycznym według projektu Dominika Merliniego. Autorami dekoracji malarskiej i rzeźbiarskiej byli m.in. Marcello Bacciarelli i Jan Bogumił Plersch.

Po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego był własnością kolejno księcia Józefa Poniatowskiego i jego siostry księżnej Marii Teresy Poniatowskiej. Od 1817 był rezydencją cesarską. W 20-leciu międzywojennym był, wraz z parkiem, własnością Państwowych Zbiorów Sztuki.

Jesienią 1944 roku sprzęty znajdujące się w pałacu zostały wywiezione przez stacjonujących w nim Niemców do III Rzeszy, a sam pałac zaminowano w celu wysadzenia w powietrze. Podczas wiercenia otworów pod ładunki wybuchowe hitlerowcy zniszczyli bezcenne malarskie i stiukowe dekoracje ścienne. Szybki rozwój sytuacji militarnej i zbliżający się do Warszawy front wschodni spowodowały, że Niemcy nie zdołali wysadzić pałacu w powietrze. Odjeżdżając zdążyli podpalić pałac. W pożarze uległy zniszczeniu: najstarsze i zarazem najcenniejsze pomieszczenie w pałacu – pokój kąpielowy wyłożony holenderskimi płytkami ceramicznymi, wnętrze pochodzące z XVII w. z pierwotnej wersji pałacu projektu Tylmana z Gameren, Sala Salomona – zniszczeniu uległy malowidła Marcello Bacciarellego.

Odbudowę pałacu, pod kierownictwem architekta Jana Dąbrowskiego rozpoczęto w roku 1945 a zakończono w 1960. Bogate wnętrze zostało zrekonstruowane po zniszczeniach wojennych. W zrekonstruowanym, spalonym w 1944 pokoju kąpielowym zdobionymi kaflami holenderskimi zamówionymi w tej samej wytwórni holenderskiej z Delft nie odtworzono zniszczonego w pożarze 1944 malowidła Jana Bogumiła Plerscha na plafonie przedstawiającego Dianę w kąpieli i podglądającego ją Akteona oraz malowideł Marcello Bacciarellego z Sali Salomona. Pałac został włączony w charakterze oddziału do Muzeum Narodowego, a od roku 1995 jest samodzielną instytucją.

Wnętrza

Wnętrza pałacu tworzą pomieszczenia:

1. Gabinet Portretowy
2. Galeria Obrazów
3. Kaplica
4. Pokój Bachusa
5. Pokój kąpielowy
6. Przedsionek
7. Przedpokój
8. Rotunda
9. Sala Balowa
10. Sala Jadalna
11. Sala Salomona