Pałac Krasińskich

Pałac Krasińskich w Warszawie (Pałac Rzeczypospolitej) – barokowy pałac zbudowany w latach 1677-1695 dla wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego według planów Tylmana z Gameren. Obecnie siedziba zbiorów specjalnych Biblioteki Narodowej (rękopisy, stare druki i zbiory ikonograficzne).

Pałac Krasińskich w Warszawie (Pałac Rzeczypospolitej) – barokowy pałac zbudowany w latach 1677-1695 dla wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego według planów Tylmana z Gameren. Obecnie siedziba zbiorów specjalnych Biblioteki Narodowej (rękopisy, stare druki i zbiory ikonograficzne).

Historia

Pałac wzniesiono w stylu barokowym w latach 1677-1695 dla wojewody płockiego Jana Dobrogosta Krasińskiego, a autorem jego był architekt Tylman z Gameren. Budowę rozpoczęto wiosną 1677 roku i do 1682 roku gotowy był w stanie surowym korpus główny. Dekorowanie wnętrz przerwała III wojna północna.

W 1765 pałac został zakupiony przez Rzeczpospolitą na siedzibę Komisji Skarbowej Koronnej i wtedy też ostatecznie zakończono dekorowanie wnętrz. W roku 1766 Ogród Krasińskich udostępniono publiczności. W 1783, po pożarze, który strawił dużą część wnętrza, został przebudowany według projektu Dominika Merliniego.

W Królestwie Polskim odbywały się tutaj w latach 1827-1828 posiedzenia sądu sejmowego. W okresie międzywojennym był siedzibą Sądu Najwyższego. W 1944 podczas powstania warszawskiego, został spalony.

Po wojnie odbudowany, mieści to, co zostało (niecałe 5%) z liczącej 40 tysięcy rękopisów Biblioteki Załuskich i Rapperswilskiej, księgozbiór Biblioteki Wilanowskiej a także inne zebrane później stare druki i zbiory graficzne. Na uwagę zasługują zwłaszcza bezcenne iluminowane polskie i zagraniczne manuskrypty średniowieczne. Znajduje się tam również zbiór tematyczny poświęcony okresowi Wielkiej Emigracji (1831-1883) i pamiątki piśmiennicze po Cyprianie Kamilu Norwidzie.

Architektura

Elewacja frontowa pałacu skierowana jest na plac Krasińskich (dawny dziedziniec pałacowy), dokładnie na wprost nowoczesnego gmachu Sądu Najwyższego.

Oś główną budynku podkreśla ryzalit z trójkątnym tympanonem zwieńczonym rzeźbami gdańskiego rzeźbiarza Andreasa Schlütera. Elewacja od strony ogrodu została rozwiązana podobnie. Oba tympanony nawiązują do dziejów domniemanego protoplasty rodu Korwinów Rzymianina Marka Waleriusza Messali Korwinusa i jego walk z Galami. Zespół pałacowy jest jednym z najokazalszych założeń entre cour et jardin w Warszawie.