Klasztor franciszkanów

0

Zespół klasztorny franciszkanów w Kadynach – zespół klasztorny franciszkanów zbudowany w latach 1745-99, 1889 roku, w Kadynach na wzniesieniu, w miejscu staropruskiego grodu plemienia Pomezanów.

Czytaj dalej

Zespół klasztorny franciszkanów w Kadynach – zespół klasztorny franciszkanów zbudowany w latach 1745-99, 1889 roku, w Kadynach na wzniesieniu, w miejscu staropruskiego grodu plemienia Pomezanów.

Historia

W 1682 roku właścicielem Kadyn został Jan Teodor Schlieben – wojewoda inflancki oraz jeden z przywódców opozycji antyelektorskiej w Prusach Książęcych. Wyznawca luteranizmu, stał się gorliwym katolikiem pod wpływem jezuitów z Reszla, co doprowadziło do aktywnego wspierania przez niego kościoła katolickiego. Jeszcze przed 1682 rokiem rozpoczął budowę kaplicy ku czci św. Antoniego z Padwy oraz pomieszczeń mieszkalnych dla zakonników, w miejscu średniowiecznego grodu, na wzgórzu górującym nad Kadynami. Zwrócił się następnie do o. Erazma Marona, prowincjała wielkopolskiej prowincji bernardynów, aby objął swoją opieką to miejsce.

Schlieben planował wybudować w miejscowości kościół oraz Domek Loretański. Osiedlenie się bernardynów miało skutkować, w zamyśle fundatora, nawracaniem przez nich protestantów w okolicach Gdańska i Elbląga. Schlieben podarował zakonnikom nie tylko miejsce pod budowę kościoła i klasztoru, ale również cztery morgi pruskie gruntu, łąkę oraz zwierzęta gospodarcze (dwa konie i dwa woły) i dwa wozy. Zrezygnował z pobierania opłaty za wyrąb drzewa w lesie oraz za połów ryb. Również jego syn wsparł franciszkanom obdarowując ich ziemią.

Po rozbiorach Polski tereny wokół Elbląga zostały włączone do Prus. Wtedy właśnie klasztor zaczął podupadać, a jego ostateczny koniec i zamknięcie nastąpiły 6 kwietnia 1826 roku, kiedy trzech ostatnich zakonników przeniesiono do innych klasztorów. Budynki klasztorne zostały w części rozebrane, a te, które pozostały coraz bardziej niszczały, aż popadły w całkowitą ruinę.

Z nastaniem lat lat 90. XX wieku ruinami kościoła zainteresowała się minister kultury i sztuki Izabella Cywińska. Zamysłem ministerstwa było stworzenie w odbudowanym obiekcie domu pracy twórczej dla ludzi kultury. Po odbudowie murów budowli i przygotowaniu stalowej konstrukcji pod nowy dach, brak środków wymusił przerwanie dalszych prac. Niedokończony budynek przekazany został kurii biskupiej w Olsztynie, a jej przełożony biskup Edmund Piszcz, wystąpił do krakowskiej prowincji braci mniejszych pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, z propozycja przejęcia przez nich pieczy nad kadyńskim klasztorem. Wobec negatywnej odpowiedzi, biskup Piszcz zwrócił się następnie do księży salezjan, których parafia w Tolkmicku obejmuje swoim zasięgiem tereny klasztoru. Także oni odmówili przejęcia zabudowań.

Kiedy powstała Prowincja św. Franciszka, biskup zwrócił się do jej zarządu o objęcie opieką kadyńskiego zabytku. Zgoda jej władz zapoczątkowała nowy okres w dziejach klasztoru.

Kościół

Pierwsza kaplica w miejscu powstania przyszłego kościoła, była drewniana. Nawet mały pożar mógł doprowadzić do jej całkowitego zniszczenia, dlatego zakonnicy starali się o postawienie budynków murowanych. Kamień węgielny pod budowę świątyni poświęcił sufragan warmiński biskup Franciszek Kurdwanowski. Budowę kościoła rozpoczęto w 1716 roku i trwała aż do 1727 roku, kiedy ukończono prezbiterium i zakrystię. Nawę główną i wieżyczkę skończono budować dopiero w 1739 roku. Kolejne lata trwało wyposażanie wnętrza. Konsekracja świątyni nastąpiła 21 czerwca 1743 roku, a dokonał jej sufragan warmiński biskup Jan Krasiński.

Ołtarze boczne w kościele poświęcono: św. Franciszkowi z Asyżu, św. Antoniemu z Padwy, św. Józefowi oraz św. Annie. Ołtarz główny poświęcony był Matce Bożej Niepokalanie Poczętej. Z boku kościoła znajdowała się kaplica Matki Bożej Loretańskiej. Wszystkie ołtarze imponowały zdobieniami i złoceniami, które wykonał zakonnik Antoni Słaboszewski (Kaplica Loretańska i ołtarz św. Anny) oraz w przypadku pozostałych – nieznany z imienia artysta, nazwiskiem Baar. Za głównym ołtarzem znajdowały się bogato zdobione stalle chóru zakonnego. W 1752 roku zakupiono do kościoła stacje drogi krzyżowej, w 1755 roku nowe organy, natomiast w 1775 roku wybudowano wieżę frontową świątyni. Kościół wybudowany został w stylu barokowym i powierzony w opiekę św. Antoniemu z Padwy.

Po zamknięciu klasztoru, wyposażenie kościoła zostało przeniesione do archikatedry we Fromborku.

Klasztor

Pierwszy klasztor, który zbudowano był drewniany, co było przedmiotem obaw zakonników, gdyż taka konstrukcja mogła zostać łatwo strawiona przez pożar. Konstrukcję murowaną rozpoczęto budować w 1714 roku. Był to jednopiętrowy a zarazem jednoskrzydłowy budynek klasztorny, którego budowę ukończono w 1728 roku.


Klasztor franciszkanów - to miejsce nie ma jeszcze przewodnika, a jego lokalizacja jest niepotwierdzona. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik i/lub wskazać lokalizację tego miejsca.