Kaplica pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny – tzw. Kaplica na Winnicy przy ul. Aliny 17, wzniesiona w Zielonej Górze po 1314 roku jako wotum za opiekę nad mieszkańcami Zielonej Góry, którzy przeżyli epidemię dżumy. Jej ofiarą padło siedemset osób, a ci, którym udało się opuścić miasto (ok. 100 osób), schronili się na wzgórzach po południowej stronie miasta, gdzie wśród winnic przeczekali zarazę. W dowód wdzięczności za ocalenie wkrótce potem z pozbieranych kamieni polnych wystawiono na tym wzgórzu kaplicę Maryjną.
Pierwsza kaplica była wzniesiona z drewna na kamiennych fundamentach, w XV wieku zastąpiono ją budowlą murowaną z kamienia. W latach 70. XIX wieku obiekt był własnością zielonogórskiego winiarza, który po przebudowaniu kaplicy prowadził w niej wyszynk wina.
Funkcję sakralną przywrócono w 1947 roku. Po wojnie kaplicę remontowano w 1947 i 1951 roku. Kiedyś położona na wzgórzu wśród winnic, dziś kaplica ukryta jest wśród zabudowy mieszkalnej w cieniu współczesnego kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Ze szczytu wzgórza w pobliżu kaplicy można podziwiać widoki na zalesione stoki Wału Zielonogórskiego oraz pradolinę Czarnej Strugi i Śląskiej Ochli. | 
