Dawne kino Piast

Kino "Piast" w Słubicach - historyczny budynek w centrum Słubic, będący przykładem stylu art déco wzbogaconej ingerencjami o charakterze ekspresjonistycznym.

Kino "Piast" w Słubicach - historyczny budynek w centrum Słubic, będący przykładem stylu art déco wzbogaconej ingerencjami o charakterze ekspresjonistycznym.

Historia

Budynek projektu berlińskiego architekta A. Rebigera został ukończony w 1924, zaś uroczysta inauguracja nowego kina przy ul. Jedności Robotniczej 10 nastąpiła 15 stycznia 1925 r. Pierwszym wyświetlonym filmem był niemy dramat produkcji niemieckiej pt. "Carlos und Elisabeth". Kino zostało zamknięte w 1930 r., a budynek wykorzystywano jako salę taneczną "Elyseum", należącą do niejakiej Hedwig Thiede. Sztukateria fasady pozostała wprawdzie niezmieniona, ale np. po prawej stronie wybito dodatkowe wyjście, funkcjonujące w tym miejscu później aż do remontu kina w 1963 r.

Ostatni seans filmowy pod administracją niemiecką miał miejsce w styczniu 1945 r., a wyświetlonym wówczas filmem był "Kongo-Expreß" z 1939 r. w reżyserii Eduarda von Borsody'ego.

Po zakończeniu II wojny światowej prawobrzeżna część Frankfurtu stała się samodzielnym miastem Słubice, a budynek kina znalazł się w granicach Polski. Co ciekawe, do drugiego słowa napisu frontowego „KINO PIAST” wykorzystano litery z oryginalnego, przedwojennego szyldu „FILMPALAST”.

Ze względu na nie najlepszy stan techniczny byłego Filmpalast Friedrichstraße pierwsze powojenne seanse filmowe organizowano w dawnym ewangelickim domu wspólnotowym przy ul. Mickiewicza 10.

W 1948 r. powrócono do seansów filmowych przy ul. Jedności Robotniczej 10, zaś w 1963 r. rozpoczęto remont generalny budynku, podczas którego to wymieniono wszystkie siedziska w sali widowiskowej oraz dobudowano kotłownię. Nowe siedziska były nieco szersze od tych przedwojennych, co w oczywisty sposób zmniejszyło liczbę widowni, która po zakończonym remoncie każdorazowo mogła oglądać wyświetlane tu filmy. Według polskiego projektu sala widowiskowa miała 171 miejsc siedzących, ale łącznie z balkonem wszystkich miejsc było 220.

W 2005 r. kino zostało zamknięte, a ostatnim filmem wyświetlonym 25 lutego 2005 r. był amerykański film sensacyjny "Final Call". W ostatnich latach budynek byłego kina "Piast" ulegał stopniowej degradacji, do czego przyczyniał się i sam właściciel, nie podejmując żadnych bieżących remontów.

Pamięć i ochrona prawna

27 lipca 2009 Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków z inicjatywy Instytutu Historii Stosowanej we Frankfurcie nad Odrą i przy wsparciu Słubickiego Miejskiego Ośrodka Kultury zadecydował o wpisie zabytkowej elewacji frontowej do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubuskiego.

W 2012 r. prywatny właściciel zlecił rozbiórkę kotłowni oraz sali widowiskowej, zaś w styczniu 2013 wystąpił do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o skreślenie fasady z rejestru zabytków. Według ekspertyz technicznych z grudnia 2012 konstrukcja pozostaje stabilna, a właścicielowi zalecono podjęcie działań zabezpieczających. W czerwcu 2013 stroną postępowania administracyjnego w sprawie skreślenie fasady z rejestru zabytków została Fundacja Dobro Kultury w Słubicach, działająca przy merytorycznym wsparciu Katedry Ochrony Zabytków Europejskiego Uniwersytetu Viadrina.

Za zachowaniem zabytkowej fasady dawnego kina "Piast" opowiedziały się ponadto: stowarzyszenie Słubiczanie.pl, Fundacja Architektury w Warszawie, czy posłanka RP Bożena Sławiak.

We wrześniu 2013 z inicjatywy Fundacji Dobro Kultury w Słubicach ruszyła zbiórka wspomnień na temat kina "Piast". Z inicjatywy Instytutu Historii Stosowanej we Frankfurcie nad Odrą na dni 8-10 listopada 2013 planowane jest zaś międzynarodowe wydarzenie kulturalne "NO PIAST - festiwal utraconego kina", podczas których przewidziano wyświetlenie niektórych filmów oraz wystawę oryginalnych plakatów wiszących niegdyś na terenie kina.